Straks de vrije teugel laten

Broederlijk Delen wil met jongste campagne voor veertigdagentijd delen en herverdelen opnieuw op voorgrond plaatsen

Twee handen die een boterham delen. Oudere lezers herinneren zich wellicht nog het logo van Broederlijk Delen uit 1961. Vreemd voor een solidariteitsactie met de toen zogenoemde ontwikkelingslanden waren beide handen wit. Met de campagne 2020, waarin de ngo opnieuw nadrukkelijk verwijst naar delen, wil Broederlijk Delen terug naar de kern van haar zijn: delen als verrijking van de mens.
Broederlijk Delen ontstond als een noodhulpactie. Tijdens de vastenperiode van 1961 riepen de bisschoppen van België alle gelovigen op tot solidariteit met de honger lijdende bevolking in Congo. De respons was meteen overweldigend.
„Solidariteit werd toen gekoppeld aan vasten, soberheid en verinnerlijking”, zegt Lieve Herijgers, directeur van Broederlijk Delen. „Dat was een geweldig idee en Broederlijk Delen loste nooit meer de band tussen solidariteit en versobering. Persoonlijke ommekeer mondt uit in bewustwording omtrent maatschappelijke structuren. Delen en herverdelen werden het DNA van Broederlijk Delen. De campagneaffiches sinds 1970 tonen die evolutie. De campagnes wilden de mensen confronteren met de nijpende problemen in het Zuiden en hen laten stilstaan bij hun eigen levenswijze.”
In de loop der jaren kwamen er nieuwe thema’s en doelgroepen bij, zoals vrede en veiligheid, inheemse volkeren of ecologische uitdagingen. Getuige daarvan campagneslogans als De aarde behoort aan allen of Wij op grote voet, wie draagt de gevolgen? De huidige slagzin luidt kort en krachtig Tot iedereen mee is.
„Delen en herverdelen vormen de hefboom tot een andere manier van samenleven, zowel hier als in de landen van onze partnerorganisaties”, zegt Herijgers. „Sinds 1961 is onze wereld echter ingrijpend veranderd. De kloof tussen arm en rijk oogt momenteel heel anders dan toen. Het systeem van economische [node:field_streamers:0] groei werkt niet meer om te komen tot een duurzame herverdeling. Onze wereld heeft dus nood aan een nieuw maatschappelijk project. Voor ons gaat het dan ook om de globalisering van de solidariteit. Delen met anderen deden velen ons voor. Vandaag neem dat delen nieuwe vormen aan.”
Nieuwe dimensies van solidariteit dringen zich op en de ecologische crisis waarin de wereld zich bevindt, maakt dat nog urgenter. Paus Franciscus roept daarom in de encycliek Laudato si’ iedereen op gezamenlijk zorg te dragen voor ons ‘gemeenschappelijke huis’.
Lieve Herijgers: „Het idee dat wij er niet zozeer zijn voor onze partnerorganisaties, maar dat wij samen met hen actie moeten voeren, is daarvan het logische gevolg. Dat weerspiegelt zich ook in de strategische plannen van Broederlijk Delen en betekent dat wij de teugels niet meer steevast in eigen handen hebben. Onze partners sturen mee onze analyses. Zoeken naar alternatieven voor het groeimodel en werk maken van herverdelen doen we zowel hier als in het Zuiden. Dat betekent dat we ook in eigen land partners zoeken. In een van onze campagnefilmpjes zien we een Welzijnsschakel in Duffel aan het werk. Dat verhaal wordt dus geplaatst naast dat van mensen in Congo. Klimaatactivisten zijn zowel hier aan het werk als in Latijns-Amerika.”
Broederlijk Delens campagne loopt nog steeds uitdrukkelijk tijdens de veertigdagentijd. Wat betekent dat in een seculiere tijd en samenleving? „Leren leven vanuit een ethiek van het genoeg gaat niet over verliezen of inbinden”, besluit Lieve Herijgers. „Vasten is voor ons een positief verhaal en gaat ook over ruimte maken voor het goede leven. Die visie op onze toekomst verbindt de christelijke solidariteitsgedachte met een perspectief waarmee wij ook nieuwe groepen en jongere generaties kunnen aanspreken.”