Ze zijn niet altijd bedrog: 6 soorten dromen in de Bijbel

Dromen en dromers zijn alomtegenwoordig in de Bijbel. Van Genesis tot de Openbaring gebruikt God dromen om mensen te inspireren, te waarschuwen of tot inzicht te brengen.

Het Nederlandse echtpaar Ronald en Maresca van der Molen noemt dromen een geschenk van God, en schreef er een boek over. Ze telden 22 verschillende dromen in de Bijbel, waarvan 18 over de dromer zelf gaan en 4 over anderen – vaak over (de toekomst van) een volk. Meer nog, beweren beide schrijvers:

Als je alle dromen en visioenen, en de acties die hieruit voortkomen, optelt, kom je op een derde van de Bijbel.

De auteurs zien 6 verschillende functies van een droom in de Bijbel – sommige vallen onder meerdere categorieën. Wij voorzien ze telkens van een voorbeeld.

1. Waarschuwingsdromen

In deze dromen waarschuwt God voor verkeerde keuzes of voor naderend onheil. Zo beseffen de wijzen uit het oosten na hun bezoek aan de pasgeboren Jezus dat Herodes kwaad in de zin heeft.

Omdat ze in een droom gewaarschuwd waren om niet naar Herodes terug te keren, namen ze de wijk en gingen ze langs een andere weg naar hun land terug. (Mt 2,12)

Vlak erna krijgt ook Jozef de raad te vluchten. En blijf daar tot ik u waarschuw, want Herodes staat het kind naar het leven. (Mt 2,13)

2. Bemoedigende dromen

Dromen die je bevestigen in wat je doet. Je wordt helder wakker en bent vastberaden om op de ingeslagen weg verder te gaan. In Genesis 28 bijvoorbeeld put Jakob kracht uit een droom als hij op de vlucht is voor zijn broer Esau. De droom maakt Jakob duidelijk dat God bij hem is en hem steunt.

Ik ben met u; Ik zal u behoeden waar u ook bent, en u terugvoeren naar dit land. (Gen 28,15)

Paulus krijgt tijdens zijn ruwe zeereis een hart onder de riem gestoken: Hij heeft mij gezegd: 'Wees niet bang, Paulus. Jij moet voor de keizer komen en omwille van jou heeft God al je reisgenoten begenadigd.' (Hand 27,23)

3. Inzichtsdromen

Jozef overweegt te scheiden van de zwangere Maria, maar in een droom verschijnt een engel. Die zegt:

Jozef, zoon van David, wees niet bang uw vrouw Maria bij u te nemen, want wat bij haar tot leven is gewekt, is van de heilige Geest. (Mt 1,20)

De vrouw van Pilatus komt dan weer tot het inzicht dat Jezus onschuldig is. Terwijl hij rechtszitting hield, stuurde zijn vrouw hem het bericht: ‘Laat je niet in met die rechtvaardige man, want ik heb vandaag in een droom veel om Hem moeten verduren.’ (Mt 27,19)

4. Richtingsdromen

Uiteraard nauw verwant met de inzichtsdromen. Voorbeeld van een richtingsdroom is de droom die Paulus overtuigt om vanuit Troas de oversteek te wagen.

Daar had Paulus ’s nachts een visioen. Er stond een Macedoniër voor hem die smeekte: ‘Steek over naar Macedonië en kom ons ter hulp.' (Hand 16,9)

5. Creatieve dromen

De farao droomt dat er een hongersnood dreigt (waarschuwende droom). Dankzij Jozef, zelf één van de grootste dromers in de Bijbel, leert hij hoe hij die hongersnood kan vermijden.

De farao moet maatregelen nemen en opzichters aanstellen in heel Egypte, om tijdens de 7 jaren van overvloed in heel het land een vijfde van de opbrengst te vorderen. (Gen 41,35)

6. Voorspellende dromen

Daniël verklaart de droom die koning Nebukadnessar is vergeten.

Hij heeft aan koning Nebukadnessar bekend willen maken wat er aan het einde van de tijden zal gebeuren. Uw droom en de beelden die door uw hoofd gingen, terwijl u op uw bank rustte, ga ik u nu vertellen. (Da 2,28)

Ook de volledige Openbaring is eigenlijk een voorspellende droom (of visioen).

Sta stil bij je eigen dromen

De auteurs van het boek nodigen de lezers ook uit om hun eigen dromen van naderbij te bekijken, al hoeden ze zich voor al te simplistische droomduiding. Om je dromen te interpreteren, moet je je volgens hen vijf stappen volgen:

1. Bekijk de activiteiten in je droom

Ben je onderweg? Sta je stil en ontbreekt er iets om vooruit te kunnen komen? Of zit je gevangen? Wat deed je of wat gebeurde er? Probeer dan te ontdekken waar die activiteiten symbool kunnen voor staan.

2. Beschrijf de emoties die je tijdens de droom ervoer

Dromen zijn eerlijk over wat er in ons hart leeft. Is er irritatie, ben je bang of bedroefd? In welk aspect van je leven ervaar je dezelfde emotie?

3. Schrijf de symbolen in jouw droom op

De beelden kom vaak voort uit je eigen leven. Jozef was een herder en droomde over schoven die een buiging maakten (Gen 37,1-11). Droom je over dieren, vraag je dan af wat typisch is voor dit dier en welke emoties het bij je oproept.

4. Denk na hoe deze droom aansluit bij je leven

Paulus vroeg zich af wat zijn volgende bestemming zou worden. Nebukadnessar dacht dat zijn koninkrijk voor altijd zou standhouden. Wat hield jou de voorbije dagen bezig?

5. Waartoe denk je dat deze droom oproept?

Wil God je waarschuwen of je iets vertellen? En het belangrijkste van allemaal: wat ga ermee doen...?

Ronald en Maresca van der Molen. Dromen, een geschenk van God. Gideon, 2015, 168 blz, 14,95 euro. ISBN 978 90 5999 088 3.