Gierst kan voedselcrisis helpen milderen
Op voorstel van India en met de steun van Nigeria hebben de VN 2023 uitgeroepen tot het internationale jaar van gierst, een graangewas dat een belangrijke rol kan spelen in tijden van voedsel- en klimaatcrisis. India wees erop dat de bevordering van de productie en de consumptie van gierst waarschijnlijk een wezenlijke bijdrage kan leveren aan de strijd tegen de honger en op langere termijn aan het milderen van de effecten van de klimaatverandering. Datzelfde India vaardigde als gevolg van de extreme hitte medio vorige maand een exportverbod uit op tarwe, wat de nakende voedselcrisis als gevolg van de oorlog in Oekraïne nog verscherpt. VN-secretaris-generaal António Guterres waarschuwde begin mei in het Global Report on Food Crises al dat we aankijken tegen honger op een nooit geziene schaal.
Wondergewas
Tegen die alarmerende achtergrond komt het voor 2023 aangekondigde internationale jaar van gierst er met een misschien ietwat jammerlijke vertraging, want gierst wordt voorgesteld als een soort wondergewas. Gierst is een groep van graangewassen met kleine korrels, die tot de grassenfamilie behoort. (…) Een van de voordelen van gierst – toen en nu – is dat het rijpt in minder dan 3 maanden. Het kan groeien in hete of door droogte getroffen gebieden en heeft minder nood aan water dan tarwe, rijst en maïs. Gierst heeft weinig kunstmeststoffen of pesticiden nodig en kan volgens de VN de kwaliteit van de bodem verhogen wanneer het op het veld tegelijkertijd met andere gewassen wordt verbouwd.
Imago
Eeuwenlang waren gierst en sorghum in India basisvoedselproducten. Sinds 1960 is de productie ervan nagenoeg ongewijzigd gebleven, terwijl de productie van rijst, tarwe en maïs is geëxplodeerd.
Gierst heeft een imagoprobleem en wordt beschouwd als het voedsel van de armen.
Sinds 2018, toen India het nationale jaar van de gierst vierde, levert de Indiase regering grote inspanningen om het gewas, dat in april 2018 uitgeroepen werd tot voedingsgraan, te promoten. Dat niet alleen in India maar ook in het buitenland en dat met het oog op de export. India is de grootste producent van gierst en is goed voor 41 procent van de totale wereldproductie. De productie steeg volgens de Indiase minister van Landbouw Shri Narendra Singh Tomar van 14.52 miljoen ton in 2015-’16 tot 17.96 miljoen ton in 2020-’21.
Wereldwijd was in 2021 het bierbrouwende België de grootste (10,9 miljoen euro) invoerder van gierst na Indonesië (31,9 miljoen) en Duitsland (12,7 miljoen).
Ons land betrok gierst op de eerste plaats uit Frankrijk (3,1 miljoen euro) en Oekraïne (1,8 miljoen euro). India komt als invoerland voor gierst pas op de elfde plaats (234.000 euro). Uit cijfers bezorgd door het Agentschap voor Buitenlandse Handel blijkt duidelijk dat de invoer uit India de voorbije 5 jaar aanzienlijk is gedaald, terwijl die uit Frankrijk en Duitsland flink is gestegen.
Extra promotie
India zal in aanloop naar het internationale jaar van gierst beslist een tandje bijsteken om het gewas extra te promoten. Dat jaar valt niet per toeval in het VN-decennium voor actie inzake voeding (2016-2025). De VN wil dan ook de rol benadrukken die gierst kan spelen bij het bereiken van een aantal van de duurzame ontwikkelingsdoelen (SDGs) die de VN zich heeft gesteld met op de eerste plaats SDG2 (Geen honger), SDG3 (Goede gezondheid en welzijn) SDG12 (Verantwoorde consumptie en productie) en SDG13 (klimaatactie). De ergste droogte in 40 jaar in Somalië, Kenia en Ethiopië, de wereldwijde stijging van de voedselprijzen plus alle nog niet voorziene gevolgen van de oorlog in Oekraïne benadrukken de noodzaak om in vergetelheid geraakte graangewassen dit jaar al extra in de kijker te zetten.