Religieus toerisme met 21% gestegen

Toerisme Vlaanderen start pilootprojecten in Brugge en Herkenrode

Religieus toerisme zit in de lift. In Vlaanderen steeg het bezoek aan religieus erfgoed vorig jaar met 21 procent. Bij de buitenlandse bezoekers valt het aandeel Spanjaarden op. Met hen delen we een groot stuk katholieke geschiedenis. Nederlanders vormen de grootste groep buitenlandse toeristen, maar ze hebben meestal andere toeristische plannen.
De meest geliefde religieuze site in Vlaanderen is de Sint-Baafs- kathedraal, wellicht vanwege het wereldwijd bekende Lam Gods. 933.341 bezoekers telde de Sint-Baafskathedraal het voorbije jaar. Nooit eerder waren het er zoveel. Het bezoekerscentrum Sint-Baafs Lam Gods klokte eind 2022 af op 169.951 bezoekers, een stijging met 72,50 procent. De Sint-Baafskathedraal en Sint-Niklaaskerk in Gent en de Onze-Lieve-Vrouwe-kathedraal in Antwerpen staan op de lijst van de twintig drukstbezochte toeristische attracties van de Vlaamse Gemeenschap. Dat blijkt uit de cijfers van Toerisme Vlaanderen.
Een andere geliefde kerk is de Onze-Lieve-Vrouwekerk in Brugge, vast onderdeel van een bezoek aan de Brugse binnenstad. Het museumgedeelte van de Onze-Lieve-Vrouwekerk – met de Madonna van Michel-angelo als absolute publiekstrekker – verwelkomde maar liefst 150.000 bezoekers.
Religiegebonden toerisme loopt ook over naar andere thema’s. De Kempische abdijen bijvoorbeeld zijn verbonden met het zich sterk ontwikkelend fietstoerisme en met gastronomie. De basiliek van Scherpenheuvel blijft met ruim 800.000 bezoekers per jaar het populairste bedevaartsoord.

Meer dan muren
Religie is hoe dan ook belangrijk voor de toeristische ontwikkeling. „Van de Brugse binnenstad, een van onze toeristische troeven, is een kwart gelinkt aan religieus erfgoed”, zegt Kristof Lataire, projectleider Toerisme Vlaanderen. „Het aandeel kerken en kloosters is gigantisch in onze kunststeden. Als buitenlanders naar Brugge of Gent komen, is het ook vooral voor het religieus erfgoed. Maar dat zijn meer dan alleen muren. We moeten ook de ziel van een plek vooropstellen. [node:field_streamers:0] Bezoekers nemen een bewogenheid mee die hen kan transformeren. Dat past in de filosofie van het project Reizen naar Morgen van Toerisme Vlaanderen, dat de basis van het toerisme centraal stelt: niet louter het commerciële, maar veeleer het kwalitatieve, het creatieve en de ontmoeting.”
Toerisme Vlaanderen ontwikkelde de voorbije jaren twee eigen herbestemmingsprojecten: het pilootproject in Brugge van de Sint-Godelieveabdij en het klooster van de Minderbroeders Kapucijnen en de herbestemming van de abdij van Herkenrode (Hasselt), een project waarbij ze nauw samenwerken met Herita.

Ondernemers gezocht
Het brengt nieuwe toekomst voor religieus erfgoed dat door kloosterlingen niet meer onderhouden kan worden en plaatst het perspectief van de (internationale) bezoeker nadrukkelijker onder de aandacht. Toerisme Vlaanderen zoekt ondernemers die mee de sites in de geest van de plek verder kunnen ontwikkelen. Beide projecten moeten een inspirerend voorbeeld worden van herbestemming en ontsluiting van religieus erfgoed volgens de principes van Reizen naar Morgen.
„Toerisme is niet enkel commercie, maar ook de kracht om een plek te ontsluiten”, zegt Kristof Lataire. „Kerken en kloosters dragen dat potentieel in zich. Dat gaat ook op voor onze parochiekerken. Er zijn nog zoveel verborgen parels in Vlaanderen. Het project Vlaamse Meesters in Situ speelt daar reeds op in. Er zijn ook de aloude processies overal in Vlaanderen. Het zijn dus niet enkel onze kunststeden die toeristisch potentieel in zich hebben.”

Dom van Keulen
Van oudsher oefenen religieuze sites een grote aantrekkingskracht uit op toeristen. In Duitsland is de Dom van Keulen bijvoorbeeld de tweede meest bezochte plek, bij onze Franse zuiderburen staan de kloosterstadjes Mont-Saint-Michel en Rocamadour in de top vijf. Toeristische diensten in binnen- en buitenland ontwikkelen ook nieuwe activiteiten, zoals een wandelroute gewijd aan de Duitse mystica Hildegard van Bingen.