Slotdocument synode met grote eensgezindheid goedgekeurd, maar ‘er is ook een ongeschreven document’

Rond 19 uur startte in de perszaal de livestream op grote schermen. Na een korte toespraak van een van de voorzitters-afgevaardigden, nam paus Franciscus zelf het woord. Het grote nieuws is dat hij geen exhortatie zal schrijven, maar de slottekst meteen bekrachtigt en laat publiceren. 

Een uurtje later liepen de grote tenoren van het synodesecretariaat de perszaal binnen: kardinalen Grech en Hollerich, zuster Maria de los Dolores Palencia Gómez, jezuïet Giacomo Costa en mgr. Riccardo Battocchio. Na een inleiding door Paolo Ruffini, hoofd van de communicatiedienst, werd het woord meteen aan de journalisten gegeven, die hun vragen mochten stellen.

Studiegroepen

Er kwamen vragen over de rol en precieze werking van de studiegroepen. ‘Ze zullen niet alles oplossen, maar ze moeten het denken vooruit helpen. Ze zullen rapporteren aan de paus en het is niet de bedoeling dat ze beslissingen op de lange baan gaan schuiven. Ze moeten op een synodale manier werken.’

Kardinaal Grech: 'Verwacht niet dat alles al duidelijk en uitgeklaard is. Er zijn kwesties die meer theologische studie nodig hebben. Het is een proces, maar zeker geen statisch. We gaan vooruit.'

Wat is er veranderd sinds vorige sessie?

Op de vraag wat er tussen de eerste en de tweede sessie veranderd is, antwoordde kardinaal Grech: ‘Er is een mooi slotdocument, maar er is ook een ongeschreven document, dat van de beleving. Dat is de eerste vrucht: een nieuwe stijl van Kerk zijn.’

Kardinaal Hollerich voegde daaraan toe: ‘Vorig jaar kon je nog zeggen dat er iets nieuws aan het groeien was, een nieuwe manier van samenzijn. Dit jaar was het anders. Er waren verschillen in standpunten en culturen, maar het was geen debat tussen wie gelijk zou krijgen. We beleefden de synodaliteit al. Vanavond was iedereen blij. Niemand was teleurgesteld over een punt dat er niet in zat. Iedereen was samen opgetrokken en zal dat verder blijven doen. Nu moeten we ambassadeurs worden. Niet alleen het document aanleren, maar het voorleven. We willen een synodale kerk worden in missie. Die missie komt er nu aan.’

Synodes voortaan altijd met leken?

Christopher Lamb van CNN wou weten of in het vervolg nu altijd leken en vrouwen zullen deelnemen aan synodes, of dat het mogelijk is dat dit nog wordt teruggedraaid. Kardinaal Grech antwoordde dat de synode er één was van alle gedoopten. Iedereen kan meedoen aan het proces, maar het blijft de 'bisschoppensynode'. Hij zei ook dat er daarom bewust niet over het aantal van 60 leken is gegaan, oftewel 25%. We begrijpen dat zolang de Kerk synodaal op weg wil gaan – en is wel degelijk de bedoeling – synodes altijd een kwestie zullen zijn van het hele Volk van God, maar hij zei niet uitdrukkelijk dat een synodevergadering zonder leken voortaan onmogelijk is.

Decentralisatie?

Giacomo Costa: 'We spreken niet meer over 'universele Kerk' en 'lokale Kerk' alsof het verschillende afdelingen zijn van een bedrijf met hoofdkwartier in Rome. We moeten onze relaties anders beleven, niet zo hiërarchisch. Dat zal zich vertalen in een andere manier van werken.' Maar hoe het er precies zal uitzien, blijft een 'work in progress'.' 'Bovendien', voegde kardinaal Hollerich nog toe: 'moeten we dat samen zoeken. Elke continentale bisschoppenconferentie kan er anders uitzien. We kunnen leren, bijvoorbeeld van CELAM in Latijns-Amerika, maar hoeven geen kopie ervan te maken.'

De sprekers besloten met het bedanken van de journalisten, waarop een welgemeend wederzijds applaus klonk.

Bekijk hieronder de video met reacties van verschillende synodedeelnemers.