‘Tenhemelopneming van Maria biedt hoop in een totalitaire wereld’, zegt theologe

Dat zegt de Duitse theologe Barbara Hallensleben die het dogma van 1950 ziet als een reactie op de ontmenselijking van de Tweede Wereldoorlog.

14/08/2024 - 15:44

De Duitse theologe Barbara Hallensleben is professor aan de Universiteit van Fribourg, Zwitserland, en gespecialiseerd in oecumene. Aan het Zwitserse katholieke nieuwsportaal Cath vertelt ze dat het dogma van Maria-Tenhemelopneming niet los gezien kan worden van de gruwelen van de Tweede Wereldoorlog.

'Het dogma van 1950 moet in zijn historische context worden begrepen. Vijf jaar eerder eindigde de Tweede Wereldoorlog. Tijdens dit conflict werd de waardigheid van de mens met zijn lichaam miljoenen keren geschonden, zo niet volledig vernietigd. Op dit moment wil het dogma een perspectief van hoop bieden dat verder reikt dan de gesloten horizon van de wereld die "totalitair" is geworden. Het benadrukt dat de hele mens, lichaam en ziel, geroepen is om aan de vernietiging te ontsnappen en het leven van God te delen. In die zin neemt het dogma van 1950 de menselijke dood bijzonder serieus, maar stopt daar niet mee.'

Een hoopvolle manier van kijken voor deze tijd en wereld die op verschillende vlakken opnieuw totalitaire en vernietigende trekken vertoont.

Ontslaping van de Moeder van God, icoon uit de 13de eeuw © CC Michel Bakni via Wikimedia Commons

Tenhemelopneming of Ontslaping

Terwijl de Westerse Kerk de nadruk legt op de Hemelvaart van Maria, vieren de Oosterse Kerken op 15 augustus eerder de Ontslaping van Maria. Daar ligt de nadruk meer op 'haar intieme band met de sterfelijke mensheid'. In de orthodoxe iconografie is het sterfbed van Maria een belangrijk thema. Terwijl we in het Westen eraan gewend geraakt zijn om de schepping als autonoom te beschouwen en de transcendente God buiten onze wereld, in de hemel, te zoeken.

Volgens Hallensleben vullen de Oosterse en Westerse theologie elkaar mooi aan. Als we benadrukken dat God ons bevrijdt van lijden en dood en ons naar zijn eeuwige leven leidt, dan staat de beweging van onder naar boven centraal. Maar de Schrift toont ons ook de nederigheid van God, die afstand doet van zijn puur goddelijk leven, die neerdaalt, die onze bestemming deelt, die zich door de menswording in Jezus Christus heeft verenigd met zijn schepping. Ook in het Westen hebben mystici de gelovigen daar steeds aan willen herinneren: God is intiemer voor ons dan wij voor onszelf.

Bron: Cath (Frans)