Welke rol is weggelegd voor de paus en de patriarch van Moskou?

Het Amerikaanse tijdschrift National Catholic Reporter schrijft dat paus Franciscus en patriarch Kirill van Moskou een rol kunnen spelen om met stille diplomatie op langere termijn bij te dragen tot een oplossing voor de crisis in Oekraïne. Patriarch Kirill kreeg sinds de inval al felle kritiek omdat hij eenzijdig de kaart heeft gekozen van president Vladimir Poetin. Een groep priesters en diakens van de Oekraïens-orthodoxe Kerk van het patriarchaat van Moskou heeft hun metropoliet Onufru (Berezowskij) zelfs een open brief geschreven waarin zij hem vragen om de kerkjuridische status te herzien en te breken met Moskou. Maar Kirill  blijft door de nauwe banden tussen Kerk en Staat in Rusland een geprivilegieerde gesprekspartner van de president. 

Paus Franciscus verbaasde vriend en vijand toen hij een week geleden te voet naar de Russische ambassade in Rome trok om er zijn bezorgdheid uit te spreken. Bovendien ontmoette het hoofd van de katholieke Kerk ook al verschillende keren de Russische president, waardoor er tussen beiden toch een soort vertrouwensrelatie is ontstaan. 

Cubacrisis

National Catholic Reporter ziet een belangrijke rol weggelegd voor beide kerkleiders, al hoeven zij daarbij niet in de schijnwerpers te lopen. Het ziet daarvoor een historisch precedent in de stille diplomatie van paus Johannes XXIII, die tijdens de rakettencrisis in Cuba in 1962 bemiddelde tussen de VS en de Sovjet-Unie. Het was juist dankzij zijn persoonlijke banden en invloed bij Kennedy en Chroesjtsjov dat  paus Johannes XXIII die rol kon spelen. 

Openingen naar vrede en menselijkheid

Van de Russische president Poetin is bekend dat hij gedreven is door de obsessie om Rusland opnieuw groot te maken. Daarom zal hij zich allicht ook niet laten afschrikken door de sancties van het Westen. Anderzijds is hij een praktiserend lid van de Russisch-orthodoxe Kerk, die volgens hem ook behoort tot de ziel van Rusland. National Catholic Reporter vermoedt dat er in die spirituele waarden mogelijkerwijze een aanknopingspunt te vinden is, als aanzet tot toenadering en vrede. De inzet van beide kerkleiders kan de komende dagen al noodzakelijk zijn als er zich door een belegering een humanitair drama dreigt te voltrekken in Kiev, de historische bakermat van de Russisch-orthodox Kerk. 

Bron: NCR