Commentaar bijbellezing 26/1: ‘Gezalfd en gezonden’ - Koen Vanhoutte
Evangelie: Lucas 1, 1-4; 4, 14-21 — ‘De geest des Heren is over mij gekomen, omdat Hij mij gezalfd heeft'
Reeds velen hebben getracht de gebeurtenissen te verhalen die onder ons hebben plaats gevonden, aan de hand van de gegevens welke ons werden overgeleverd door mensen die van het begin af aan ooggetuigen waren en in dienst van het woord zijn getreden. Vandaar, edele Teófilus, dat ook ik besloot - na van meet af aan alles nauwkeurig te hebben onderzocht - voor u een ordelijk verslag te schrijven, met de bedoeling u te doen zien hoe betrouwbaar de leer is waarin gij onderwezen zijt. In die tijd keerde Jezus in de kracht van de Geest uit de woestijn terug naar Galilea en men sprak over Hem in heel de streek. Hij trad nu op als leraar in hun synagogen en werd algemeen geprezen. Zo kwam Hij ook in Nazaret, waar Hij was grootgebracht. Hij ging volgens zijn gewoonte op de sabbatdag naar de synagoge en stond op om voor te lezen. Ze reikten Hem de boekrol van de profeet Jesaja aan. Hij opende de rol en vond de plaats waar geschreven stond: ‘De geest des Heren is over mij gekomen, omdat Hij mij gezalfd heeft. Hij heeft mij gezonden om aan armen de Blijde Boodschap te brengen, aan gevangenen hun vrijlating bekend te maken en aan blinden dat zij zullen zien; om verdrukten te laten gaan in vrijheid, om een genadejaar af te kondigen van de Heer.’ Daarop rolde Hij het boek dicht, gaf het terug aan de dienaar en ging zitten. In de synagoge waren aller ogen gespannen op Hem gevestigd. Toen begon Hij hun toe te spreken: ‘Het Schriftwoord dat gij zojuist gehoord hebt, is thans in vervulling gegaan.’
Commentaar Koen Vanhoutte: ‘Gezalfd en gezonden’
‘Gezalfd en gezonden’, zo stelt Jezus zich voor in de synagoge van Nazareth. Hij draagt een tekst voor van de profeet Jesaja. Voor één keer is de homilie belangrijker dan de Schriftlezing. Jezus laat immers verstaan dat de aangehaalde Schriftwoorden in zijn optreden hun vervulling vinden.Hij laat eerst horen dat Hij gezalfd is met de Geest die over Hem is gekomen bij zijn doopsel. De woorden van de Vader – ‘Jij bent mijn geliefde Zoon’ – zijn een blijvende balsem voor zijn hart. Op de zalving die Hem te beurt viel, staat geen houdbaarheidsdatum. Het is een belofte waarop God nooit zal terugkomen.
In het leer- en bedehuis laat Jezus nog iets anders horen. Hij stelt zich voor als Iemand die door God gezonden is om aan de armen de Blijde Boodschap te verkondigen. De vreugde omwille van de zalving houdt Hij niet voor zich alleen. Bewogen door de Geest weet Hij zich naar mensen gezonden. Hij zegt het stilleven in het gezin te Nazareth vaarwel. Hij is gezonden om … anderen te zalven, te dopen met Geestkracht en om uitgestoten mensen te melden dat ze een plaats hebben in Gods hart.
'Gezalfd en gezonden’ is ook een goede samenvatting van wat het betekent om christen te zijn.
'Gezalfd en gezonden’ is ook een goede samenvatting van wat het betekent om christen te zijn. In doopsel en vormsel zijn we allen met heilig chrisma gezalfd. Dit was niet zomaar een ritueel tijdens liturgische vieringen. Het is een toerusting met Geestkracht die heel ons leven aangeboden blijft. Maar net als bij Christus stopt het verhaal voor de christen niet bij het ontvangen van de zalving. De balsem van de Geest maakt ons immers gereed om de zending te behartigen die God ons toevertrouwt. Hij zendt ons om de vreugde van het evangelie voor te laten leven en te delen met anderen. Met woord en daad kunnen we in de wereld hopelijk een verschil maken door uitgestoten mensen te zalven, het gevoel te geven erbij te horen, van tel te zijn.
Laat het bij ons nooit ‘gezalfd of gezonden’ zijn. Wie de gave van Gods zalving alleen voor zichzelf wil houden, dreigt die te verliezen. Maar ook omgekeerd: wie enkel zijn werk en opdrachten voor ogen houdt, komt vlug adem tekort.
Koen Vanhoutte is hulpbisschop in het aartsbisdom Mechelen-Brussel.