Belgische bisschop Eugène Rixen: altijd bij de armen gebleven
Het is feest in Kelmis, een kleine Duitstalige gemeente in het uiterste oosten van ons land. Met een jaar vertraging door de coronapandemie viert mgr. Eugène Rixen in zijn geboortedorp de 50ste verjaardag van zijn priesterwijding.
Na zijn priesterstudies in Sint-Truiden en Leuven trok de jonge priester naar Brazilië, inmiddels ruim 40 jaar geleden. Daar werd hij ingezet in de catechese en jongerenpastoraal van Araçatuba, een parochie van zowat 20.000 zielen in het bisdom Lins, op ruim 500 km van São Paolo.
Bij mijn aankomst in Brazilië vroeg ik aan don Hélder Câmara wat ik moest doen, vertelt Rixen. De herinnering aan dat gesprek is nog uiterst scherp. De beroemde aartsbisschop antwoordde:
Blijf bij de armen, zij zullen je wel zeggen wat te doen.
Corona in Brazilië
Naar aanleiding van de viering van zijn priesterjubileum, vandaag in Kelmis, publiceerde de Franstalige interdiocesane portaalsite Cathobel een uitgebreid portret van mgr. Rixen, en een interview door pastoor Lothar Klinges uit Bütgenbach. Net als zijn collega-bisschoppen in Brazilië neemt Rixen geen blad voor de mond als hij het heeft over de rechts-populistische president in zijn land, Jair Messias Bolsonaro, die corona lange tijd geminimaliseerd heeft.
Voor hem ging het om een griepje. Hij legde de verantwoordelijkheid voor de strijd tegen het virus bij de gemeenschappen zelf. Zo ging er al meer dan een half miljoen menslevens verloren. Dat alles wordt verergerd door corruptie bij het beheer van de pandemie, maar president Bolsonaro weigert mee te werken aan de onderzoekscommissie die dat alles onder de loep moet nemen.
De bisschoppen van Brazilië zijn zeer ongelukkig met het gezondheidsbeleid van Bolsonaro. Eugène Rixen
Bisschop Rixen: Ook voor mij, als priester, maakt de corona-epidemie het niet makkelijk. Wij kunnen immers de mensen niet meer aan huis bezoeken. En tijdens de vieringen moeten we zeer voorzichtig zijn, want Brazilianen zijn zeer hartelijke mensen en zij houden ervan elkaar eens goed vast te pakken.
Na zijn emeritaat als bisschop van Goias, in mei vorig jaar, vroeg mgr Rixen aan zijn opvolger om opnieuw een pastorale opdracht te krijgen, liefst in een parochie waarvoor moeilijk een priester wordt gevonden. Ik wil onder de mensen blijven leven en werken aan mijn spiritualiteit en aan de hunne. Ik wil het Goede Nieuws blijven verkondigen, ook als ik fysiek minder sterk wordt. Rixen heeft zich altijd sterk ingelaten met wat een goed priester is en met de vorming van jonge priesters. Ik maak mij zorgen om het priestertekort, ook in Brazilië.
Jonge priesters staan soms minder open voor concreet sociaal en pastoraal werk en leggen de nadruk vooral op de liturgie. Eugène Rixen
Spiritualiteit en sociaal engagement hand in hand
We moeten de band tussen spiritualiteit en sociaal engagement durven versterken, meent Rixen. De Bijbel staat vol symbolische taal om ons daarbij te helpen. Naast parochiepastoraal en priestervorming, heeft de bisschop zich zijn leven lang ingezet voor landloze boeren. Bolsonaro wordt sterk gesteund door de landbouwindustrie, ten koste van kleinere familieboerderijen. De president wordt niet alleen gesteund door het leger, maar ook door allerlei pinksterkerken en andere conservatieve groeperingen. Hij maakt zich grote zorgen over de ontbossing voor de grootschalige teelt van sojabonen en maïs voor de export.
IJverig blijft hij voortwerken. Vorige zondag nog gaf hij vanuit Kelmis een videoconferentie over de Galatenbrief van Paulus, voor 150 pastoraal verantwoordelijken in Brazilië. Persoonlijke contact is natuurlijk fundamenteel, maar ook de moderne communicatiemiddelen kunnen ons in ons pastoraal werk helpen, zeker in deze coronatijden, klinkt het overtuigd.