Marijke Moens in Tertio: Armoede beter afschaffen dan bestrijden

Marijke Moens (1957) is ergotherapeut. Ze werkte 30 jaar met kwetsbare kinderen en was praktijklector aan de Artesis Plantijn Hogeschool. Ze is lang actief geweest in het vrijwilligerswerk, meer bepaald in de voedselbedeling. Samen met Theo Vaes richtte ze in 2013 ArmenTeKort op. Ruim 20 jaar is ze als vrijwilliger actief bij de voedselbedeling van Dakant. Op een bepaald moment vroeg ze zich af of ze de ‘klanten’ eigenlijk wel echt hielp dan wel hun situatie bestendigde. Ik ben toen eens aan de andere kant van de tafel gaan staan en heb ervaren dat het helemaal niet zo leuk is voedsel te ontvangen. Je voelt je afhankelijk en je verliest een stukje autonomie. Met Theo Vaes, toenmalig voorzitter van Dakant, zocht ze naar iets waarmee ze die mensen echt vooruithielpen. Het werd de start van de vzw ArmenTeKort.

Verbinding maken

Ondertussen staat onze opleiding op poten en kennen we de kracht van de gelijkwaardige verbinding tussen twee mensen. We trachten zowel kansbiedende als kanszoekende buddy’s in ons verhaal mee te nemen. De kansbiedende vrijwilligers leiden we op. Door in gesprek te gaan met mensen in kansarmoede, leren ze wat kansarmoede is. Heel weinig van onze vrijwilligers hebben, behalve een bedelaar op straat, ooit iemand in kansarmoede gezien, laat staan met hem of haar gepraat.

We stappen af van de rol van hulpverlener. We leggen hun uit bij welke sociale organisaties ze daarvoor terechtkunnen.

In de opleiding leren ze vaardigheden om onbevooroordeeld en vanuit gelijkwaardigheid verbinding te maken met mensen die verbinding kwijt zijn: met zichzelf, met familie, met de maatschappij. Die vertrouwensband schept ruimte om krachten te mobiliseren. De kanszoekende buddy’s leren ArmenTeKort meestal kennen via hulpverlenersorganisaties zoals inloophuizen, CAW, OCMW ...

Bredere beweging

Onze missie is kansarmoede afschaffen. We geloven dat we dat kunnen als we de juiste dingen doen. Daarvoor zijn twee dingen belangrijk: krachten mobiliseren bij mensen in kansarmoede en de juiste middelen inzetten. Voor het eerste hebben we de buddywerking: we willen kanszoekenden opnieuw doen geloven in zichzelf. Daarnaast hebben we een bredere beweging bij ArmenTeKort. Om die beweging te voeden, moeten we de beleidsmakers overtuigen. Vervolgens hebben we actoren nodig die een verschil kunnen maken: we hebben projecten rond onderwijs, tewerkstelling, welzijn en wonen. Het middenveld en netwerken zoals Beweging Tegen Armoede en Beweging.net proberen we ook mee te krijgen. Als vierde actor zijn er de burgers. Mensen die onze opleidingen volgen, ontwikkelen een ander sociaal bewustzijn. Zij zijn ons platform voor verandering. Het project ArmenTeKort is een 10-jarig actieonderzoek. Alles wordt in kaart gebracht en gemeten.

Uiteindelijk willen we aantonen dat kansarmoede afschaffen goedkoper is dan ze te bestrijden.

Veranderde blik

Tijdens het traject zie ik beide buddy’s groeien. De kanszoekende krijgt nieuwe perspectieven en gaat weer geloven in zichzelf. Je ziet in zijn blik dat hij is veranderd. De kansbiedende ontwikkelt een ander sociaal bewustzijn en leert vaardigheden die van hem een beter mens maken. Een vrijwilliger zei me op het einde van de opleiding: ‘Marijke, ik moet je bedanken, maar mijn vrouw is je nog meer dankbaar’. Getuige mogen zijn van dat veranderingsproces geeft me energie. Voor die twee paar fonkelende ogen na de eerste date doe ik het.

• Lees de integrale tekst van de Achterkrant die Liza Cortois met Marijke Moens maakte voor Tertio nr. 1.127 van morgen woensdag 15 september 2021.
• Op 18 september om 18 uur is er een speciale infosessie op het ArmenTeKort Zomerfeest in De Blikfabriek, Krugerstraat 232, in Hoboken. Lees er meer over.
• Voor een gratis proefnummer van of een abonnement op Tertio.