Wat ik paus Franciscus wil zeggen ~ Open kaart (5)

De nieuwste vraag komt telkens bovenaan de pagina. Praat zelf mee in de reacties onderaan het artikel. Hou je reactie beperkt tot 1 veld en tot het onderwerp van de vraag.

Bestel 'Open kaart over de kerk' om in jouw groep aan de slag te gaan met de vragen van de Synode over synodaliteit. Twijfel je nog? Lees eerst: Wat is een synodaal gesprek en hoe begin ik eraan?

#5

Willy Bombeek (ijvert voor erkenning LGBT in kerk) • Dan denk ik aan kardinaal De Kesel en zijn paasinterview in De Standaard. Daar hebben veel mensen me op aangesproken. En de reactie van bisschop Bonny op het holebi-document van het Vaticaan vorig jaar. Een derde naam die me te binnen schiet is die van priester Daniël Alliët, die zich al jarenlang inzet voor vluchtelingen in Brussel.

Wat me daarin opvalt, is dat ze een heel menselijk, sociaal en inspirerend gezicht van de kerk tonen.

Er gebeurt heel veel goed werk in en rond de kerk, dat meestal ongezien blijft. Enerzijds wil je daar beter mee naar buiten komen, anderzijds hebben we altijd geleerd om goed werk niet te doen voor het oog van anderen. De gulden middenweg... Misschien kunnen bisschoppen zulk werk meer zichtbaarheid geven door bij een ‘Dag van’ zelf in die dienstrol te kruipen. Een beetje zoals de paus doet met de voetwassing op Witte Donderdag.

Jannica De Prenter (dominee) • Als ik drie mensen mag noemen die een voorbeeld zijn van authentiek optreden in de media, dan komen bij mij op: bisschop Lode Van Hecke, oecumenisch partriarch Barthelomeos en Justin Welby, aartsbisschop van Canterbury.

Lieve Herijgers (directeur Broederlijk Delen) • Paus Franciscus – vanuit een grote bewogenheid en vanuit vaak gedurfde radicale standpunten ten opzichte van sociale en ecologische ongelijkheid in onze wereld. Bisschop Bonny – omdat hij standpunten inneemt die een groot deel van de bevolking raken (vrouwen, gender, homoseksualiteit). De vele christenen in allerlei solidariteitsinitiatieven (met armen, onderdak voor vluchtelingen)

#4

Willy Bombeek (ijvert voor erkenning LGBT in kerk) • Ik denk dat we te vaak een afwachtende houding aannemen. We schieten pas in actie als er een vraag van de pers komt. Ik zou meer proactief werken en vooral de good practices naar voren schuiven. Bij het begin van de 40-dagentijd een persbericht uitsturen bijvoorbeeld, over hoe christenen het beleven, met een getuigenis erbij van een familie die dat op een eigentijdse en diepe manier doet.

Jannica De Prenter (dominee) • Ik heb eerlijk gezegd mijn twijfels of we als kerk wel zoveel energie moeten steken in het meedoen in de publieke ruimte. We kruipen nu langzaam uit de coronacrisis, en we voelen op alle vlakken de kwetsbaarheid. De kerk moet vooral doen wat ze eeuwen lang gedaan heeft: het evangelie verkondigen, mensen de waarde laten ervaren van gemeenschap, zorg voor de kwetsbaren, een oase zijn in een stad waar mensen op adem kunnen komen. Het gaat ook niet om ‘succesvol’ zijn, maar om de navolging van Christus.

Als kerkleiders spreken in het publieke debat, dan is authenticiteit en eenvoud het belangrijkste, mensen die spreken vanuit hun roeping.

Lieve Herijgers (directeur Broederlijk Delen) • Het is goed dat de paus en onze bisschoppen zich uitspreken over de oorlog in Oekraïne en de vluchtelingenstroom. Maar nog belangrijker is het om de stem van de vele andere christenen te horen en te erkennen in het maatschappelijke debat. Denk aan de vele burgers die vluchtelingen in huis opnemen. Vaak in stilte maar vanuit een grote authentieke bewogenheid. 

En zo zijn er ontelbare solidariteitsinitiatieven die gedragen worden door christenen. Op die plaatsen wordt kerk gemaakt en beleefd.

Dit is bemoedigend en een geloofsgetuigenis in de wereld, ook al wordt deze inzet vaak niet als 'een kerkinitiatief' benoemd.

#3

Willy Bombeek (ijvert voor erkenning LGBT in kerk) • Als je zelf durft getuigen van je geloof, gaan mensen je daarop aanspreken en kunnen zulke gesprekken ontstaan. Het zou wel helpen als de kerk wat meer zichtbaarheid kreeg in de media. Daar kan ze zelf ook wel iets aan doen.

Jannica De Prenter (dominee) • Voor gesprekken over twijfels en kritiek is een sfeer nodig waarin iedereen zijn/haar zegje kan doen. De gesprekken zijn vaak vruchtbaarder in een ‘niet-officiële’ setting. Zo kan een Bijbelstudie over teksten van Paulus en gespreksvragen aanleiding geven tot het thema ‘hoe zijn wij samen kerk’? Het probleem daarbij is dan weer dat niet iedereen interesse heeft voor zulke gesprekken. In veel van onze kerken speelt ook een consumerende houding, die echte participatie bemoeilijkt.

Lieve Herijgers (directeur Broederlijk Delen) • Wanneer er ruimte en tijd is voor dialoog. Voor een gesprek waarin geluisterd wordt zonder te oordelen en waarin iedere mening mag uitgesproken worden. Waarin iedere mening er ook toe doet, en niet zomaar naar de prullenmand wordt verwezen omdat ze zogezegd onvoldoende theologisch onderbouwd is. Ruimte en tijd waarin uitgenodigd wordt het “echte leven binnen te brengen”, ook in al zijn onvolmaaktheid.

#2

Willy Bombeek (ijvert voor erkenning LGBT in kerk) • Thuis waren we heel geëngageerd in de kerk in Kuregem. De pastoor was een priester-arbeider, met wie we een heel goede band hadden. Toen ik hem vertelde dat ik homo was, lachte hij eens: Wat is nu het probleem? Het is belangrijk dat je mensen hebt in de kerk bij wie je met al je vragen en twijfels terecht kan.

Ook in de christelijke denktank Logia voel ik me echt gedragen. Dankzij die omgeving ben ik me als gelovige homo echt goed in mijn vel beginnen voelen en daardoor durf ik nu ook opkomen voor andere gelovige LGBT, die zich door het officiële kerkelijke standpunt toch nog altijd afgewezen voelen.

Jannica De Prenter (dominee) • Op plaatselijk niveau kunnen mensen in onze protestantse kerk terecht bij de kerkenraad. Daar, en bij de predikant, ligt de leiding. Samen met de andere ambtsdragers worden besluiten genomen (de predikant kan hierin niet eigenmachtig beslissen). Jaarlijks vindt er een gemeentevergadering plaats. In die vergadering kunnen mensen vragen stellen over het beleid van de kerkenraad. Op nationaal niveau is er een vergelijkbaar systeem.

De protestantse kerk in België is een synodaal-georganiseerde kerk. Maar deze processen kosten erg veel tijd.

Onze kerk is onderverdeeld in districten (Franstalig en Nederlandstalig). Elke gemeente heeft vervolgens afgevaardigden (leken en predikanten) die hun gemeente vertegenwoordigen in de districtsvergadering. Gesprekken over belangrijke kwesties vinden eerst op districtsniveau plaats, waarbij de afgevaardigden de positie van hun kerkenraad vertegenwoordigen. Vervolgens geven de districten hun inbreng op de nationale synodevergadering (1x per jaar). Alle districten krijgen van te voren de stukken doorgestuurd, waarop vervolgens amendementen kunnen worden ingediend. Op de synodevergadering vindt per onderwerp het gesprek plaats, met vervolgens een stemming. Er moet een bepaald quorum zijn om besluiten goed te kunnen keuren.

Lieve Herijgers (directeur Broederlijk Delen) • Met goede vrienden in de parochiegemeenschap kan ik mijn twijfels, vragen en af en toe ook mijn verontwaardiging delen. Al is dat soms aarzelend. Ook binnen het internationale netwerk van Broederlijk Delen spreken we hierover. Wat ons verbindt, is ons engagement voor sociale rechtvaardigheid, de ‘schreeuw van de arme’. Het is dan ook ontgoochelend om vast te stellen dat onze kerk niet altijd het kwetsbare leven, de arme, centraal stelt. 

Ik droom van een open kerk, een kerk waar mens en aarde centraal staan, een kerk die diversiteit omarmt.

#1

Willy Bombeek (ijvert voor erkenning LGBT in kerk) • Toen ik begon als persverantwoordelijke van het Katholiek Onderwijs Vlaanderen in 2000, was net een paarse regering aan de macht. Plotseling leek het alsof de tijd van christendemocratie en geloof definitief voorbij was. Ik herinner me de schroom om toch uit te gaan van de relevantie van het christendom.

Het onbegrip van ‘waarom ga jij nog naar de kerk?’ werd nog groter toen ik uit de kast kwam als homo.

Mieke Van Hecke had in een tv-programma een uitspraak gedaan over holebi’s voor de klas en die werd heel negatief geframed. Ik heb haar toen op de man af gevraagd of mijn geaardheid voor haar een probleem was (niet dus). Vanaf toen durfde ik openlijk zeggen dat ik gelovig was én homo. Ik was er altijd vanuit gegaan dat de kerk daar niet mee om zou kunnen. Ik had het fout. Ze kan er wel mee om. Dat was een grote bevrijding.

Jannica De Prenter (dominee) • Er zijn vele momenten, zowel binnen onze eigen gemeente als oecumenisch of interlevensbeschouwelijk. Daarbij probeer ik dicht bij mijzelf te blijven en altijd te spreken vanuit mijn hart, zonder degelijke inhoud te verliezen. Ik spreek uitdrukkelijk vanuit het christelijk geloof. Als ik getuig, gaat het niet om mij maar om de boodschap van de Bijbel. Ik doe dit wel altijd vanuit een open, luisterende houding voor andersdenkenden. Niet iedereen staat daarvoor open en dat is ook prima. Maar voornamelijk krijg ik positieve reacties.

Het meest recente voorbeeld is een getuigenis die ik gaf tijdens een oecumenische gebedswake voor vrede op woensdag 9 maart. Deze vond plaats in de Orthodoxe Kerk in Brugge: een zeer indringend moment waarop de kerken van Brugge samenkwamen om te bidden voor vrede en gerechtigheid.

Lieve Herijgers (directeur Broederlijk Delen) • Geloof heeft voor mij alles te maken met de wijze waarop ik in het leven sta. Daar hoort solidariteit uiteraard ook bij. Ik ben niet alleen op deze wereld! Ik geloof en wil meebouwen aan een wereld waarin elke mens ten volle mag leven. Spiritualiteit en solidariteit zijn voor mij dan ook onlosmakelijk verbonden. 

Vanuit dit geloof, bewogen door een God die het opneemt voor kwetsbare mensen, engageer ik me bij Broederlijk Delen. Ik kan er getuigen over wat me ten diepste drijft; bij de vele vrijwilligersgroepen, maar ook bij de partnerorganisaties van Broederlijk Delen. Daar worden spiritualiteit en solidariteit concreet waar gemaakt.