‘Geloof in de verrijzenis behoedt ons voor wanhoop en vertwijfeling’

December laatst was Hlib Lonchyna nog in Oekraïne. „Er was toen al sprake van een nakende oorlog. Russische troepen stonden al massaal opgesteld langs de Oekraïense grens”, zegt de bisschop voor de Oekraïens katholieke gemeenschap in ons land vanuit zijn uitvalsbasis in Parijs. „Nu die dreiging helaas werkelijkheid is geworden, bloedt mijn hart bij de tragedie.”

„Ik heb familie en vrienden in Oekraïne. Ik maak me erg ongerust over hun situatie, temeer daar ik de komende tijd niet naar hen kan afreizen. Mijn taak is nu de Oekraïense gemeenschap hier ondersteunen”, zegt Hlib Lonchyna, de apostolische administrator van het eparchaat van Sint-Vladimir de Grote voor de Oekraïners van de Byzantijnse ritus in Frankrijk en de Benelux, vanuit zijn uitvalsbasis in Parijs. „Ondertussen blijf ik vertrouwen op de Heer, onze God.”

– Is er ruimte voor de vreugde van Pasen in deze vreselijke oorlogstijd voor Oekraïne?
Precies de paastijd geeft ons de hoop en de kracht om de vervloekingen en de gruwel van deze moeilijke tijden te doorstaan. De verrijzenis van Christus daagt ons uit ons geloof daadwerkelijk te beleven op een moment dat we niet weten hoe dat mogelijk is. Jezus heeft de dood overwonnen. Jezus bezit de kracht om tegenslagen en beproevingen in het leven te overwinnen.
Mocht ons leven zich beperken tot ons aardse bestaan, dan zouden we inderdaad zielige schepsels zijn. Maar dankzij de verrijzenis – de verrijzenis van Christus en door Hem die van ons – zullen de grootste beproevingen eindigen. Wie gelooft in de Liefde van God, zal het eeuwige leven bezitten in gelukzaligheid. En dat niet enkel in de toekomst. Het geloof in de verrijzenis behoedt ons nu al voor wanhoop en vertwijfeling. Het goede zal het kwade overwinnen, niet omdat wij sterk, moedig of goed zijn, maar omdat God, die de goedheid zelve is, met ons is.
– Ondertussen vinden velen de dood, geraken gewond of moeten vluchten en alles achterlaten. Hoe kunnen we dat ooit begrijpen?
Dat kunnen we niet. Het is een mysterie, verborgen in het hart van onze Heer. Hij is het die de levensloop van iedere mens en van alle volkeren op aarde leidt. God wil echter die wreedheden niet. Hij is één en al rechtvaardigheid en barmhartigheid. Daarom ook zal Hij ons veel meer geven dan we verdienen. Hij zal ons bevrijden van al onze schuld, maar dat heeft een prijs. Een hoge prijs: het bloed van onze Heer. Daarom blijven wij evenmin gespaard van lijden. En ja, onze dierbaren zijn niet langer bij ons, het leven zal ongetwijfeld zwaarder worden, maar God zal ons altijd nabij zijn. En ooit zullen we onze dierbaren weerzien. Het geloof schenkt ons dat vertrouwen.
– Hoe beleeft u de solidariteit in Europa?
Net als vele Oekraïners sta ik versteld van de overweldigende golf van solidariteit in Europa en de hele wereld in deze tijden van beproeving. Van overal ontvangen we steunbetuigingen, overal wordt gebeden voor ons en voor vrede in ons land, ook door andere geloofsovertuigingen, overal openen priesters hun kerken, zamelen mensen goederen en fondsen in, vangen ze vluchtelingen [node:field_streamers:0] op. Het zijn prachtige voorbeelden van solidariteit en van eenheid onder de volkeren.
Met kardinaal Jozef De Kesel mocht ik voorgaan in een eucharistie voor de vrede in de kathedraal van Brussel. Met bisschop Johan Bonny droeg ik de goddelijke liturgie op in de Sint-Michielskerk in Antwerpen, waar de Oekraïens-katholieke gemeenschap van de regio voortaan een thuis vindt. Het neo-Byzantijnse gebouw met mozaïeken is een prachtige kerk. Nog meer indruk maakte de aanwezigheid van de eerste vluchtelingen uit Oekraïne die België hadden bereikt. Samen kunnen bidden, betekent een grote spirituele steun en troost voor hen.
– Kan het geloof hun een houvast bieden?
Het geloof is een formidabele steun. Wie enkel met een aards perspectief leeft, ontbeert elke vorm van hoop. Maar als we ons tijdens de lotgevallen van het leven herinneren dat God van ons houdt en ons nabij is, zal Hij ons helpen en ons de kracht geven die we nodig hebben om waardig te leven. Dat zal ons levensvreugde geven.
Oekraïners zijn een gelovig volk. Ik woon en werk in Parijs en ik bemerk dat westerlingen veeleer verstandelijk redeneren. Ze willen alles wetenschappelijk bewezen zien en ze geloven niet meer in mirakels. De secularisatie heeft hun geest afgestompt. Tegelijk getuigt de gelovige minderheid in westerse landen van een groot geloof. Het is de grote hoop van de Kerk van de toekomst, die een minderheidskerk zal zijn, maar waarvan het geloof authentieker dan ooit zal zijn. Ik besef dat de secularisatie nog zal oprukken, ook naar het oosten, tot bij mijn volk. Ook onze Kerk wacht een grote uitdaging.
– Hoe dromen van de wedergeboorte van uw land op een moment waarop daar steden worden platgebombardeerd?
We kunnen enkel dromen van de heropbouw van Oekraïne vanuit een vertrouwen op God. Natuurlijk, de vernieling is alomtegenwoordig, we zullen nog lang wenen om onze doden en gewonden, maar het leven moet voortgaan. Kersvers kerkleraar heilige Ireneüs van Lyon sprak de opmerkelijke woorden: „Gods glorie is de levende mens.” De Heer wil dat we leven en dat we de talenten ontwikkelen die God ons heeft gegeven. Wie tegen de Heer vecht, zal overwonnen worden. Want het leven is sterker dan de dood, liefde sterker dan haat, geloof sterker dan wanhoop.