Het christelijk huwelijk, wat is dat eigenlijk?

Valentijn is een dag om de liefde te vieren met grote L. Ontdek hoe God van de partij is in een christelijk huwelijk.

Lieve Wouters

Al in het Oude Testament wordt het huwelijk in verband gebracht met God. De profeet Hosea is de eerste die God vergelijkt met een trouwe echtgenoot. Zoals een profeet betaamt, doet hij dat graag door een teken te stellen. Hij spreekt over zijn overspelige vrouw en over zijn trouw ondanks alles aan haar. Om dan te stellen dat God precies zo is: Hij blijft trouw aan zijn volk, ook al loopt het altijd weer andere goden na.

Ook Paulus beschrijft in het Nieuwe Testament de verhouding van Christus met zijn kerk als een huwelijksrelatie.

Als 2 mensen samen door het leven gaan in liefdevolle trouw, dan zijn ze een beeld van God. Want Hij is niets anders dan liefde, in alle betekenissen van het woord: gul, vergevingsgezind, vol vertrouwen, geduldig.

God is niet zozeer de reden waarom partners in een christelijk huwelijk bij elkaar blijven, maar wel de bron van hun blijvende liefde voor elkaar.

Lijkt het zwaar om op een dag een beslissing te nemen voor de rest van je leven? In een christelijk huwelijk vertrouw je erop dat je de stap naar onherroepelijke trouw kan zetten, omdat God mee van de partij is. In het huwelijkssacrament, zo geloven christenen, ondersteunt God de partners op hun riskante weg.

Huwelijk als hoeksteen van de samenleving

Het huwelijk is voor de kerk bovendien een hoeksteen voor de kerkelijke gemeenschap en voor de samenleving. Uit de relatie tussen man en vrouw komen kinderen voort die de cultuur, het geloof en de waarden van een samenleving voort zetten. Een stabiele relatie biedt bovendien een veilige plaats waar kinderen kunnen opgroeien en waar ze leren verantwoordelijkheid voor anderen op te nemen en op hun beurt liefdevolle relaties aan te gaan.

Principieel kunnen ook andere relatievormen zo’n veilige haven bieden, maar de onvoorwaardelijke trouw is een cruciaal aspect van die veiligheid.

Vruchtbaarheid als opgave en geschenk

De openheid voor kinderen is een belangrijk aspect van het christelijke huwelijk. Het gaat er vooral om dat de liefdesrelatie vruchtbaar moet zijn. Na de eerste verliefdheid, waarbij een stel elkaar nog volop leert kennen, komt er een periode, waarin je als koppel de blik naar buiten richt.

Dat wil nog niet zeggen dat een kinderloos huwelijk onvruchtbaar zou zijn. Voor zover we weten, leefde Jezus celibatair en kinderloos. En toch was geen leven zo vruchtbaar. In zijn parabels onttroont Jezus vruchtbaarheid als de god van een geslaagd leven en legt glashelder uit waarover het echt gaat: Als een graankorrel niet in de aarde valt en sterft, blijft het één graankorrel, maar wanneer hij sterft, draagt hij veel vrucht (Johannes 12, 24).

Bij Jezus gaat vruchtbaarheid over geven, zelfs alles geven. Sterven aan jezelf.

Wat als je situatie niet beantwoordt aan het ideaalbeeld?

Het probleem met de symboliek van het huwelijksverbond is dat er vaak – en reeds in de Bijbel – een minder gelukkige interpretatie aan vast wordt geknoopt. Oorspronkelijk was het huwelijk een metafoor om de mysterieuze realiteit van de God van het verbond te beschrijven. De leesrichting van de symboliek werd omgedraaid, met als conclusie dat het huwelijk niet mag falen omdat God altijd trouw is. Maar mensen zijn nu eenmaal feilbaar en maken fouten.

De Bijbelse symboliek zou duidelijk moeten maken dat mensen kunnen en mogen tekortschieten – en dan nog zal Gods trouw overeind blijven.

Kortom, de symboliek van Gods onvoorwaardelijke trouw wordt niet in vraag gesteld door een mildere houding tegenover mensen die niet aan het ideaalbeeld beantwoorden.

Bekijk een fragment uit Braambos, dat de betekenis van het christelijke huwelijk nog verder uitdiept.