Russisch-orthodoxe patriarch Kirill spioneerde in Genève

Het is een publiek geheim dat patriarch Kirill, het hoofd van de Russisch-orthodoxe Kerk dat de afgelopen maanden vooral in het nieuws kwam door zijn openlijke steun voor de invasie in Oekraïne, in de Sovjet-tijd spion was voor de Russische inlichtingendienst KGB onder de schuilnaam Mikhaylov. Die hand- en spandiensten en de connecties met onder meer de toenmalige KGB-kapitein Vladimir Poetin, kwamen hem later goed van pas om ook binnen de Russisch-orthodoxe Kerk carrière te maken. 

Afgelopen weekend brachten de Zwitserse kranten Sonntagszeitung en Le Matin Dimanche, na het bestuderen van geclassificeerde archieven, verslag uit over de activiteiten van de huidige patriarch van Moskou in de jaren 1970 als KGB-agent in Genève. De kranten baseren zich op  37 verslagen uit de periode tussen juli 1969 en februari 1989, die vooral betrekking hebben op zijn visumaanvragen. Maar de kranten gingen ook op zoek naar mensen die destijds nauw met de latere patriarch hebben samengewerkt. Die bevestigen dat de toen 24-jarige Vladimir Michailovitsj Goendjajev in 1971 toestemming kreeg om naar Genève te verhuizen, als vertegenwoordiger van de Russisch-orthodoxe Kerk bij de Wereldraad van Kerken (WCC). Goed om weten is dat de WCC toen te midden van de Koude Oorlog regelmatig het verwijt kreeg dat zij door haar pacifisme en sommige standpunten een instrument was geworden van de Sovjet-Unie. 

Een van de bronnen die anoniem wenst te blijven, bevestigt dat de WCC ervoor gewaarschuwd werd dat die priester Goendjajev mogelijks een KGB-agent was. Hij was ook onophoudelijk op zoek naar informatie. Hij was altijd erg vriendelijk, maar stelde ook veel vragen over ballingen en geestelijken. De Duitse theoloog Gerhard Besier schreef al eerder dat de KGB ernaar streefde - overigens met erg wisselend succes - om de WCC in de jaren 1970 en 1980 te beïnvloeden. Het betrof zowel pogingen om de kritiek op Rusland af te zwakken, maar er werd ook getracht om de WCC te stimuleren om kritiek uit te oefenen op de VS en zijn bondgenoten. Anderzijds benadrukt een neef van de patriarch dat zijn oom destijds wellicht geen echte KGB-agent was. De inlichtingendienst schrok er in die tijd niet voor terug om mensen onder druk te zetten en hen te dwingen tot medewerking. Zowel patriarch Kirill zelf als het Russisch-orthodoxe patriarchaat in Moskou weigerde elk commentaar op de kwestie. 

Bron: Le Matin/Kathpress.at