Commentaar bijbellezing 1/12 - ‘Heft uw hoofden omhoog’ - Lode Aerts

Evangelie: Johannes Lucas 21, 25-28.34-36 — ‘Dan zullen zij de Mensenzoon zien komen’

In die tijd zei Jezus tot zijn leerlingen: ‘Er zullen tekenen zijn aan zon, maan en sterren en op de aarde zullen volkeren in angst verkeren, radeloos door het gebulder van de onstuimige zee. De mensen zullen het besterven van schrik, in spanning om wat de wereld gaat overkomen. Want de hemelse heerscharen zullen in verwarring geraken. Dan zullen zij de Mensenzoon zien komen op een wolk, met macht en grote heerlijkheid. Wanneer zich dit alles begint te voltrekken, richt u dan op en heft uw hoofden omhoog want uw verlossing komt nabij. Zorgt ervoor dat uw geest niet afgestompt raakt door een roes van dronken­schap en de zorgen van het leven; laat die dag u niet onverhoeds grijpen als in een strik; want hij zal komen over alle mensen, waar ook ter wereld. Weest daarom altijd waakzaam en bidt dat ge in staat moogt zijn te ontkomen aan al die dingen die zich gaan voltrekken, en dat ge stand moogt houden voor het aangezicht van de Mensenzoon.’

Commentaar Lode Aerts: ‘Heft uw hoofden omhoog’

Het evangelie start onheilspellend, maar schijn bedriegt, want Lucas wil troost bieden in sombere tijden. De evangelist hanteert daarvoor een Bijbels genre dat ‘openbaring’ heet. Wat daarin ter sprake komt, is de komende redding en daarbij lichten sterke beelden een tipje op van de sluier (voile of velum in het Latijn).

Die ‘revelatie’ lezen we nu bij het begin van de advent. Geen wonder, want de redding die zich openbaart, is niet een of andere maatregel, maar een mens! Het gaat om Christus die naar ons toekomt: de Redder in persoon. Heel het Lucasevangelie, dat we in dit liturgisch jaar lezen, beschrijft hoe Jezus redding bracht, vooral aan armen en kleinen. Let wel, Lucas schrijft geen mythologisch verhaal. Hij baseert zich op de ooggetuigen van een beslissend gebeuren in de geschiedenis, ja van een echte advent: het aantreden van Gods eigen Zoon in Jezus van Nazareth.

Is de advent dan enkel wat er twintig eeuwen geleden gebeurde? Natuurlijk niet, want Christus laat ons sindsdien niet alleen. Wanneer we het evangelie in geloof lezen, komt Hij aanwezig om ons hart te raken. Hij is het die dan opnieuw verkondigt. Hij is de ware voorganger in alle sacramenten. Hij is het die zich geeft in Brood en Wijn.

Bernardus van Clairvaux, een grote spirituele meester uit de 12de eeuw, noemde dat ‘de tweede advent’. Het is de komst van Christus via ons. Wij christenen, die naar Hem genoemd zijn, moeten in zijn Geest ‘de hoofden omhoog heffen en stand­houden’ als ‘Lichaam van Christus’ in deze wereld. Omdat er ondanks alle inzet toch nog lijden blijft, wordt onze hoop ook gericht op de uiteindelijke voltooiing. Terecht, want ‘God laat niet varen het werk van zijn handen’ (Psalm 138,8).

Als ‘pelgrims van hoop’ mogen we erop vertrouwen dat Gods goedheid uiteindelijk voor allen zal verschijnen. Dat noemde Bernardus ‘de derde advent’: hij bedoelt de komst van een nieuwe hemel en een nieuwe aarde, wanneer aan allen die onder het kwaad geleden hebben, recht wordt gedaan. Net daarom is de advent geen sentimentele kerstmarkt, maar een oproep tot bekering en gebed, vol hoop en vastberaden.

Lode Aerts is bisschop van Brugge.