36 verhalen die niet op Netflix verteld worden
Onlangs kwam ik een boekje tegen dat alle mogelijke verhalen op een rij zet. Het beschrijft in 141 bladzijden alle plots uit de hele literatuurgeschiedenis, van Gilgamesj tot Clickbait. 36 zouden het er zijn.
Soms, wanneer ik besluiteloos door de Netflix-catalogus blader, ben ik geneigd om het te geloven. Er zijn maar zoveel verhalen en ik heb ze allemaal al ontelbare keren gezien: wraak (veel), rampspoed (massa’s), ontvoering, rivaliteit, zelfopoffering (veel minder), seksuele misdaden (kon ik die maar wegfilteren)...
Het zou best kunnen dat er maar 36 dramatische situaties verfilmd worden. Maar geleefde dramatische situaties, zijn er natuurlijk veel meer.
Neem bijvoorbeeld het religieuze. Het boekje noemt maar één religieus thema: conflict met een god. Misschien uit nostalgie of volledigheidshalve, om ook de Griekse drama’s te kunnen insluiten. Want welke series of films gaan over conflict met een god? Tiens, toch wel Ragnarok, Messiah...
Maar wie een beetje religieus gevoelig is, heeft aan conflict met een god natuurlijk niet genoeg om zijn ervaring te verstaan en te verwerken in een verhaal. Die kan zo 36 religieuze ervaringen opsommen die nauwelijks verteld worden. Ik noem maar wat.
- Roeping: ook in de brede zin van Gods roepstem horen
- God zoeken, bekering, inkeer
- Donkere nacht: van de zinnen, van de geest
- Onthechting, ontlediging, vernieting
- Innerlijke genezing en heel worden
- Inwijding, mystagogie, geestelijke begeleiding
- Contemplatie, inzicht, zien, visioen
- Medeschepping, creatie
- Mystieke ervaring, omvorming, transformatie
- Missie, zending: ook in de brede zin van een religieuze taak te vervullen hebben
- Profeet
- Vervolging (om je geloof), offer, martelaarschap
- Ontwaken
- Het numineuze
- Onderricht
- Bevrijding, verlossing: uiterlijk of innerlijk, individueel of collectief
- Vergeving, zonde, boete
- Heiliging
- Kerk, gemeenschap vormen
- Plaatsvervangend lijden
- Naastenliefde, dienstbaar zijn
- Bedevaart
- Gebed
- Deugden ontwikkelen, innerlijke strijd
- Eenvoudig worden, armoede van geest
- Trouw, verantwoordelijkheid, zelfgave
- Hoop, wanhoop, geloof
- Onderscheiding
- Macht, onmacht, overgave
- Openbaring, inzicht, waarheid
- Retraite, afstand nemen, kluizenaar, eenzaamheid
- Loutering, woestijn, dorheid
- Beproeving, bekoring
- Voorzienigheid, wonder
- Wijsheid
- Zin, onzin
Moet je treuren omdat de populaire vertelkunst de religieuze ervaring grotendeels onverteld laat? Tja, wat je niet kan herkennen en projecteren in verhalen blijft grotendeels onbewust en kan zich niet ontwikkelen.
Maar gelukkig zijn er nog andere plaatsen dan je streamingdienst om verhalen te vinden die er voor jou toe doen. En voor een avond entertainment met spirituele waarde kan je nog altijd Harry Potter kijken of lezen. Zijn alle Hollywoodverhalen trouwens niet gebaseerd op de religieuze monomythe? Misschien is het niet slecht dat de religieus gevoelige mens vandaag wat moeite moet doen om God op te delven in de cultuur.