Les 2 ~ Bernardus van Clairvaux (1090-1153)
Reken opnieuw op 20 tot 40 minuten om de les helemaal door te nemen. Natuurlijk kan je de inhoud ook spreiden over de komende week, als je dat liever doet. We wensen je een inspirerende les!
Stap 1. Maak kennis met Bernardus van Clairvaux
Wim Verbaal is professor aan de UGent en gespecialiseerd in Latijnse taal en literatuur vooral die van de middeleeuwen. Hij maakt de taaie teksten van Bernardus voor ons toegankelijk in het filmpje van 12 minuten. Je kan ook de inleiding als tekst downloaden (pdf).
Stap 2. Beluister en lees zelf Bernardus van Clairvaux
Professor Wim Verbaal vertelt welke tekst van Bernardus hij voor ons gekozen heeft.
Hieronder kan je de woorden van Bernardus zelf beluisteren of lezen. Wil je de tekst echt laten doordringen? Download eerst de leestekst en beluister hem dan. Lees hem daarna nog eens rustig door. Duid eventueel aan welke zin of welk woord jou bijzonder raakt.
Stap 3. Leven met Bernardus van Clairvaux
Ik word gezien door mensen en door engelen. Ook wat ik doe in het verborgene wordt gezien. Zelfs als ik het niet op Instagram of Facebook plaats.
Wat doet dit met mij als gedachtenexperiment? Het voelt wat paranoïde aan. Even moet ik de neiging onderdrukken om over m’n schouder te kijken.
Maar dan besef ik dat de nijpende actualiteit van deze oefening niets te maken heeft met big brother of digitale controle. Wel met de ervaring dat mijn leven onbeduidend is. De wereld is verschrikkelijk groot en de wereldproblemen schrikbarend complex. Wat doe ik er dan toe? Wat doen mijn keuzes ertoe? Ik ben niets dan een onzichtbaar deeltje in de massa.
Ik denk dat veel van mijn tijdgenoten dat levensgevoel kennen. Als ik zie hoeveel moeite we doen om gezien te worden op Instagram en Facebook dan weet ik het wel zeker. De grootste bedreiging voor mijn levenszin vandaag is niet dat ik gezien word, maar wel dat ik niet gezien word, dat het niets uitmaakt dat ik er ben.
Dan is de spirituele oefening van Bernardus wel heel actueel. Kan ik mij erin oefenen om te leven alsof ik wel gezien word? Ook zonder dwangmatig mijn leven te posten op sociale media. Het is een oefening in het geloof dat mijn keuzes er toe doen, ondanks de grootheid van de wereld en mijn eigen kleinheid, ook als ik de gevolgen niet kan overzien.
In de film It's a Wonderful Life uit 1946 staat de bankier en gezinsman George Bailey op het punt om een einde aan z’n leven te maken. ‘Was ik maar nooit geboren’, klaagt hij aan een engel. Die toont hem hoe zijn gezin en zijn stad geworden zouden zijn zonder al zijn kleine, onbeduidende daden. Laat ik af en toe eens de blik van die engel lenen om naar mezelf te kijken.(SD)
Stap 4. Meer weten over Bernardus van Clairvaux
- Feestdag 20 augustus
- Teksten van Bernardus (en anderen) in een moderne vertaling zijn te vinden in de reeks Middeleeuwse Monastieke Teksten bij uitgeverij Damon.
- Achtergrond over het conflict tussen Bernardus en Petrus Abaelardus met informatie over hun tijd en geschiedenis vind je in: Wim Verbaal. Een middeleeuws drama: het conflict tussen scholing en vorming bij Abaelardus en Bernardus. Pelckmans, 2002, ISBN 9789028930018, 324 pagina's. Vind tweedehands
- Een goed werk over de receptie van Bernardus als heilige is: Adriaan Bredero. Bernardus van Clairvaux: tussen cultus en historie. Kampen, 1993, ISBN 9789039100011, 366 pagina’s. Vind tweedehands
- Verhalen van cisterciënzers van nu in het voetspoor van Bernardus
- Bernardus van Clairvaux op heiligen.net
- Bernardus van Clairvaux op Lucepedia (Tilburg University)
- Huur de film It’s a Wonderful Life (1946) op Google Play
Meer van de online school spirituele meesters
- Les 1 ~ Beatrijs van Nazareth (1200-1268) door zuster Katharina Michiels
- Volgende week les 3 ~ Jan van Ruusbroec (1293-1381) door professor Rob Faesen sj
- Zit je met vragen naar aanleiding van deze les? Stuur ze naar academie@kerk.net. We doen ons best om je te antwoorden.
- Wil je graag de volgende lessen per e-mail ontvangen? Schrijf je dan gratis in