Duitse synodaliteit: gemengde reacties over gekozen middenweg

In totaal bespraken de synodeleden tien basis- en actieteksten. De documenten bevatten onder meer het mogelijk maken van zegenceremonies voor homoseksuele paren en hertrouwde gescheiden personen, dat vrouwen en niet-gewijde mannen mogen preken in kerkdiensten, het verzoek aan de paus om het verplichte celibaat te herzien en het voornemen van de Duitse bisschoppen om zich in Rome in te zetten voor de diakenwijding van vrouwen. Vooral religieuze zusters pleitten voor ‘gelijkheid aan het altaar’, maar ook kardinaal Reinhard Marx van München.

Marx sprak voor velen toen hij bekende dat hij de argumenten voor het uitsluiten van vrouwen van het gewijde ambt steeds zwakker en gekunstelder vond.

De Duitse Synodale Weg ondervond zware tegenstand vanuit Rome en de Duitse bisschoppen en katholieken werden voortdurend gewaarschuwd voor een al te eigengereid pad en niet minder dan een kerkscheuring. De debatten tijdens de vijf zittingen waren dan ook vaak heftig en emotioneel. De vele voorstellen moesten een eind maken aan de misbruikcrisis en het vertrouwen onder Duitse katholieken herstellen. Vorig najaar bleek dat een aantal Duitse bisschoppen, voornamelijk uit Beieren en Keulen, intern oppositie voerden. Paus Franciscus waarschuwde de Duitsers meermaals en het Ad-liminabezoek van de Duitse bisschoppen aan het Vaticaan in november verliep onder hoogspanning.
 

Te mager?

Toch slaagde de leiding een middenweg te vinden en compromissen te bereiken. Niet tot ieders tevredenheid: een aantal katholieke organisaties vindt de voorstellen te mager.

De voorzitter van de Duitse bisschoppenconferentie, bisschop Georg Bätzing, sprak zijn dankbaarheid uit voor het succes van de synodale weg en voor de wereldwijde belangstelling daarvoor.

‘Ondanks al het gekrakeel werkte het synodale pad en was het geen tandeloze tijger’, zo zei Bätzing na afloop.

‘Uit de grote aandacht blijkt dat het synodale pad in Duitsland zeer serieus wordt genomen. (…) De tegenwind die we voelen, is ook een reactie op de kracht van de Geest.’

Bätzing benadrukte nogmaals dat de synodale weg niet tot een splitsing leidt en ook niet het begin is van een nationale kerk.
 

Ondergraving bisschopsambt?

Een van de meest controversiële voorstellen is de invoering van een synodale raad in bisdommen en parochies, die inspraak van leken in het beleid mogelijk moet maken. Het Vaticaan vreest evenwel de ondergraving van het bisschopsambt.

De synodale vergadering koos de leden voor de synodale commissie, die het werk van de synodale weg de komende jaren zal voortzetten en uitvoeren, en de synodale organen moet vormgeven. De commissie telt in totaal 74 leden. 27 hiervan zijn de Duitse diocesane bisschoppen (onder wie ook bisschop van Regensburg, mgr. Rudolf Vorderholzer, die zeer kritisch is voor de synodale weg), en 27 leden werden aangesteld door van het Centraal Comité van Duitse katholieken ZdK.