Ark des Verbondskapel in Noord-Ethiopische Axum aangevallen

Doordat premier Abiy Ahmed Ali van Ethiopië de noordelijke deelstaat Tigray volkomen van de buitenwereld heeft afgesloten, is het nieuws over het geweld in de Hoorn van Afrika zo goed als van de radar verdwenen. Toch zijn niet alle communicatiekanalen afgesloten: via prepaid mobile internet raakt nu en dan toch informatie door de mazen van het net en bereikt het internationale waarnemers waarvan de bronnen in de regio erop rekenen we dat deze het bronnengeheim scrupuleus respecteren. Zo vernam ik van verschillende betrouwbare en los van elkaar staande bronnen (check en dubbelcheck) dat een maand geleden ook om de emblematische Heilige Maria van Zionkathedraal in Axum werd gevochten.

Een 750-tal mensen die de ‘Kerk des Verbonds’ verdedigden, zouden op het voorplein zijn neergeschoten.

Ark van het Verbond

Re-ese adbarat kidiste kidusan dingel Maryam Ts’iyon - zoals de kathedraalsite in het Amhaars heet – herbergt drie Ethiopisch-orthodoxe heiligendommen: de oude kathedraal zou in de vierde eeuw al door koning Ezana van Axum zijn gebouwd en is alleen toegankelijk voor mannen; de moderne kathedraal werd in de jaren 1950 opgetrokken door de Ethiopische keizer Haile Selassie en is voor beide geslachten toegankelijk; en in een kapel van het aanpalende Sint-Maria van Zionklooster berust volgens de traditie de Ark des Verbonds, die daar in de tiende eeuw voor Christus naartoe zou zijn gebracht door Menelik, stichtend keizer van Ethiopië en zoon van de koningin van Seba en de Bijbelse koning Salomon van Israël.

Met Epifanie dragen Ethiopische priesters her en der altijd replica van de Ark des Verbonds in processie rond.

Gruwelijkheden

Deze Ark des Verbonds speelt een centrale rol in de Ethiopisch-orthodoxe identiteit. Dat zo’n ernstig incident dan ook onder de radar bleef, geeft aan hoezeer de Ethiopische regering erin geslaagd is de slagvelden van Tigray aan buitenlandse blikken te onttrekken. Toen hij de oorlog begon, dacht Abiy ongetwijfeld een blitzkrieg in Tigray te voeren, maar hij heeft zich danig mispakt. Wellicht is het ook uit vrees voor pottenkijkers dat Nobelprijswinnaar Abiy elke humanitaire corridor om vluchtelingen in de regio te ontzetten, mordicus weigert. Berichtgeving over massale misdaden in en rond Ethiopisch-orthodoxe kerken is nu natuurlijk erg gevaarlijk voor de regering in Adis Abeba.

Er wordt dan ook zware druk uitgeoefend op de religieuze leiders.

Eritrese troepen

Abiy dreigt alle krediet bij de Ethiopisch-orthodoxe kerkleiding te verliezen en weert zich daarom als een duiveltje in een wijwatervat. Volgens voorlopig onbevestigd berichten zou de Ethiopische-orthodoxe patriarch Mathias – zelf afkomstig uit Tigray - zo goed als buitenspel gezet zijn: al zijn mail- en telefoonverkeer zou getapt worden, in de hoofdstad zouden zowat driehonderd priesters waaronder enkele van zijn topmedewerkers gevangen gezet zijn. De Ethiopische regering mag dan volhouden dat er alleen een louter binnenlands conflict tegen ‘rebellen’ van het Tigray People’s Liberation Front (TPLF) aan de gang is, intussen is zonneklaar dat ook troepen uit het naburige Eritrea de grens overstaken om er terreur te zaaien.

Mensen die op vlucht zijn voor de dictatuur van de Eritrese president Isaias Afwerki, worden er opgejaagd.

Vluchtelingen

Zowat 50.000 Eritreeërs in de kampen van Hitsats en Shemelba kunnen sinds oktober niet meer door internationale hulporganisaties bereikt worden. Het kamp van Shemelba is compleet ontruimd en in Hitsats werden al driehonderd executies genoteerd. Er zijn duidelijke aanwijzingen dat Eritrese vluchtelingen met geweld worden gerepatrieerd naar hun moederland, waar hen in het beste geval gevangenisstraffen wachten. Bovendien bracht het geweld nieuwe vluchtelingenstromen op gang gebracht, maar bij gebrek aan verifieerbare ooggetuigenverslagen kan niemand aangeven of het over tienduizenden dan wel honderdduizenden vluchtelingen gaat. En bovendien dreigt ook een grensconflict met Soedan herop te flakkeren en rukken de terroristen van Al-Shabaab in Somalië opnieuw op.

Een waarnemer met erg veel ervaring met oorlogsgruwel op de teller zegt nooit tevoren zoveel onmenselijke taferelen te hebben gezien als de afgelopen weken in Tigray.