‘Gaan met kruk is beter dan niet gaan’

Parochies en kerkfabrieken bereiden de herneming van de erediensten voor

Op 3 juni gaf de Nationale Veiligheidsraad groen licht voor de hervatting van de erediensten in ons land vanaf 8 juni. Al vóór het pinksterweekend bezorgde de bisschoppenconferentie van België de plaatselijke pastorale verantwoordelijken een goedgekeurd protocol voor de eerste fase van de heropstart van de liturgie. Dat protocol was voor parochies en kerkbesturen het signaal om zich voor te bereiden. Hoe verloopt dat?
Waken over voldoende afstand tussen mensen, niet meer dan honderd kerkgangers en vanaf 1 juli tweehonderd. Indien mogelijk een afzonderlijke in- en uitgang gebruiken. Geen samenscholing vóór of na de viering. Alle stoelen ontsmetten na elke dienst. De communie uitreiken zonder de handen aan te raken. Geen samenzang. Het is maar een greep uit het zes bladzijden tellende protocol. „We worden veeleer veiligheidsexperts dan Bijbelkenners”, zegt deken van Brugge Lieven Soetaert met een kwinkslag. „Om het aantal aanwezigen te tellen, kunnen we nu dankbaar gebruikmaken van de tellers die in heel wat van onze kerken aanwezig zijn. Met stewards moeten we de mensen zo vriendelijk mogelijk op sleeptouw nemen. Dat wordt wennen, zeker na zo lange tijd zonder vieringen. In een eerste fase bevelen we ook de geestelijke communie aan, tot we ons wat zekerder voelen.”
Een overrompeling verwacht deken Soetaert niet meteen. „Ik hoor van heel wat oudere mensen dat ze liever nog een tijdje de eucharistie op televisie volgen”, zegt hij. „Ook op toeristen hoeven we nog niet meteen te rekenen. Een online inschrijving organiseren lijkt me in elk geval praktisch moeilijk. Wel kunnen we mensen, indien nodig, doorverwijzen, bijvoorbeeld naar weekdagvieringen, om het aantal aanwezigen per viering wat te spreiden.”
Hoe je de maatregelen toepast, hangt uiteraard ook af van de aard van het kerkgebouw en de beschikbaarheid van medewerkers. „In de meeste kerken is het niet mogelijk een afzonderlijke [node:field_streamers:0] in- en uitgang te voorzien”, zegt Tony Poorters, pastoor-moderator van de parochiefederatie Peer. „Voor het binnen- en buitengaan en voor de communiegang zullen we dus tijdens de viering heldere instructies geven. We mikken wel op twee onthaal- medewerkers in elke kerk. Op twee plekken is het echter iets minder evident om aan begeleiders te geraken.”
Alexander Vandaele, pastoor-moderator van de Sint-Corneliusparochie in Ninove, begrijpt het verlangen om zo snel mogelijk de zondagsliturgie te hervatten, maar maakt zich toch inhoudelijke bedenkingen. „Al enkele weken waarschuw ik onze mensen om realistische verwachtingen te hebben”, zegt hij. „Door al die maatregelen zou de euforie van de heropstart weleens gauw kunnen omslaan, omdat we een kille en afstandelijke liturgie moeten vieren waarin we ons niet thuis voelen. Uit ervaring ken ik maar al te goed het sfeerverschil tussen een goedgevulde en veeleer lege kerk. Om die reden was ik zelf gewonnen voor een latere heropstart.”
Mgr. Johan Bonny, bisschop van Antwerpen, zat namens de bisschoppen van ons land mee aan de gesprekstafel over de exit van de erediensten uit de lockdown. Hij begrijpt de bezorgdheden en beseft dat het nemen van al die maatregelen niet overal vanzelfsprekend is. Toch vindt hij het zinvol om zo snel mogelijk opnieuw te starten. „Stel je voor dat je je been breekt”, zegt hij. „Dan zal je van de arts ook zo snel als het kan opnieuw moeten beginnen met stappen. Eerst met een kruk, natuurlijk. Dat is zeker geen ideale situatie, al is het beter dan te blijven liggen.”
Dat we mogen heropstarten, betekent echter niet dat het ook meteen moet. „Maak eerst dat het veilig kan”, zegt mgr. Bonny. „Onderlinge afstemming, bijvoorbeeld tussen kerken van dezelfde pastorale eenheid, kan een uitweg bieden voor bepaalde problemen. Besef ook dat maatregelen snel kunnen versoepeld of net weer verstrengd worden.”

Reageren op dit artikel? Dat kan op www.kerkenleven.be