‘Wie vasthoudt aan het verleden, smoort groei in de kiem’

„Het heeft niet mogen zijn”, zegt Liesbeth Goris. De pastor uit Hoegaarden viel af na de tweede aflevering van de quiz 1 jaar gratis op één. Jammer voor de Chiro, het goede doel waarvoor ze de handschoen opnam. En jammer voor de Kerk. „Ik wilde een hedendaagse Kerk laten zien waarin ook leken en vrouwen volop actief zijn.”

Dertig jaar geleden was ze de eerste vrouwelijke aalmoezenier in de Psychiatrische Kliniek Alexianen Tienen. In 2003 was ze de eerste leek en vrouw die werd benoemd als bedienaar van de eredienst in de Sint-Gorgoniusparochie in Hoegaarden. Al vroeg de moeder van toen drie jonge kinderen wat bedenktijd. „Wat als de tijd daar heeft stilgestaan?” Liesbeth Goris waagde de sprong, ontdekte een levendige parochie en voegde zelf nieuw leven toe.

– U werd benoemd tot bedienaar van de eredienst. Wat houdt dat in?
Velen denken dan meteen aan het beeld van een vrouw achter het altaar. Natuurlijk ga ik voor in vieringen, maar ik doe veel meer dan dat. Ik run zowat de parochie, ook al draag ik volgens het kerkelijk recht officieel niet de eindverantwoordelijkheid. Van bij het begin verkoos ik te werken in een team met een priester. Vele gelovigen hechten immers nog sterk aan de eucharistieviering, die hij kan celebreren. In 2017 werd ik aangesteld als pastoraal coördinator voor de pastorale zone Catharina Hoegaarden, sinds september 2020 deeltijds. Toen koos ik daarnaast voor een voltijdse baan als godsdienstleerkracht, omdat ik voorstander ben van samenwerking tussen parochies om sterker te staan, niet van het samenvoegen omdat er te weinig priesters zijn.
Soms mis ik diaconale accenten in het hele verhaal. Een penningmeester krijgt een vrijwilligersvergoeding, maar een catecheseverantwoordelijke niet. Zo lijken cijfers belangrijker dan evangelisatie. Ik begrijp dat het kerkrechtelijk niet eenvoudig ligt. Zelf krijg ik veel respect van de bisschoppen met wie ik werkte en werk, maar het mag nog meer zijn. In het onderwijs en de ziekenzorg werden broeders en zusters vervangen door leken. Waarom kan dat niet in parochies? Tijdens de coronalockdown ondervonden we dat een leven zonder vieringen en sacramenten erg oppervlakkig en kleurloos wordt.
– Stootte u als vrouwelijke pastor op grenzen of bood het u net kansen?
De priesters onder mijn collega’s hebben me altijd beschouwd als evenwaardig. Ze beschouwden mijn komst als een nieuwe wind die door de Kerk waaide en gaven me alle kansen. Toch botste ik tot mijn verbazing soms ook op nervositeit of afgunst.
Als leek en als vrouw sta je dichter bij de mensen dan de meeste priesters. Wanneer je zelf geen kinderen hebt, moet je een groot talent hebben om aan te voelen waarmee gezinnen vandaag bezig zijn. Dat heeft gevolgen voor de manier waarop je viert en sacramenten aanbiedt. Twintig jaar geleden startte ik met vormselcatechese naar keuze op woensdag of zaterdag, naargelang het jonge ouders uitkwam. Priesters begrepen dat niet, maar als moeder van drie wist ik wel beter. Ik lanceerde [node:field_streamers:0] ook een drankje na de viering. Aanvankelijk aten we soep met een sandwich in onze woonkamer. Zo leerde ik mijn parochianen kennen en hoefden jonge gezinnen niet te koken. Vandaag voel je dat onze parochie leeft, zoals nog tal van andere parochies waar leken de trekkers zijn. Dat maakt iets wakker bij mensen.
– Zich welkom voelen in de Kerk, is dat de rode draad in uw streven?
Misschien omdat ik zelf moeder ben, zie ik de Kerk als een moeder. Een moeder verbindt en sluit niemand uit. Als godsdienstleerkracht merk ik dat jongeren een beeld hebben van een wereldvreemde Kerk. Nochtans zetten we als Kerk in op thema’s waarvan zij evenzeer wakker liggen, ook al zijn ze niet altijd gelovig geïnspireerd. Dat hoeft niet. Ik hoef niet te bekeren, maar ik kan wel respectvol het gesprek aangaan en de deur naar de Kerk openzetten. Onze kerken zijn gebouwen waarin het goede moet gebeuren en dat kan ook met niet-kerkelijke mensen, zolang de insteek en motivatie maar dezelfde zijn. Onlangs stelden Chiroleden voor om een sporadisch gebruikte kapel herin te richten met een groot raam met uitzicht over de velden, zodat jongeren er kunnen mediteren en stil worden. Ze voelen feilloos aan wat jongeren nodig hebben. Waarom zouden we hun dat vertrouwen en de middelen niet gunnen?
– Moet de Kerk vandaag meer de tekenen des tijds lezen, zoals paus Franciscus zegt?
De voorbije weken plaatsten we de stoelen – vijftien stuks – tijdens een viering in een kring. Parochianen zijn enthousiast, want meer betrokken op elkaar. Vóór de pandemie dachten we daar nooit aan. Je kunt altijd bijleren, al vereist dat durf. Sommige kerkelijke bedienaren zijn zo bang van de wereld dat ze zich verschansen achter de vertrouwde muren van hun kerk. Zoals steeds moet je daarbij een evenwicht nastreven. In de vormselviering introduceer ik elk jaar één hip lied, dat ik vertaal naar de christelijke boodschap. Dat werkt. Zo danste de hele kerk op Happy van Pharrell Williams. Dat is geen pleidooi om de routine overboord te gooien, maar om er creatief mee aan de slag te gaan. Wie vasthoudt aan het verleden, smoort groei en vernieuwing in de kiem. Maar je moet de sprong durven te wagen, want het is geen makkelijke weg.

Reageren op dit artikel? Dat kan op www.kerkenleven.be