De kracht van verbinding

Boodschap Werelddag van de Migrant en de Vluchteling roept tot nieuw ‘wij’

Na de vertoning in het Vaticaan onlangs van een documentaire over paus Franciscus’ zorg voor migranten, vluchtelingen, dak- en thuislozen kwam de paus persoonlijk de aanwezige migranten groeten, in het bijzonder pas in Italië aangekomen vluchtelingen uit Afghanistan. Het toonde meteen de grote aandacht van de huidige paus voor die groep mensen. Ging zijn eerste reis als herder van de katholieke Kerk in 2013 trouwens niet naar het eiland Lampedusa, waar bootvluchtelingen stranden?
In zijn boodschap voor de 107de Werelddag van de Migrant en de Vluchteling op 26 september, getiteld Naar een steeds groter wij, herhaalt paus Franciscus dat de migratiestromen een nieuwe missionaire grens vormen en bijgevolg „een bevoorrechte gelegenheid zijn om Jezus Christus en zijn evangelie te verkondigen zonder de eigen omgeving te verlaten, om concreet getuigenis af te leggen van het christelijke geloof in de liefde, met groot respect voor andere religieuze uitingen”.
Volgens de paus toont onze tijd ons echter dat het ‘wij’ dat God oorspronkelijk wilde van de mens gebroken en versplinterd is, gewond en misvormd. Des te meer in tijden van grote crisis, zoals met de coronapandemie. Het agressieve nationalisme en het radicale individualisme verbrokkelen en verdelen ons, in de wereld zowel als in de Kerk. De hoogste prijs daarvoor betalen de mensen die het makkelijkst ‘de anderen’ kunnen worden, met name de buitenstaanders, de migranten, de gemarginaliseerde personen en mensen die leven aan de rand. In werkelijkheid zitten we echter allemaal in hetzelfde schuitje, benadrukt de paus, en zijn we geroepen om ons in te zetten opdat er geen muren meer zouden [node:field_streamers:0] zijn die ons scheiden, maar slechts één ‘wij’, zo groot als de hele mensheid.
Dominique Ballegeer, priester van het bisdom Brugge en medewerker van de migratie-organisaties Pro Migrantibus België en ORBIT vzw, wijst erop dat de pauselijke boodschap evenzeer opgaat voor ons, in België. „Vaak roept wat mensen bij ons horen of zien over migranten en vluchtelingen weerstand op”, weet hij. „Ook ik heb niet altijd een antwoord klaar, maar als gelovigen zijn we geroepen om ons in te zetten om de Kerk almaar meer inclusief te maken en zo de zending voort te zetten die Jezus Christus de apostelen toevertrouwde. Het is een prachtige boodschap, maar er is dus nog veel werk.”
Via Kerknet lanceerde Pro Migrantibus, de organisatie die in de Kerk in ons land de aandacht voor migranten levendig houdt, een filmpje waarin de paus zelf zijn tekst voorstelt, maar ook met een getuigenis van de bisschop van El Paso, aan de zuidgrens van de Verenigde Staten, waar Trumps beruchte muur verrijst. „Ik leerde dat grenzen bij uitstek plaatsen van ontmoeting zijn”, zegt bisschop Mark J. Seitz. „Vandaag moeten gelovigen bruggenbouwers zijn.”
„Ik persoonlijk geloof alvast in de kracht van het verbinden vanuit onze verscheidenheid”, zegt Ballegeer. „Met migranten hebben we meer gemeen dan we denken. Er is altijd iets dat ons verbindt. Vlaamse katholieken moeten zich er scherper bewust van zijn dat ons land heel wat katholieke migranten telt. De buitenlandse gemeenschappen – en die zijn er overal in Vlaanderen – leven nog te veel op eilandjes. Door ontmoeting en samenwerking hebben we door dat we allen in hetzelfde schuitje zitten.”