Elk jaar 4.000 doden: Nigeria is levensgevaarlijk voor christenen

Volgens een recent rapport werden in Nigeria de afgelopen 14 jaar minstens 52.250 mensen vermoord omdat ze christen zijn. Alleen al tijdens de voorbije Goede Week vielen 94 doden bij aanvallen op kerken of groepen christenen. Het rapport geeft de schuld aan het radicale islamisme van de vorige president Muhhamadu Buhari. In dezelfde periode werden ook 34.000 gematigde moslims vermoord. Het is een drama dat te weinig wordt belicht.

Met 80 miljoen christenen is Nigeria een van de grootste ‘christelijke’ landen ter wereld, en toch heerst er religieus geweld. Hoe komt dat? Kerk in Nood besteedde de afgelopen weken aandacht aan de situatie van christenen in het land en nodigde de Nigeriaanse priester Jude Lauwrence Ogbumba (foto) uit. Ogbumba doctoreert momenteel in de theologie in Leuven. Ogbumba, priester gewijd in 2016, behoort tot het bisdom Yola, in het noordoosten van Nigeria, aan de grens met Kameroen. In zijn doctoraat bestudeert hij de rol van de katholieke Kerk in de politieke en nationale crisis.

Twee groepen samengebracht

‘De huidige spanningen en de crisis komen voort uit de complexe geschiedenis van ons land’, vertelt Ogbumba. ‘De meest fundamentele crisis was zeker de afscheuring van Biafara tussen 1967 en 1970, maar de oorsprong is nog ouder. De Europese kolonisator bracht wat vandaag het noorden en het zuiden van Nigeria is samen.

Het zuiden was geëvangeliseerd en grotendeels christelijk, het noorden was islamitisch.

Zo werden twee groepen samengebracht die weinig gemeen hadden en die beiden na 1960 enorm in aantal toenamen. Politiek speelden sterk de etnische verschillen. Zelf sta ik er wat huiverachtig tegenover om de religieuze verschillen te verbinden met de politieke crisis, die vanaf 1960 sterk gekenmerkt werd door staatsgrepen. De afscheuring van Biafra en de daaropvolgende oorlog had vooral te maken met de posities van de Ibo’s, die overwegend christenen zijn. De oorlog eindigde in een capitulatie en in een moordpartij. Een ander aspect zijn de islamitische groepen, vooral in het noorden,  die zich verzetten tegen verwestersing. De belangrijkste daarvan is Boko Haram. Ze manifesteren zich duidelijk.’

Verdeeldheid

Dit voorjaar waren er verkiezingen en eind mei moet er een nieuwe president aantreden. De verkiezingen werden met 36 procent van de stemmen gewonnen door Bola Tinubu, een moslim en voormalig gouverneur van Lagos.

‘Langzaam wordt Nigeria onbestuurbaar’, zegt Jude Ogbumba. ‘We zijn evenwel geen gefaalde staat, al staan we daar toch dicht bij. In het systeem was het altijd zo dat de vicepresident een andere religie had dan de president. Nu treden er twee moslims aan. Dit zaait verdeeldheid.

Onze politici laten zich leiden door egoïsme.

Gebrek aan leiderschap veroorzaakt instabiliteit en geweld.’

Geest van respect

Katholieken zijn in het zuiden van Nigeria een meerderheid, in het noorden niet. Toch leven ook daar veel christenen en zijn er katholieke bisdommen. Ogbumba:

Ondanks alles groeit het katholicisme in Nigeria.

Er zijn nu vijftig bisdommen, vergelijk het met België, waar er maar acht zijn. Maar we zijn een vervolgde Kerk, die jaarlijks haar martelaars heeft. Christenen worden aangevallen in kerken of gebedsplaatsen, thuis of onderweg. Niet alleen priesters en religieuzen zijn het doelwit, ook gewone mensen, soms op weg naar een eredienst. Er waren de recente jaren huiveringwekkende daden, zoals de ontvoering van schoolmeisjes door Boko Haram of stenigingen van vrouwen. De overheid heeft weinig impact.

Om als christenen een toekomst te hebben, moeten we natuurlijk vertrouwen en hopen, maar ook de regering heeft de verantwoordelijkheid om de godsdienstvrijheid te garanderen én af te dwingen.

De bevolking moet in een geest van respect opgevoed worden. De religies zelf zijn evenwel niet het probleem. De Kerk heeft ook haar verantwoordelijkheid: oproepen om vooruitgang te maken, haar plaats vinden in een diverse samenleving, blijven investeren in opleidingen, scholen en hogescholen. Alle fanatisme moet vermeden worden. Ondanks de vervolgingen hebben wij als christenen onze boodschap die een licht is voor de de samenleving.’

Nigeria

• Voormalige Britse kolonie
• Hoofdstad: Abuja
• 230 miljoen inwoners
• Godsdienst: 50 procent islam, 45 procent christendom
• Belangrijkste christelijke confessies: katholicisme, anglicanisme, pinksterkerken
• Officiële taal: Engels (in totaal 325 gesproken talen, waaronder de belangrijkste Hausa, Yoruba en Igbo)