Whatsappje als survivalkit

Bisschop Philip Dickmans en priester Filip Cromheecke helpen Brazilianen waar ze kunnen

„Dagelijks brengt het tv-journaal de grafiek met almaar stijgende cijfers van mensen die overleden aan COVID-19 – op 30 maart 3.800, een nieuw record – en die besmet werden door het virus. Gevolgd door beelden van radeloze mensen aan deuren van ziekenhuizen die niemand meer kunnen opnemen, omdat er geen bedden op intensive care beschikbaar zijn en er een tekort is aan zuurstofflessen. Oververmoeid medisch personeel smeekt de bevolking thuis te blijven. Om de haverklap rijden ambulances met loeiende sirenes voorbij. Mensen sterven in wachtrijen. Overledenen worden opgestapeld in koelwagens naast de ziekenhuizen. Op de kerkhoven wordt de een na de ander begraven, snel om besmetting te voorkomen. Er is geen tijd om afscheid te nemen. Als pastor krijg ik voortdurend telefoon of whatsappberichten met de vraag om gebed voor een zieke of om een herdenkingsviering voor overledenen voor te gaan.”
Het lijkt een scène uit een rampenfilm, maar voor Filip Cromheecke, priester-in-zending uit Antwerpen in Porto Velho, in de Braziliaanse Amazone, is het bittere realiteit. Ook wat verderop, bij Philip Dickmans uit Halen, bisschop van Miracema do Tocantins, kloppen onafgebroken mensen aan om hulp.
„Ze mogen me rechtstreeks whatsappen. Ik heb geen protocol”, zegt hij. „Steeds meer mensen worden werkloos en lijden honger. Nog erger zijn de eenzaamheid en de angst. Vorig jaar deelden we vijfduizend voedselpakketten uit. Ik gaf er heel wat persoonlijk af. Het was het enige persoonlijke contact met mijn priesters, zusters en medewerkers. Sinds januari zijn de pakketten op.” Na de Verenigde Staten is Brazilië het zwaarst getroffen door de coronapandemie en vooral de Amazone is een slagveld. „We tellen al zes varianten.”
„Het is niet makkelijk om bij dat alles het hoofd koel te houden”, erkent Filip Cromheecke. „We prediken een lijdende Dienaar die zijn kruis moedig draagt, in het geloof dat niet de dood, maar de liefde het laatste woord heeft. Daarom moeten we als pastores aanwezig zijn waar het leven het meest wordt [node:field_streamers:0] bedreigd en mogen we niet nalaten om wie zich verrijkt door corruptie scherp te veroordelen.”
Beide priesters wijzen met beschuldigende vinger naar president Bolsonaro, die zich koppig verzet tegen coronamaatregelen. „Bijgevolg nemen sommige gouverneurs en burgemeesters zelf het heft in handen en vaardigen ze allerlei, soms tegenstrijdige, maatregelen uit”, zegt Filip Cromheecke. Bisschop Dickmans beaamt: „Mijn gemeente voerde net de avondklok in en beboet nu wie geen masker draagt. Ook als Kerk nemen we maatregelen, die vaak strenger zijn dan die van gemeenten of staten. In mijn nieuwe parochie – ik ben er pastoor zolang ik geen vervanger vind voor de pastoor die met pensioen ging – besloot ik in overleg met mijn medewerkers de kerken te sluiten en de vieringen te streamen. Enkele protestantse kerken volgden al. De bisschoppen van Brazilië lanceren een campagne voor zuurstofflessen.”
Inmiddels begint de regering zich wel zorgen te maken, niet zozeer om de doden, want volgens de president „moet iedereen sterven”, maar omdat de economie kwijnt en de inkomsten dalen. „Ook wij voelen dat. Zo is de opbrengst van de dizimo, de gift van parochianen, sterk gedaald,” zegt bisschop Dickmans die net als Filip Cromheecke medewerkers moest ontslaan. „Ik poets nu zelf het bisschopshuis”, klinkt het laconiek.
De pastoraal is zo goed als stilgevallen. „2020 is een sabbatjaar geworden”, zegt Filip Cromheecke. „Ik voel me meer een monnik in zijn cel. Onze pastorale en liturgische taken lopen in de mate van het mogelijke via het internet. We leren creatiever gebruik maken van sociale media.”
Beide Vlaamse herders putten hoop en kracht uit hun geloof en gebed, net als de Brazilianen. „Velen verliezen de moed en worden passief”, ervaart bisschop Dickmans. „Ik tracht een vast ritme in mijn dag te brengen. Ik moedig m’n mensen via whatsappjes aan de handen uit de mouwen te steken en zo de geest te vullen met zuurstof. Zelfs in barre tijden moet je vreugdevol blijven. Dat is christen zijn.”

Reageren op dit artikel? Dat kan op www.kerkenleven.be