Wat is het Feest van de Onschuldige Kinderen ook alweer?

1. In de volksmond wordt het wel eens Onnozele kinderen genoemd, maar de betekenis van ‘onnozel’ moet verstaan worden zoals in de officiële benaming: Onschuldige Kinderen.
2. Dit feest met als vaste datum 28 december valt niet toevallig kort na Kerstmis. Integendeel, het hangt er nauw mee samen. Hoe dat precies zit, lezen we bij de evangelist Matteüs.
3. Matteüs vertelt het verhaal van de drie magiërs, die van koningHerodes de opdracht krijgen om het kind - ‘koning van de joden’ - te gaan zoeken. De magiërs betwijfelen Herodes’ goede bedoelingen en keren na hun kraambezoek niet terug om verslag uit te brengen. Uit vrees voor een ongewenste concurrent laat Herodes alle pasgeboren jongetjes in Betlehem en omgeving ombrengen. Gelukkig voor Jezus is Jozef dan al gevlucht met zijn gezinnetje. Lees het verhaal in Matteüs hoofdstuk 2.
4. We herdenken dus een massale slachtpartij op onschuldige kinderen. Ze werden in de heiligenkalender van de katholieke kerk opgenomen als martelaren.
5. In tegenstelling tot de feesten van de Heilige Familie, de Moeder Gods en Driekoningen heeft Onschuldige Kinderen echter geen bijzondere plek in de kerstcyclus. Dat heeft mogelijk te maken met de historische twijfelachtigheid van het verhaal, waarvan Matteüs de enige bron is.
6. Wel heeft dit verhaal een kleurrijke folklore op gang gebracht, waarbij kinderen zich verkleedden als volwassenen (zelfs een kinderbisschop) en baas waren voor één dag. Dit feest werd uiteindelijk overschaduwd door Sinterklaas en Sint-Maarten.
7. Ook in de kunst kreeg het verhaal van de onschuldige kinderen een enorme weerklank.

Reflectie bij Onschuldige Kinderen

In volle kerststemming zou de ruwheid van de wereld waarin de Jezus geboren wordt, feestvierders wel eens kunnen ontgaan. Maar de evangelist heeft het dit verhaal niet zonder reden opgenomen, waargebeurd of niet. Het herinnert ons eraan dat Kerstmis gebeurt in een ambivalente context.

De geboorte van Jezus toen – en vandaag opnieuw in ons eigen leven – wist niet plotseling alle leed en wreedheid uit.

Dat besef moet helpen om tranen over onrecht niet te bagatelliseren of weg te vagen. En zo krijgt Kerstmis pas zijn volle betekenis mét de onschuldige kinderen.