Bart Moeyaert: ‘Oude Testament zit vol fantastische verhalen’

Op vraag van het Nederlands Blazers Ensemble schreef Bart Moeyaert in 2003 een interpretatie van het scheppingsverhaal bij een bewerking van Franz Joseph HaydnsDie Schöpfung uit 1798. Later volgde ook Het Paradijs, bij een bewerking van Die Jahreszeiten van dezelfde componist. Op zaterdag 2 oktober brengt Moeyaert beide werken tijdens het Bijbelevent in het Bijbelhuis in Zevenkerken, met Paul De Baere op dwarsfluit. Thema van het Bijbelevent is dan ook Schepping, klimaat en profetische kritiek.

Bekijk alvast een fragment uit De Schepping en lees daaronder het interview.

De ik-figuur verwondert zich over Gods scheppingsdrang. Waarom?

Bart Moeyaert • Toen het NBE me destijds vroeg om het scheppingsverhaal te hervertellen, heb ik eerst geweigerd. Ik dacht: het verhaal ligt al helemaal vast, wat kan ik er nog mee? Tot ik begon te fantaseren over hoe het zou zijn om die schepping mee te maken als kind. Hoe verbaasd en ongelovig zou je dan al die activiteit bekijken? Het stuk ging in première in de Nederlandse Biblebelt. Iedereen omarmde het op zijn manier. Een diepgelovige vrouw vond het een waar eerbetoon. 

Ik vind het heerlijk om met verwondering naar de wereld om me heen te blijven kijken. Volwassenen neigen ernaar om alles evident te vinden, terwijl de wereld helemaal niet vanzelfsprekend is. 

Ik ben 57 jaar en denk als een 57-jarige, maar ik zie de dingen nog altijd graag als een cadeau.

Waarom zijn we zoals we zijn? Dat soort vragen blijft me intrigeren. Ik wil de realiteit of meningen van anderen niet klakkeloos aanvaarden. Helaas is dat tegenwoordig nogal modieus.

Verwijs je naar de sociale media?

Onder andere. Zelf ben ik op Facebook en Instagram wel actief, maar dan vooral als kanaal om contact te leggen met de lezer. Wat ik waardevol vind om prijs te geven, deel ik. Maar ik ga er voorzichtig mee om. Mensen leggen nogal graag een poot op je, alsof ze je kennen.

Commentaren op krantensites mijd ik als de pest. En ik gebruik heel bewust het woord pest, want het is een ziekte die je infecteert.

Ik kan heel ongelukkig worden van de kortzichtigheid en het venijn waarmee mensen elkaar op zulke platforms vaak bejegenen.

Is de Bijbel een belangrijke inspiratiebron voor jou?

Of je nu gelovig bent of niet, de Bijbel is een sterk boek. Vooral het Oude Testament zit vol fantastische verhalen. Als ik me er niet door aangesproken zou voelen, had ik die opdracht van het NBE nooit aangenomen. Ik heb heel veel interpretaties van de Schepping gelezen vooraleer er zelf mee aan de slag te gaan.

Ik heb voor mezelf bepaalde rituelen om tot verstilling te komen. Die haal ik uit mijn gelovige opvoeding.

Mijn ouders vonden dat we tot 14 jaar naar de kerk moesten gaan. Dat lukte aardig dankzij de truc van het kerkkoor. Nadien verlieten mijn 6 broers en ik zowel koor als kerk, maar we hebben er allemaal een gelovig bewustzijn aan overgehouden en respect voor de rituelen.

Je overvolle lezingenagenda na de Astrid Lindgren Memorial Award (2019) viel door corona in het water. Hoe beleefde je dat?

Eigenlijk was die eerste lockdown een verademing. We waren net verhuisd naar het landelijke Kalmthout en genoten intens van de rust en de stilte in het groen. Natuurlijk was het jammer dat die lezingen moesten worden uitgesteld (en nadien nog eens) maar tegelijk vond ik het geen ramp.

Ik probeer een schrijver te zijn, maar de secretaris van die schrijver trekt de hele tijd aan mijn mouw. En het ergste is dat ik zelf die secretaris ben. De laatste tijd slaag ik er beter in om streng te zijn tegen hem en me terug te trekken in mijn grot.

Je laat je graag verwonderen door de natuur. Deed corona je ook stilstaan bij de teloorgang ervan?

Ik heb nog nooit zoveel stilgestaan bij allerlei dingen! Door meer in de stilte te wonen, merkte ik dat ik de wereld veel te veel liet binnenkomen.

Ik besefte plotseling hoezeer onrust en angst onder mijn vel waren gekropen.

Tijdens de lockdown kwam de dood van mijn ouders plotseling weer binnen. Ze stierven kort na elkaar in 2019. Mijn vader nog vóór de uitreiking van de Astrid Lindgren Award, mijn moeder kort nadien. Ze waren allebei dementerend en we hebben op de beste manier afscheid kunnen nemen, dus ik had er vrede mee. Maar plotseling merk je dat je er toch weer anders in staat. Het afscheid nemen is nog niet helemaal gedaan.

Ook het geluk vanwege de prijs overviel me opnieuw. Daar zijn zeker gedichten en teksten uit voortgevloeid, maar die gaan eerder over het gevoel dan over de reden van dat gevoel. Bij mij vind je evenmin activistische gedichten over de klimaatverandering, maar misschien wel over de onrust die ze met zich meebrengt. En intussen probeer ik zelf alvast zorg te dragen voor het milieu in mijn dagelijks leven.

Ontdek het programma van het Bijbelevent en het inschrijvingsformulier.