Wassen om meer mens te worden

Week van de Spirituele Zorg focust op elkaar aanraken en geraakt worden als mens

Rakelings nabij. Het is geen toeval dat de Beroepsvereniging voor Zorgpastores, die dit jaar tien jaar bestaat, dat thema koos voor de Week van de Spirituele Zorg van 11 tot 15 oktober. „Tijdens de coronapandemie merkten we hoezeer we nood eraan hebben elkaar aan te raken”, stelt medewerker Elien Rogiers. „Of dat een positieve of negatieve impact heeft op de zinbeleving van de zorgvrager, hangt echter af van de manier waarop die aanraking gebeurt. Zorgethicus Linus Vanlaere zei ooit dat je een zorgvrager zo kunt wassen dat hij of zij niet enkel schoon voelt, maar ook meer mens.”
Tegelijk verwijst het thema naar het ‘geraakt zijn’ van zorgverleners door het verhaal van de zorgvrager en hoe ze daarmee omgaan. „Wimpelen ze de zinvraag weg met een ‘Het zonnetje schijnt. Straks ben je je zorgen vergeten’, of blijven ze de ander nabij?”, vraagt Rogiers zich luidop af. „En wanneer een zorgverlener op grenzen stoot of zich onwennig voelt om met zinverlies om te gaan, al dan niet in gelovige context, kan worden doorverwezen naar een pastor. Pastores in voorzieningen dragen bovendien niet enkel zorg voor zorgvragers en naasten, ze ondersteunen ook zorgverleners.”
De aandacht voor spirituele zorg is trouwens niet beperkt tot moeilijke gesprekken. Het gaat over mooie momenten die een zorgverlener raken en die benoemd worden. „Dat is de missie van deze week, tonen dat spirituele zorg verweven is met de praktijk van elke dag. Een arts vertelde me dat ze op de knieën gaat zitten als ze een kind uitleg geeft over een behandeling. Zo zit ze op ooghoogte van haar patiënt.”
Dit jaar koos de beroepsvereniging bewust niet voor één dag, maar voor een Week van de Spirituele Zorg. „Als pastor kun je één dag tijdens die week inzoomen op het thema of gedurende een hele week impulsen aanreiken.”
In Woonzorgzone Curando Oost in Beernem werd eind september al volop gebrainstormd over de invulling van de Week van de Spirituele Zorg. Pastoraal medewerker Rosa Cornillie maakte een affiche, de directeur schreef een tekst om het thema onder de aandacht te brengen bij bewoners en personeel enzovoorts. „We overwegen een collage met kernwoorden en beelden op te hangen in de leefruimte om collega’s te informeren”, zegt Cornillie. Zorgkundige Katrien Taghon: „Ook in de pastorale kast op de afdeling, aangepast aan de liturgische tijd van het jaar, kunnen we verwijzen naar de Week van de Spirituele Zorg.”
De aandacht voor spirituele zorg is verweven in de dagelijkse zorgverlening. „Je doet het samen als personeel”, benadrukt pastoraal verantwoordelijke Hendrik De Vriese. „Allen trachten we de zorg zo goed mogelijk te laten aansluiten bij het verhaal van elke bewoner. Die heeft een ‘pas-poort’ met wat hem of haar na aan het hart ligt en een kapstok met foto’s gegrepen uit zijn leven, zodat een zorgverlener in een oogopslag weet waarover een zinvol gesprek aan te knopen.”
De Vriese vervolgt: „Dat is spirituele zorg in de brede betekenis: alles wat we kunnen doen om het leven van de ander nog zo zinvol mogelijk te maken, zodat hij of zij er zin in blijft hebben. In een specifieke religieuze invulling gaat het om de zorg voor een eucharistieviering, een gebed, de ziekenzalving…” Katrien Taghon vult aan: „Er wonen nog veel gelovige mensen bij ons. Samen een kruisteken maken, een kruisje op het voorhoofd, ziekenzalving – het zijn betekenisvolle momenten voor hen. Jongere bewoners zijn daarmee minder vertrouwd. We bieden het aan, als mogelijkheid. Aan hen om erop in te gaan of niet.”

Meer op www.pastoralezorg.be.