Azerbeidzjan veegt Armeens-christelijke cultuur weg

Het wapengekletter op de zuidelijke Kaukasus is opnieuw opgeflakkerd. En zoals zo vaak beschuldigen Armenië en Azerbeidzjan elkaar ervan met de vijandelijkheden begonnen te zijn.

Er zijn de voorbije dagen weer tientallen doden gevallen.

Geopolitiek wespennest

Na de jongste oorlog rond Nagorno-Kharabach – een enclave in Azerbeidzjan waar voornamelijk Armeniërs wonen - werd in oktober 2020 een wapenbestand afgesproken en zouden Russische vredestroepen de beide erfvijanden uit elkaar halen. Maar nu de Russische president Vladimir Poetin een oorlog in Oekraïne begonnen is, maken de Azeri’s misbruik van het geopolitieke wespennest dat op die manier is ontstaan om de Armeniërs opnieuw op te jagen. De Azerbeidzjaanse dictator Ilham Heydar oğlu Əliyev beseft dat ook de EU niet meteen zal reageren, aangezien Bakoe nu het aardgas kan leveren dat niet langer door Moskou geleverd wordt.

Op de Kaukasus zijn de rollen omgekeerd: agressor Azerbeidzjan wordt gesteund door NAVO-partner Turkije, de aangevallen Armeniërs door Rusland.

Nachitsjevan

Intussen heeft Caucasus Heritage Watch (CHW) - een archeologisch expertiseteam van de Amerikaanse Cornell University – onder meer via satellietbeelden vastgesteld hoe de Azeri’s in de Azerbeidzjaanse exclave Nachitsjevan, geklemd tussen Armenië en Iran, tussen 1997 en 2011 honderdacht middeleeuwse en vroegmoderne kloosters, kerken en kerkhoven letterlijk van de kaart hebben geveegd. Tot voor de Sovjets was Nachitsje een Armeense oblast van het Russische Rijk, maar in 1921 werd het bij de Sovjet-republiek Azerbeidzjan gevoegd. Toen Azerbeidzjan in 1990 onafhankelijk werd, waren er niet eens tweeduizend inwoners meer over.

Vader-dictator Heydər Əlirza oğlu Əliyev was uit Nachitsjevan afkomstig.

Hadroet

Het rapport van de Caucasus Heritage Watch laat het ware gelaat van het regime van de Alijevs zien, reageert ererector Bernard Coulie van de UCL in Louvain-la-Neuve op. Coulie is een wereldvermaard specialist van het oosterse en meer bepaald van het Armeense christendom. Ook in delen van Nagorno-Kharabach die in 2020 opnieuw onder controle van de Azeri’s kwamen, worden alle christen weggezuiverd en Armeens erfgoed vernield. Satellietbeelden tonen bijvoorbeeld aan dat van het 18de-eeuwse Sint-Sargiskerkje in Mokhrenes bij Hadroet in het zuiden van Nagorno-Kharabach, geen steen meer op de andere staat. Ook het dorpje zelf is dit voorjaar grotendeels vernield.

Nochtans had het Internationale Strafhof in Den Haag de Azeri’s eind vorig jaar verplicht dergelijke sites te beschermen.