Jan en Marie-Josée (in geel shirt) met twee Spaanse verantwoordelijken voor de gebouwen en tevens klusjesmannen. © Heidi Verbruggen
Gezocht: koppels die twee weken herberg op camino willen uitbaten
Juli en augustus zijn de drukste maanden op de wegen naar Santiago de Compostela, maar voor Marie-Josée Gijssels (71) uit Gooik en haar echtgenoot Jan Eylenbosch begint het pelgrimsseizoen al vroeger. Zij zijn al 21 jaar hospitaleros in Los Arcos, een grote pelgrimsherberg op de camino francés, niet ver van Logroño in Spanje.
‘Vanaf 1 april tot eind oktober houden we onze herberg in Los Arcos open, en als Pasen vroeg valt, dan zijn we er al vanaf half maart.”
De microbe kreeg Marie-Josée te pakken toen ze in 2002 samen met haar man naar Compostela stapte. ‘Toevallig hielden we halt in de herberg in Los Arcos om er te overnachten.
Tot onze verbazing werden we er onthaald door Vlamingen.
Ze wisten te vertellen dat de herberg sinds 1997 wordt gerund door Vlaamse duo’s, die elkaar om de twee weken afwisselen. Dat was ooit begonnen met een Vlaamse vrouw die elders langs de camino was ingesprongen als hospitalera in een herberg. Ze was op zoek gegaan naar een herberg waar ze dat opnieuw kon doen. Zo kwam ze hier terecht, bij Gerardo, een man van hier die in een verlaten schoolgebouw een ideale plek zag om pelgrims onderdak te bieden. Hij was bereid om voortaan met vrijwilligers uit Vlaanderen te werken.’
(Lees verder onder de foto)
De refugio van Los Arcos is een grote herberg, met zeventig slaapplaatsen. © Jef van Lint
Intussen is het koppel al 21 jaar hospitalero in Los Arcos en runt Marie-Josée een mini-bestuur van de werkgroep Hospitalerowerking, die het reilen en zeilen in de herberg bestiert. Eind oktober, wanneer de herberg sluit, begint ze met het werk achter de schermen. ‘Dan maken we een planning. Per mail nodigen we alle kandidaat-hospitaleros uit op een vergadering in december in Mechelen en polsen we naar hun voorkeurperiode. Zo leggen we de puzzel. Elk duo hospitaleros verblijft twee weken in Los Arcos. Nieuwelingen vragen we enkele dagen vroeger af te reizen zodat ze al een tweetal dagen kunnen meelopen en vertrouwd geraken met het reilen en zeilen in de herberg.’
Dat is nodig, want het zijn vaak drukke en lange dagen.
‘Tegen zes uur zijn we uit de veren, om de eerste pelgrims uit te zwaaien. Op hete dagen zijn er pelgrims die al vroeger vertrekken, om de hitte onderweg te vermijden. Tegen acht uur moet iedereen de herberg verlaten hebben. Dan ruimen we de wegwerplakens op en vegen we. Er komt ook een poetsvrouw. Achtergelaten kledij wassen we, die kan nog van pas komen voor een pelgrim in nood. Om 11 uur hebben we een uurtje rust.
Vanaf 12 uur beginnen we de eerste pelgrims in te schrijven.
We wijzen hen een bed toe en leggen de werking van onze herberg uit. Om 22 uur gaat het licht uit. Elke dag ziet er hetzelfde uit. De ervaring leert ons dat de zondag een erg drukke dag is. (lacht) De wekelijkse rustdag is voor ons de langste werkdag.’
(Lees verder onder de foto)
Na al die zware kilometers je voeten laten masseren: daar zeggen weinig pelgrims nee tegen. © Compostelagenootschap
De refugio van Los Arcos is een grote herberg, met zeventig bedden en op het grasplein buiten plaats voor enkele tentjes. ‘Wanneer we volzet zijn, verwijzen we pelgrims door naar de volgende herberg, acht kilometer verderop, of naar een privéherberg. We informeren voor hen en begeleiden hen indien nodig. We laten niemand in de kou staan.’
Als hospitalera maakt ze er een erezaak van om iedereen hartelijk te onthalen. ‘We weten uit eigen ervaring hoe zwaar pelgrims het soms kunnen hebben.
Zelf de camino gestapt of gefietst hebben, is een van de voorwaarden om hospitalero te mogen worden.
Net als een mondje Spaans spreken en liefst ook nog Frans en Engels. Als hospitalero moet je zo nu en dan een pelgrim wat moed inpraten. Vanuit de vorige herberg tot Los Arcos is het 21 kilometer stappen. Het laatste stuk is eentonig en ligt in de vlakke zon, wat best heet kan worden. Soms komen pelgrims hier aan, totaal uitgeput, en dan vloeien er wel eens traantjes.’
Zoveel voldoening
Het zijn lange dagen, het is hard werken als vrijwilliger. Waarom doen ze dat, jaar na jaar opnieuw?
‘Het geeft zoveel voldoening’, klinkt het meteen. ‘Ik stapte de camino één keer zelf. In de refugio komt hij elke dag tot bij mij, in de vorm van ervaringen en verhalen van pelgrims, in de vorm van ontmoetingen. Dat is zo boeiend.’
(Lees verder onder de foto)
Los Arcos ligt langs de camino francés, niet ver van Logroño in Spanje. © Jef van Lint
Over haar mooiste ervaring hoeft ze niet lang na te denken. ‘Elke dag brengt je wondermooie momenten, maar 25 juli, de feestdag van de heilige Jacobus, laat altijd een diepe indruk na. Dan stellen we op de patio in onze herberg lange tafels op, komen er enkele Spanjaarden paella maken en mogen alle pelgrims in Los Arcos, ook zij die elders logeren, bij ons aan tafel aanschuiven. Er wordt gezongen en muziek gemaakt. Het is een prachtig moment.’
Eén van de andere hospitaleros in Los Arcos is Heidi Verbruggen, voorzitter van het Vlaams Compostelagenootschap: ‘Gelovig zijn hoeft niet, maar we verloochenen evenmin de christelijke achtergrond van ons genootschap. In het onthaal maakt dat evenwel geen verschil.
Zowel gelovige pelgrims als sportievelingen worden even warm welkom geheten.
We maken geen onderscheid. Tijdens de vakantiemaanden zijn er meer mensen onderweg die de camino afleggen als sportieve uitdaging of als een goedkope vakantie. We noemen hen turigrinos, van turistas (toeristen) en peregrinos (pelgrims). Dan wordt er ook veel een beroep gedaan op rugzakkentransport, wat een pelgrim niet zo snel zal doen.’
Kom naar de inspiratiedag in Mechelen
Ook zin gekregen om hospitalero te worden? Op 23 maart van 9.30 tot 16 uur is er een inspiratiedag in het Vlaams Compostelagenootschap , Frederik de Merodestraat 18 in Mechelen. Inschrijven kan tot 6 maart via hospitalerowerking@compostelagenootschap.be of 015 29 84 36.