Als kerkarchieven konden praten ~ Doopregister met kogelinslag
Geert, Julien en Marc Van Bockstaele zijn een gekend trio in het Rijksarchief te Gent. Bijna dagelijks zijn ze hier in de weer met het uitpluizen van archieven van kerken uit het hele bisdom. Er hangt een kaart van de provincie aan een van de rekken. Ze kleurt bijna helemaal blauw: dat zijn de gemeenten waarvan alle parochiearchieven door de broers geïnventariseerd werden. Eind 2020 hopen de broers de laatste witte plek in te kleuren. Een werk van ruim 20 jaar is dan afgerond.
Het begon allemaal eerder toevallig. Geert was net op pensioen toen de pastoor van Hemelveerdegem vroeg om mee in te staan voor het nodige onderzoek bij de terugkeer van een 16de-eeuws retabel uit een kluis naar de Sint-Jan-De-Doperkerk.Een prachtig retabel, zeker de moeite waard om eens in situ te komen bezoeken, prijst de historicus aan, die er destijds meteen een boek bij schreef.
Na deze opdracht volgde algauw een tweede en de trein was vertrokken. Ludo Collin, hoofdarchivaris van het bisdom Gent, stelde voor om in samenwerking met het Rijksarchief stap voor stap alle parochies te helpen om hun archieven op orde te krijgen. Gelukkig voor Geert gingen ook Julien en Marc op pensioen. Zij vonden het vanzelfsprekend om hun broer een handje te komen helpen.
Het was Geerts grote droom om tegen zijn 80ste verjaardag rond te zijn met dit titanenwerk.
In november is het zover, zeggen Julien en Marc. Wij willen die droom mee waarmaken. De broers komen uit een kroostrijk gezin van 8 jongens en 3 meisjes. We kwamen altijd heel goed overeen, gaan zelfs soms samen op vakantie. Vakanties die Geert meestal organiseert. Grappend: Hij blijft onze grote broer.
Doopregister onder mitraillettenvuur
Gevraagd naar hun favoriete werk uit alle archiefstukken die door hun handen gleden, zou je dat prestigieuze retabel verwachten waar het allemaal mee begon. Maar nee, de broers hebben nog een formidabeler verhaal in petto.
Enkele jaren geleden deden we Vosselare aan, een dorp aan het Schipdonkkanaal bij Nevele, zo gaat Geert van start. In mei 1940 werd hier in de regio hevig gevochten. Denk aan de Leieslag en het Bloedbad van Vinkt, waarbij 87 burgers werden gefusilleerd. In alle verwarring werden in Meigem toen door het Belgische legers burgers beschoten die zich verscholen hadden in een kerk.
En zo werd in Vosselare klaarblijkelijk de pastorij destijds hevig beschoten.
Alle sporen op het gebouw zelf zijn al lang uitgewist, maar papier is geduldig.
Toen de broers het archief ter plaatse gingen ophalen, troffen ze in het papier een hele rij kogelinslagen aan. Daaruit konden ze afleiden dat het om mitrailletten ging, Duitse. Je kan je zo voorstellen dat soldaten hun wapens leegschoten in de ruimte. Daar moeten zeker slachtoffers bij gevallen zijn. De pastoor? Zijn huishoudster? Vluchtelingen? Op die vragen blijven we het antwoord schuldig.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Nog straffer is dat bij de ontdekking van het hele verhaal een parochiaan ontroerd naar de documenten kwam kijken. In tranen vertelde hij het verhaal van het Bloedbad van Vinkt, dat hij naar eigen zeggen zelf overleefd had, bedolven onder de lijken.
En nóg straffer is dat de vader van de broers Van Bockstaele bij diezelfde veldslag in mei 1940 krijgsgevangen werd gemaakt. Op weg naar de Kazerne Dossin in Mechelen kon hij in een bocht bij Haacht samen met een kameraad ongemerkt uit de rij springen. Tot de nacht hielden ze zich verscholen in het hoge graan, om met de hulp van een boerin in burgerkledij weer naar huis te kunnen keren. Moeder was toen net in verwachting van Geert...