Trump, de Europese Unie en de katholieken

Donald Trump werd herkozen tot president van de Verenigde Staten en hij bleek een zeer ruime meerderheid van de katholieke kiezers achter zich te hebben gekregen. Hij kreeg van felicitaties van Amerikaanse en internationale kerkleiders. 

Kardinaal Pietro Parolin, de staatssecretaris van het Vaticaan, zei dat de Heilige Stoel Trump ‘veel wijsheid toewenste, omdat dat de voornaamste deugd van leiders is volgens de Bijbel" en zei dat hij ‘de president van het hele land moet zijn’. Parolin sprak de hoop uit dat Trump ‘vrede kon brengen in het huidige conflict dat de wereld teistert’, zoals hij tijdens de campagne had beweerd, maar zei dat de paus ‘heel precies en heel duidelijk’ was geweest over de noodzaak van een goed migratiebeleid zonder de extreme maatregelen die de Republikeinse presidentskandidaat had beloofd.

'We moeten jammeren'

Een persbericht van de dominicanessen van Grand Rapids (Michigan), was minder optimistisch: ‘In veel opzichten zijn er geen woorden om de pijn van dit moment uit te drukken’, stond er. ‘We moeten rouwen, we moeten jammeren, we moeten huilen en schreeuwen, we moeten treuren om wat voor ons ligt - een terugkeer naar het oude, naar isolationisme, naar angstzaaierij en verdeeldheid.’

De meeste Europeanen, ook de katholieke media, kijken met verbijstering naar de ontwikkelingen aan de andere kant van de oceaan. Er is weinig twijfel dat Trumps politieke instincten en uitgesproken plannen de pijlers van de Europese veiligheid, economie en politieke orde zullen doen schudden.

In La Croix International zei de Italiaanse editorialist Aldo Cazzullo dat de terugkeer van Donald Trump naar het Witte Huis de Italiaanse premier Giorgia Meloni in gelegenheid stelt om ​​haar positie te versterken. ‘Voor haar is het is goed nieuws: Meloni had een goede relatie met Joe Biden, maar ze clashte vaak met de bondgenoten binnen een centristische Europa - het Frankrijk van Macron, een liberaal, met de Europese Commissie onder leiding van de christendemocrate Ursula von der Leyen en met progressieve leiders zoals de Duitser Olaf Scholz en de Spanjaard Pedro Sanchez. Naar mijn mening is de verkiezing van Trump slecht nieuws voor Europa, dat meer zal moeten uitgeven aan verdediging en mogelijks een handelsoorlog tegemoet ziet met door de Verenigde Staten opgelegde hoge tarieven.’

Trump beloofde de oorlog in Oekraïne in 24 uur te beëindigen. Ook het Vaticaan wil snel een vredesplan. Maar de Europeanen hebben alle reden om te vrezen dat Trumps voorgestelde plan voor Oekraïne dat land van zijn territoriale integriteit zal beroven en het gedemilitariseerd en permanent uitgesloten van de NAVO wordt. Amerika zou onder Trump de bijdrage aan de NAVO radicaal kunnen verminderen en de verantwoordelijkheid voor het militaire commando en de middelen van de alliantie aan de Europeanen overdragen.

Wat betreft het Midden-Oosten maken Europeanen zich terecht zorgen dat Trumps plan om vrede te verzekeren betekent dat hij de expansionistische plannen van de extremistische coalitie van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu zal steunen, misschien zelfs de verdrijving van Palestijnen uit Gaza en de Westelijke Jordaanoever en hun hervestiging in Egypte en Jordanië zal omvatten.

Zuiverende democratie

De Duitse Vaticaanjournalist Ludwig Ring-Eifel merkte op dat het Vaticaan een hele reeks internationale beleidskwesties ziet waar de nieuwe president een positieve rol zou kunnen spelen. Zo hoopt staatssecretaris Parolin dat Trump kan bijdragen aan 'ontspanning en vrede in de huidige bloedige conflicten in de wereld', maar hij reageerde nogal sceptisch op de uitspraak van Trump tijdens de verkiezingscampagne dat hij binnen 24 uur een einde zou maken aan de oorlogen in Oekraïne en het Heilige Land. Hij denkt niet dat de nieuwe president 'een toverstaf' heeft.

De Italiaanse katholieke krant Avvenire stelt vast dat de aloude Frans-Duitse as verzwakt is en  de Europese identiteit steeds minder duidelijk wordt, terwijl Trump in staat is om de retoriek van de Amerikaanse droom nieuw leven in te blazen en de meerderheid van de publieke opinie, van alle inkomensgroepen, geloofsovertuigingen en leeftijden, blijkt te boeien en te fascineren.

Men gelooft echter in de zuiverende functie van de democratie: ‘een systeem dat in staat is om in geval van een noodsituatie de juiste antilichamen te vormen, is een systeem dat voorbestemd is om sterker te worden. En dat geldt aan beide kanten van de oceaan.’