Schrap zonde, spreek over zaden van groei

Op het einde van de bisschoppensynode over het gezin, in oktober 2014, besliste paus Franciscus om het rapport van deze vergadering openbaar te maken. Het document bevat meteen ook 46 vragen ter voorbereiding van de volgende synode in oktober 2015. Opnieuw wordt iedereen uitgenodigd om daar mee over na te denken.

Je kan de 46 vragen van het werkinstrument online bekijken en beantwoorden. Zonder hulp kan je echter snel ontmoedigd geraken. Op 6 februari werd daarom in Leuven een studievoormiddag georganiseerd door Gezinspastoraal, INTAMS en KU Leuven, die enkele voorzetten gaf.

Voor mij is het belangrijkste dat de kerk een groeidynamiek ontwikkelt. We spreken dan niet meer over 'in zonde samenleven', maar over 'zaden van groei'. Roger Burggraeve

Moraaltheoloog Roger Burggraeve vroeg zich af hoe de kloof overbrugd kan worden tussen het ideaal van de kerkelijke leer en de realiteit in de samenleving. Hij pleitte voor de invoering van een groei-ethiek en verwees naar een zin uit de encycliek De vreugde van het evangelie:Binnen de menselijke begrenzing een kleine stap zetten, kan door God sterker gewaardeerd worden dan een leven leiden dat uiterlijk correct is, maar geen grotere moeilijkheden kent (paragraaf 44).

Burggraeve was erg duidelijk: Het belangrijkste voor mij is dat de kerk die groeidynamiek verder zou ontwikkelen. Die houdt in dat we niet meer spreken over zonden, maar over zaden van groei. Je doet daarmee geen afbreuk aan het ideaal, maar helpt mensen ernaar toe te groeien.

Verantwoord ouderschap

Daarbij vindt Burggraeve het verantwoord ouderschap als maatstaf erg belangrijk. Ouders die op basis daarvan beslissen om voorbehoedsmiddelen te gebruiken, verdienen respect.

Nog een heikel punt in de kerk: homoseksualiteit. Aanvaarding daarvan zou op grote weerstanden kunnen stuiten in andere delen van de wereld. Om dat te vermijden, doet de kerk er goed aan om zich te concentreren op het begrip ‘integrale liefde’, vindt Burggraeve. Kortom, laat ons een pastoraal ontwikkelen van erkenning en haalbare vooruitgang.

Ook een groeiperspectief is niet vanzelf vrij van het bevoogdende vingertje. Ilse Cornu

Docente ethiek Ilse Cornu onderzocht de kerkelijke leer over seksualiteit. De natuurwet is daarin nog allesbepalend (seksualiteit in functie van voortplanting), hoewel almaar meer theologen die in vraag stellen. Cornu waarschuwt dat een groeiperspectief niet vanzelf vrij is van het bevoogdende vingertje. We moeten stoppen met van bovenaf te zeggen hoe het moet. In de samenleving van vandaag word je enkel gehoord als je respectvol naast de ander gaat staan.

Dilemma of dienstbaarheid

De synodevaders staan voor een dilemma: Als ze hun ideaal opgeven, hebben ze dan nog wel een eigen verhaal? Maar als ze dat ideaal niet herformuleren, wil er dan nog wel iemand luisteren? Cornu lost dit dilemma op in een leefbare paradox. We moeten in het spanningsveld, niet boven maar naast mensen, en die positie zien als een vorm van dienstbaarheid. De zoektocht naar een zinvol seksueel leven leeft bij veel mensen, ook al willen ze niet het volle kerkelijke pond.

Cornu besluit: Gelovigen en anderen willen niet als onwetende kinderen benaderd worden. Als de kerk respect toont, willen ze wel uitgedaagd worden. Maar dan kiezen ze ervaren gids, een uitdagende coach, een authentieke getuige, een solidaire broer of zus.

Er gaat geen enkele theologische waarheid verloren door open te staan voor anderen vormen van partnerschap. Thomas Knieps

Thomas Knieps stelt vast dat het huwelijkssacrament niet van God uitgaat, maar van de partners zelf. Als twee mensen met elkaar huwen, brengen zij daarin God aanwezig. In die zin gaat er geen enkele theologische waarheid verloren door open te staan voor andere vormen van partnerschap.

Kijk niet naar slaapkamer, maar naar living

Knieps stelt de kerk voor om de focus te verleggen van de slaapkamer naar de living. Het ideaal van het christelijke gezin moet veeleer zijn als een fakkel dan als een vuurtoren. Net als een vuurtoren geeft de fakkel licht, maar hij bevindt zich niet ver van de mensen, maar beweegt zich voort onder hen.