Virga Jessefeesten: 25.000 toeschouwers volgen eerste ommegang

(Bekijk meer foto's onderaan deze pagina)

Een drukke 15 augustus in de Limburgse hoofdstad. De eerste dag van Pukkelpop én de eerste ommegang van de Virga Jessefeesten. Die vertrok om 14.20 uur met 20 minuten vertraging voor een tocht door de feestelijk versierde, bebloemde en bevlagde centrumstraten. 

Hasselt eert hiermee voor de 47^ste keer de Virga Jesse, zoals Maria in Hasselt wordt genoemd.

Hoge gasten

Voor de eerste ommegang, op de feestdag van Maria Tenhemelopneming, waren al meteen veel toeschouwers komen opdagen. De tribunes op het Kolonel Dusartplein en in de Ridder Portmansstraat waren in een mum van tijd uitverkocht, goed voor zo’n 7.000 tickets. Langs het parcours stonden nog eens duizenden toeschouwers, soms rijendik. Het mooie weer speelde daarbij ongetwijfeld een rol. Alles samen volgden naar schatting 25.000 toeschouwers de eerste ommegang.

Op de tribunes van de kerkelijke genodigden was Patrick Hoogmartens, bisschop van Hasselt, gastheer voor onder meer Philip Dickmans, de Limburgse bisschop in het Braziliaanse bisdom Miracema do Tocantins, voor Helmut Dieser, bisschop van Aken, en voor talrijke priesters, diakens of verantwoordelijken uit diverse kerkelijke organisaties. 

Aanstaande zondag worden 11 Belgische en buitenlandse bisschoppen verwacht, onder wie kardinaal Jozef De Kesel en aartsbisschop Youssef Matta van het Hasseltse zusterbisdom Galilea. Op zaterdag 24 augustus volgen ook aartsbisschop Luc Terlinden en de pauselijke nuntius Franco Coppola de ommegang.

Burgerwacht

De ommegang wordt geopend door de Garde Civique van Hasselt, de ‘burgerwacht’ die onder meer instaat voor de bescherming van het Virga Jessebeeld. De begroeting door een muziekensemble en vlaggendragers voelt aan als een warm welkom: Welkom op dit (h)echt feest, een knipoog naar het thema h(echt)zijn.

De eerste wagen van de openingsgroep laat een uitgesneden silhouet zien van de Virga Jesse, als een poort uit het verleden. Dansers drukken in hun choreografie uit waarom zovele mensen zijn komen opdagen: traditie, verbondenheid en geloof. Maar in de openingsgroep trekt voornamelijk de icosaëder de aandacht. Pelgrims dragen tijdens de ommegangen de geometrische figuur mee waaraan de persoonlijke intenties werden vastgemaakt van deelnemers, Hasselaren, bedevaarders en toeschouwers.

Boek met zeven hoofdstukken

De toeschouwers krijgen gedurende 90 minuten een ommegang te zien die leest als een boek met zeven hoofdstukken, telkens rond een ervaring van Maria Virga Jesse. Haar getuigenis over openheid, ja zeggen, vreugde en blijdschap, geloof, liefde voor altijd, hoop en tot slot genade en dankbaarheid sterkt mensen tot op vandaag. 

Daarover getuigen de 1.500 deelnemers uit het dekenaat Hasselt. De acht groepen openen telkens met een persoonlijke getuigenis van Maria. Achter haar wordt een schilderij van beeldend kunstenaar Koen Lemmens getoond, dat de overgang maakt van het Bijbelse verhaal naar de ervaringen en keuzes van mensen vandaag. De kleding die ze dragen, is enerzijds ‘authentiek’, anderzijds eigentijds. De Virga Jesse blijft herkenbaar met de witte sluier met de gouden bollen en het blauwe kleed. 

In het verhaal van 2024 herkennen we haar aan enkele subtiele details.

In de themagroep Gesterkt in openheid horen we Maria over haar jeugd vertellen en hoe onzeker ze was over de toekomst. Naast Maria delen ook enkele vertellers haar verhaal, voorafgegaan door een muziekensemble. In het tweede deel zien we hoe Maria ook vandaag mensen raakt. 

De groep die volgt, toont op welke manieren ze dat doen: door elkaar te omarmen, te horen, te groeten, te zien en te verbinden. In het laatste deel brengt een koor het lied Ik ben er voor u in zang en gebarentaal. In deze groep vinden we ook de oudste deelnemer van de ommegang. Henri Minten is 97 jaar en nam minstens zes keer deel aan de Virga Jessefeesten.

De groep Gesterkt in ja zeggen vertelt over Maria’s keuze en engagement, maar ook over haar twijfels. Enkele vertellers delen haar getuigenis, ondersteund door een muziekgroep. De wagens met vijf geometrische figuren zijn beschilderd door jeugdbewegingen, verenigingen en organisaties uit deelgemeente Sint-Lambrechts-Herk. Zij zeggen elke dag ja tegen hun engagement. Deelnemers nodigen de toeschouwers uit om ook ja te zeggen. Vendeliers sluiten de groep feestelijk af.

De ommegang trok intussen vlot voorbij. Waar deelnemers maandag bij de generale repetitie nog vaak om zich heen keken en mensen begroetten, waren ze zich bewust van hun authentieke getuigenis. En het moet gezegd: ze deden dat overtuigend. De laatste richtlijnen die regisseur Luc Morren deze week nog meegaf, werden vlot opgevolgd.

(Lees verder onder de foto)

Inhoudelijk sterk

Het is indrukwekkend hoe de groepen aan de slag zijn gegaan met hun thema over Maria’s leven. Niets werd voorgekauwd door het Virga Jessecomité. In tegenstelling tot de vorige edities hebben de diverse groepen dit jaar zelf hun ideeën moeten omzetten in beeld, muziek, dans of taal. Inhoudelijk zien we een bijzonder sterke ommegang hier in Hasselt. Een verhaal van 2.000 jaar geleden herleeft hier op een moderne manier.

De wagens met de grote afbeeldingen, gemaakt door kunstenaar Koen Lemmens, blijven overweldigend. Voor de themagroep Gesterkt in liefde voor altijd merken we een moeder van vandaag, die haar zoon bijstaat, troost en draagt, zittend onder een kruis. Ze maakt ons duidelijk dat Jezus’ liefde een eeuwige liefde is, die er ook vandaag is en nooit zal verdwijnen. Leerlingen uit de stedelijke basisscholen van Kuringen en Spalbeek tonen dat in een eenvoudige choreografie. Ze maken een stoeltje waarbij ze tonen: wij dragen en troosten jou als het moeilijk gaat. Zes kruisdragers getuigen dan weer over hoe zij gesterkt werden in hun lijden, gesteund door mensen om hun heen. De dragers hebben een stuk van een bijzonder kruis vast, waar ze samen vorm aan geven.

(Lees verder onder de foto)

De voorlaatste groep toont de toeschouwers tekenen van hoop. De dood is niet het einde, maar een nieuw hoofdstuk. Iets wat Maria Virga Jesse vertelt, ondersteund door een groep vertellers en begeleid door een muziekensemble. We zien dansers, die het overigens erg goed doen, gevolgd door pelgrims die tekens van hoop dragen. Ze bereiden ons als het ware voor op het thema van het Jubeljaar 2025, Pelgrims van hoop. Uit de luidsprekers klinkt Tekens van hoop van Lisa Del Bo. Hoop is het zaad waarin de wereld van morgen groeit.

Met Gesterkt in genade en dankbaarheid wordt er verwezen naar het feest van Pinksteren. Rode paraplu’s staan symbool voor het pinkstervuur.  Een groep toont ons foto’s van handen, verwijzend naar ieders talent en verhaal. Leuk om weten is dat de handen op de paraplu’s  van ouderen uit de woonzorgcentra van deze pastorale eenheden zijn. Ze kunnen door hun leeftijd of gezondheid niet mee opstappen, maar op deze manier zijn ze er toch in gedachten bij. Ook twee deelnemers die nauw betrokken waren bij de ommegang maar onlangs plots overleden, zijn op die manier vertegenwoordigd.

(Lees verder onder de foto)

En dan staan mensen recht op de tribunes: Maria Virga Jesse komt eraan. Ze wordt gedragen door een dragersgilde en begeleid door leden van de Broederschap van Onze-Lieve-Vrouw Virga Jesse. Net ervoor toont een wagen kleine schilderijtjes, gemaakt door kinderen uit de lagere scholen van enkele pastorale eenheden. Ze drukken uit waarvoor ze dankbaar zijn. Een koor en een fanfare brengen het Magnifiek van norbertijn Jos Bielen van Averbode.

Aan het slot van de ommegang duikt opnieuw een soort poort op. We kijken met de Virga Jesse naar de toekomst. We zien het werk Madonna de Mare Nostrum van kunstenaar Hansa, een vluchtelinge met kind, gewikkeld in goudkleurige beschermfolie en dat naar Jezus en Maria refereert, naar kinderen en moeders, naar ouders vandaag. Een afbeelding die in deze periode ook te zien is in de Virga Jessebasiliek. Het eeuwenoude verhaal van de Virga Jesse blijft met andere woorden inspireren en sterken. Meteen de reden waarom het Virga Jessebeeld zevenjaarlijks dankbaar door de straten van Hasselt wordt gedragen. 

Zondag 18 augustus vindt de tweede ommegang plaats. De zitplaatsen op de tribunes zijn uitverkocht, maar uiteraard kun je gratis een plaatsje zoeken langs het parcours.