Hoe jazzlegende Dave Brubeck na een droom katholiek werd
Het grote publiek verbindt Dave Brubeck met het aanstekelijke Take Five, geschreven door de altsaxofonist van zijn legendarische Dave Brubeck Kwartet. Daarmee doe je deze jazzgigant natuurlijk oneer aan: hij werd een van de groten uit de geschiedenis van de jazz en overspande met leven en werk een groot deel van de twintigste eeuw. Om je een idee te geven: hij trad op voor acht opeenvolgende Amerikaanse presidenten, van Kennedy tot Clinton.
Brubeck zou zich uitvoerig en steeds meer laten inspireren door religie.
Het eerste grote religieuze werk was het uitgebreide A Light in the Wilderness, uit 1968, gebaseerd op teksten uit de Bijbel. Brubeck zelf zei dat twee gebeurtenissen hem daartoe brachten. De eerste was zijn ervaring als soldaat in de Tweede Wereldoorlog, waar hij geconfronteerd werd met de wreedheden van een oorlog en het “volledig miskennen van de Tien Geboden”, die hem levenslang zouden bezighouden. Hij beloofde zichzelf: “Als ik deze oorlog overleef, schrijf ik een grote compositie om iedereen eraan te herinneren wat Jezus ons heeft willen leren.” Toch begon hij pas met componeren na de dood van zijn 16-jarige neef Philip, die in 1965 stierf aan een hersentumor. Brubeck schreef Let Not Your Heart be Troubled / Ye believe in God, believe also in me, wat uiteindelijk het centrale stuk zou worden in A Light in the Wildernis.
Sleutelwerk
Goed tien jaar later bekeerde Brubeck, die was grootgebracht als protestant, zich tot het katholicisme. Dat gebeurde vlak na de compositie van To Hope! A celebration in 1980. Brubeck zou meermaals vertellen over de merkwaardige omstandigheden. ‘Toen de compositie klaar was, vroeg een priester waarom het Onzevader er niet inzat. Ik was niet van plan het aan te passen en vertrok met mijn familie naar de Bahamas. Ik had hard gewerkt en was toe aan vakantie. Maar wat er gebeurde er? Op vakantie droomde ik van het Onzevader. Midden in de nacht stond ik op om er muziek bij te schrijven. Ik hoorde het koor, de orkestratie… alles!’ En zo werd Onzevader toch een deel van To Hope! A celebration.’
Die droom, en het werk aan die compositie, trokken Brubeck naar eigen zeggen naar het katholicisme. Van een sleutelwerk gesproken.
‘Die mis schrijven en mij bekeren tot het katholicisme was het hoogtepunt van een lange reis die nog steeds bezig is.’
To Hope! A celebration zou wereldwijd worden uitgevoerd, in 1997 ook tijdens een legandarisch concert in Moskou. In 1987 weerklonk het tijdens het pausbezoek aan de Verenigde Staten. Voor die gelegenheid schreef Brubeck een aanvullend stuk voor de intrede van de paus in San Francisco, Upon this rock.
Een paasoratorium, koorwerken met piano, jazzkwartet of orkest, psalmzettingen… Brubecks religieuze werk maakt een niet onaanzienlijk deel uit van zijn imposante oeuvre. Heel wat te ontdekken dus, om te beginnen To Hope! A celebration, hieronder.