Gebeden & wijzer ~ bidden tot Maria
#9 Gebeden tot Maria
Akathist voor Maria
Het zingend bidden van Akathistoshymnes is wijd verspreid bij orthodoxe christenen. Het Griekse akathistos betekent 'niet zittend'. Deze hymnen worden dus staande gezongen, uit eerbied. Hieronder een fragment uit de Akathist voor Maria.
Akathist voor Maria
Verheug u, ingewijde in een onzegbaar mysterie.
Verheug u, bewaarster van een door God verzegeld geheim.
Verheug u, Christus' wonderen beginnen in u.
Verheug u, gij bevat de kern van zijn lering.
Verheug u, hemelladder waarlangs God tot ons afdaalt.
Verheug u, brug die aardbewoners in de hemel geleidt.
Verheug u, bron van verbazing der engelen.
Verheug u, gij doorbreekt de macht van de duivels.
Verheug u, op onuitsprekelijke wijze baart gij het Licht.
Verheug u, die niemand dit wonder laat zien.
Verheug u, de wijsheid der wijzen gaat gij te boven.
Verheug u: gij verdiept ons eenvoudig geloof.
Wees gegroet, moeder Gods, o Maria altijd maagd!
Moeder van het leven
Paus Franciscus heeft de goede gewoonte om brieven en encyclieken af te sluiten met een of meerdere gebeden, meestal tot Maria. De exhortatie na de Amazonesynode Querida Amazonia sluit af met dit bijzondere gebed.
Moeder van het leven
Moeder van het leven,
in uw moederschoot nam Jezus het vlees aan,
de Heer van al wat bestaat.
Verrezen, heeft Hij u door zijn licht omgevormd
en heeft Hij u gemaakt tot koningin van heel de schepping.
Daarom vragen wij u, Maria, om te regeren
in het kloppende hart van de Amazone.
Toon uzelf als Moeder van alle schepsels,
in de schoonheid van de bloemen, de rivieren,
de grote rivier die erdoorheen stroomt
en al het leven de bossen in stuwt.
Heb tedere zorg voor deze explosie van schoonheid.
Vraag Jezus om al zijn liefde uit te storten
op de mannen en vrouwen die daar wonen,
zodat ze weten hoe ze haar moeten waarderen en verzorgen.
Doe uw Zoon geboren worden in hun harten,
zodat hij kan oplichten in het Amazonegebied,
in zijn volken en in zijn culturen,
door het licht van zijn woord,
door zijn troostende liefde,
door zijn boodschap van broederschap en gerechtigheid.
En moge bij elke Eucharistieviering
al dit ontzag en deze verwondering worden verheven
tot eer van de Vader.
Moeder, kijk naar de armen van het Amazonegebied,
want hun huis wordt vernietigd door kleingeestige belangen.
Hoeveel pijn en ellende,
hoeveel verwaarlozing en misbruik is er
in dit gezegende land
zo boordevol leven!
Raak de harten van de machtigen aan,
want ook al voelen we dat het uur laat is,
u roept ons om te redden
wat er nog leeft.
Moeder wiens hart is doorboord,
die zelf lijdt in uw mishandelde zonen en dochters,
en in de wonden de natuur toegebracht,
heerst in de Amazone,
samen met uw Zoon.
regeer zo dat niemand anders
aanspraak kan maken op de heerschappij
over het werk van God.
We vertrouwen op u, Moeder van het leven.
Laat ons niet in de steek
in dit donkere uur. Amen.
Lief Vrouwke
Onderstaand gebed is een Vlaams Marialied, dat uitblinkt in zijn eenvoud. Laat het in de stilte van je hart weerklinken.
Lief Vrouwke
Lief Vrouwke, ik kom niet om te bidden,
maar om een poos bij U te zijn,
ik heb U niets te geven,
niets te vragen, deze dag.
Ik bezit alleen de grote vreugde
dat ik U bekijken mag.
Lief Vrouwke, ik kom niet om te spreken,
maar om een poos bij U te zijn,
ik heb U niets te zeggen,
niets te vragen, deze dag.
Bewaar voor mij de grote vreugde
dat ik bij U blijven mag. (2x)
Lief Vrouwke, ik kom niet om te zingen,
maar om een poos bij U te zijn,
ik heb U niets te zeggen,
niets te vragen, deze dag.
Ik denk dan aan de grote vreugde
dat'k U Moeder noemen mag.
#8 Gebeden van Thomas van Aquino
Thomas van Aquino, dominicaan uit de 13de eeuw, is een van de meest invloedrijke christelijke denkers. Hij ontwierp een rationeel systeem waar alles in paste en waarbij hij logisch en inductief te werk ging. Zijn werk werd in verschillende periodes geïnterpreteerd, telkens met nieuwe accenten. Tegenwoordig herontdekt men vooral zijn eerbied voor het mysterie van God. Zijn overtuiging dat we over God eigenlijk weinig tot niets kunnen weten, tenzij wie of wat Hij níet is, maakt dat zijn denken over God uiteindelijk altijd open blijft. Gods scheppende liefde staat centraal.
Roep mij, trek mij aan
Barmhartige God,
roep mij terug
als ik van U wegvlucht.
Trek mij aan als ik weerstand bied.
Richt mij op als ik gevallen ben.
Ondersteun mij als ik weer ben opgestaan.
Leid mij terwijl ik verder ga.
Vergeet mij niet ofschoon ik U vergeet.
Verlaat mij niet hoewel ik U verlaat.
Wend uw blik niet af van mij
al ben ik een zondig mens.
Zie niet naar mijn zwakheid,
maar alleen naar uw oneindige goedheid.
Vergeef me genadig wat ik heb misdaan,
schenk mij berouw over wat voorbij is
en maak me behoedzaam
zodat ik niet meer zondig. Amen.
Gebed om kalmte
God, schenk me
kalmte om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen,
moed om te veranderen wat ik wel kan veranderen
en wijsheid om het verschil hiertussen te zien.
Opgeschreven door Reinhold Niebuhr en toegeschreven aan Thomas van Aquino (niet met zekerheid)
Hoop
Heer God,
Geef me een geest om U te kennen,
een hart om U te zoeken,
wijsdom om U te vinden,
een gedrag dat u bevalt,
gelovige volharding
in het wachten op U,
en hoop op een
uiteindelijke omhelzing. Amen
#7 Gebeden voor en met kinderen
Lieve God
Elly Zuiderveld is de vrouwelijke helft van het duo Elly en Rikkert. De twee huwden in 1968, werden christen en legden zich toe op christelijke muziek. Elly presenteerde in 2011 nog op de Evangelische Omroep.
Lieve God
Met mijn handen samen
en mijn ogen dicht
kom ik met U praten
Vader van het licht.
Ik wil U bedanken,
ook voor deze dag.
Wilt U voor mij zorgen
dat ik groeien mag?
Wilt U mij ook helpen
als ik speel of leer,
om bij U te blijven
heel dicht bij U, Heer?
Zegen alle kinderen.
Mensen groot en klein.
Laat er vrede komen,
laat er liefde zijn. Amen.
Elly Zuiderveld
Ik bied U mijzelf
De zalige Edward Poppe (1890-1924) werd door kardinaal Cardijn een God-drager en God-gever genoemd. De jong gestorven priester verstond de kunst om in heel eenvoudige en directe taal over God te spreken. Die ‘taal van het hart’ komt ook tot uitdrukking in zijn gebedenboekje Bij de kindervriend.
Ik bied U mijzelf
Heer Jezus, ik bied U mijn handen
om uw werk te doen,
om uw zegen te verspreiden.
Ik bied U mijn ogen om ze te richten,
en uw mildheid uit te stralen.
Ik bied U mijn verstand om te denken.
Ik bied U mijn geest om te bidden.
Ik bied U mijn mond om te spreken:
uw woord van wijsheid, uw woord van liefde.
Ik geef U bovenal mijn hart
om uw Vader en alle mensen te beminnen.
Edward Poppe
Gebed om bescherming van een kind
Onderstaand gebed om bescherming komt uit de Orde van dienst voor de doop van een kind. Het wordt uitgesproken door de voorganger bij de handoplegging.
Gebed om bescherming van een kind
God onze Vader,
houd uw beschermende hand over dit kind.
Bescherm het tegen alles wat kwaad en onmenselijk is.
Moge het geborgen zijn bij zijn familie.
Laat ons dit kind omringen met het beste van onszelf,
zodat onze liefde voor elkaar groeit
en ons vertrouwen in U sterker wordt. Amen.
#6 Gebeden voor de advent
Groei in mij
Pierre Olivaint (1816-1871) was een Franse jezuïet. Opgegroeid in een atheïstisch gezin kort na de Franse Revolutie, wordt hij rond zijn 20ste geraakt door preken van dominicaan Lacondaire. In zijn geloof staat de ontmoeting met Jezus Christus centraal. Hij wordt geëxecuteerd onder het antiklerikale bestuur van de Parijse Comune. In onderstaand gebed vertolkt hij het ervaring dat Christus opnieuw geboren wordt en groeit in mensen.
Groei in mij
Groei, Jezus,
groei in mij.
In mijn geest,
in mijn hart,
in mijn begrip,
in mijn zintuigen.
Groei in mij
in uw mildheid,
in uw zuiverheid,
in uw nederigheid,
uw ijver, uw liefde.
Groei in mij met uw genade,
uw licht en uw vrede.
Groei in mij ter verheerlijking van uw vader,
tot grotere eer van God. Amen.
Pierre Olivaint
O-antifonen
De O-antifonen zijn eeuwenoude verzen waarmee we, in de dagen vóór Kerstmis, Christus aanroepen en uitzien naar zijn komst.
O-antifonen
O Wijsheid, voortgekomen uit de mond van de Allerhoogste;
Gij doordringt alle dingen met mildheid en kracht.
Kom nu en wijs ons uw wegen.
O Adonaï (Heer), Leider van Israëls huis;
Gij zijt aan Mozes verschenen in het brandend braambos
en hebt hem de wet gegeven op de Sinaï.
Kom nu en bevrijd ons met sterke hand.
O Wortel van Jesse, Gij zijt het teken waarop de volken hebben gewacht;
Voor U zullen koningen verstommen, de volken zullen tot U smeken.
Kom nu en bevrijd ons, wacht niet langer meer.
O Sleutel van David en scepter van Israëls huis;
wat Gij opent zal niemand meer sluiten,
wat Gij sluit, zal niemand meer openen.
Kom nu en bevrijd ons uit de kerker,
uit de duisternis en de schaduw van de dood.
O Dageraad, afglans van het eeuwig licht
en Zon van gerechtigheid.
Kom nu en verlicht hen die in duisternis leven,
die gezeten zijn in de schaduw van de dood.
O Koning der volkeren, zo lang verwacht.
Gij hoeksteen die alles één maakt.
Kom nu en red de mens die Gij uit aarde hebt gevormd.
O Emmanuel (God-met-ons), onze wetgever en koning,
verwachting der volkeren en hun Verlosser.
Kom nu en red ons, Heer, onze God.
Prefatie voor de advent
Onderstaande lofbede of prefatie wordt in de advent gebeden door de priester als inleiding op het eucharistisch gebed in de mis. Sta even stil bij het eertijds in het eerste deel dat eigenlijk een toekomst is, blijkens het tweede deel van de prefatie. We danken God de Vader voor Jezus, die gekomen is en komt. Die dankbaarheid is een act van geloof.
Prefatie voor de advent
Wij danken U, Vader, altijd en overal, door Christus onze Heer,
die, toen Hij eertijds kwam, kwetsbaar en klein,
het werk van uw genade heeft voltooid en vlees geworden is
en voor ons allen heeft open gedaan,
die deur naar een geluk dat eeuwig duurt,
een land dat Hij beloofd heeft en ons geven zal.
Nu nog zien wij allen naar die toekomst uit, vol hoop en vastberaden;
ooit zullen wij er binnengaan en wonen,
wanneer Hij komt in heerlijkheid voorgoed.
Daarom, met alle engelen, machten en krachten,
loven en aanbidden wij U en zingen U toe vol vreugde…
#5 Gebeden bij dood en nieuw leven
Blijf bij ons
Kardinaal John Henry Newman (1801-1890) is een van meest recente heiligen van de katholieke Kerk (13 oktober 2019). De katholiek geworden anglicaan staat voor de toenadering tussen beide denominaties en voor open dialoog met andere levensovertuigingen.
Blijf bij ons
Blijf bij ons in de avond van het leven.
Blijf bij ons in de avond van de dag
in de avond van ons leven
in de avond van de wereld.
Blijf bij ons met uw genade en goedheid
met uw woord en sacrament,
met uw troost en zegen.
Blijf bij ons als we overvallen worden
door de nacht van droefheid en angst
door de nacht van twijfel en verzoeking,
door de nacht van armoede en vlucht,
door de nacht van eenzaamheid en verlatenheid
door de nacht van ziekte en pijn
door de nacht van de bittere dood.
Blijf bij ons
en bij alle gelovigen
in tijd en eeuwigheid.
Amen
Kardinaal Newman
Als je van iemand houdt
Dietrich Bonhoeffer (1906-1945) was een luthers predikant en theoloog, die zich hevig verzette tegen het naziregime. Hij werd gearresteerd op verdenking van hulp aan joden en ten slotte geëxecuteerd nadat zijn betrokkenheid bij een mislukte aanslag op Hitler aan het licht kwam. In een periode waarin God door wetenschappers en de opkomende secularisatie dood verklaard was en ook tegenover de grote gruwel van de Tweede Wereldoorlog, ontwikkelde Bonhoeffer een theologie van de afwezige Aanwezige.
Als je van iemand houdt
Als je van iemand houdt
en wordt van hem gescheiden
kan niets de leegte van zijn aanwezigheid vullen.
Je moet dat eenvoudig niet proberen,
je moet het eenvoudig aanvaarden en volharden.
Dat klinkt erg hard, maar het is ook een grote troost,
want zolang de leegte werkelijk leeg blijft,
blijf je daardoor met elkaar verbonden.
Het is fout om te zeggen: God vult die leegte
Hij vult haar helemaal niet, integendeel:
Hij houdt die leegte leeg
en helpt ons zo de vroegere gemeenschap
met elkaar te bewaren, zij het ook in pijn.
Hoe mooier, hoe rijker de herinneringen
des te moeilijker de scheiding,
de pijn van de herinnering in stille vreugde.
De mooie dingen van vroeger zijn geen doorn in het vlees,
maar een kostbaar geschenk dat je meedraagt.
Je moet zorgen,
dat je niet in je herinneringen
blijft graven en je erin verliest;
een kostbaar geschenk bekijk je niet aldoor,
maar alleen op bijzondere ogenblikken.
Buiten die ogenblikken
is het een verborgen schat, een veilig bezit.
Dan wordt het verleden
een blijvende bron
van vreugde
en kracht.
Dietrich Bonhoeffer
Lofzang van Simeon
Onderstaand gebed komt rechtstreeks uit de Bijbel. Het is de lofzang die de oude Simeon uitsprak toen Jozef en Maria de pasgeboren Jezus kwamen voorstellen in de tempel. De lofzang is ook bekend als Nunc demitis, dat religieuzen elke avond zingen bij de completen.
Lofzang van Simeon
Laat nu, Heer, volgens uw woord
uw dienaar in vrede heengaan.
Mijn ogen hebben uw heil aanschouwd
dat Gij hebt bereid voor de volken:
het licht dat voor alle heidenen straalt,
de glorie van Israël uw volk.
Eer aan de Vader en de Zoon
en de Heilige Geest.
Zoals het was in het begin en nu en altijd
en in de eeuwen der eeuwen. Amen.
Evangelie volgens Lucas
#4 Gebeden van Sint-Franciscus
Lofzang op de Allerhoogste God
Terug van zijn ontmoeting met de sultan van Egypte in 1219, dit jaar precies 800 jaar geleden, schreef Franciscus van Assisi een lofzang waarin hij God aanroept met 33 namen. Het is duidelijk dat hij inspiratie opdeed bij zijn islamitische broeder, die hem wellicht de islamitische hymne op de 99 Schone Namen voor God leerde.
Deze historische ontmoeting tussen twee open geesten van religies die destijds met elkaar in strijd waren, inspireert vandaag - op 4 oktober 2019 - ruim 600 kerken en moskeeën om de klokken te luiden en te bidden voor vrede.
Lofzang op de Allerhoogste God
Gij zijt de heilige Heer, de enige God,
Gij die wonderbare dingen doet.
Gij zijt sterk,
Gij zijt groot,
Gij zijt de Allerhoogste,
Gij zijt de Almachtige,
Gij, heilige Vader, koning van hemel en aarde.
Gij zijt drievuldig en één, Heer, God van de goden.
Gij zijt het goede, al het goede, het hoogste goed,
Heer, levende en ware God.
Gij zijt liefde, genegenheid,
Gij zijt wijsheid,
Gij zijt nederigheid,
Gij zijt geduld,
Gij zijt onbezorgdheid,
Gij zijt rust,
Gij zijt vreugde en blijdschap,
Gij zijt gerechtigheid en matigheid,
Gij zijt alles, onze rijkdom tot verzadigens toe.
Gij zijt schoonheid,
Gij zijt zachtmoedigheid,
Gij zijt beschermer,
Gij zijt behoeder en verdediger.
Gij zijt sterkte,
Gij zijt toevlucht.
Gij zijt onze hoop,
Gij zijt ons geloof,
Gij zijt liefde,
Gij zijt heel onze zoetheid,
Gij zijt ons eeuwig leven,
grote en bewonderenswaardige Heer,
almachtige God,
barmhartige redder.
Heilige Franciscus van Assisi
Zonnelied
Het Zonnelied is het meest bekende geschrift van Franciscus en behoort tot de eerste belangrijke werken in de volkstaal. Franciscus legt hiermee de grondslag van de Italiaanse literatuur met het eerste Italiaanse lied! De diepe religieuze verbondenheid tussen al wat leeft en bestaat op aarde wordt hier bezongen. Joden, moslims en hindoes zien er een brug naar het christendom in.
Zonnelied
Allerhoogste, almachtige, goede Heer,
van U zijn de lof, de roem, de eer en alle zegening
U alleen, Allerhoogste, komen zij toe
en geen mens is waardig U te noemen.
Geloofd zijt Gij, mijn Heer, met al uw schepselen,
vooral heer broeder zon,
die de dag is, en door wie Gij ons verlicht.
En hij is mooi en stralend met grote luister.
Van U, Allerhoogste, draagt hij het zinnebeeld.
Geloofd zijt Gij, mijn Heer, door zuster maan en de sterren.
Aan de hemel hebt Gij ze gemaakt, schitterend, kostbaar en mooi.
Geloofd zijt Gij, mijn Heer, door broeder wind
en door de lucht en de wolken, het helder weer en ieder
jaargetijde, waardoor Gij uw schepselen in leven houdt.
Geloofd zijt Gij, mijn Heer, door zuster water,
die heel nuttig is, nederig, kostbaar en kuis.
Geloofd zijt Gij, mijn Heer, door broeder vuur,
door wie Gij voor ons de nacht verlicht.
En hij is mooi en vrolijk, stoer en sterk.
Geloofd zijt Gij, mijn Heer, door zuster aarde,
onze moeder die ons in leven houdt en leidt
en allerlei gewassen met kleurige bloemen en kruiden voortbrengt.
Geloofd zijt Gij, mijn Heer,
door hen die vergiffenis schenken door uw liefde,
en ziekte en verdrukking dragen.
Gelukkig zij die dat dragen in vrede,
want door U, Allerhoogste, zullen zij worden gekroond.
Geloofd zijt Gij, mijn Heer,
door onze zuster de lichamelijke dood,
waaraan geen levend mens ontsnappen kan.
Wee hen die sterven in doodzonde.
Gelukkig wie zij aantreft in uw allerheiligste wil,
want de tweede dood zal hun geen kwaad doen.
Loof en zegen mijn Heer
en dank en dien Hem met grote nederigheid.
Heilige Franciscus van Assisi
Maak mij tot een werktuig van uw vrede
Heer, maak mij tot een werktuig van uw vrede
Waar haat het hart verscheurt, wil ik liefde brengen.
Waar beledigingen worden geplaatst, wil ik vergeving brengen.
Waar verdeeldheid mensen van elkaar vervreemdt,
wil ik eenheid stichten.
Waar dwaalleer rondgaat, wil ik vergeving schenken.
Waar twijfel knaagt, wil ik geloof brengen.
Waar wanhoop tot vertwijfeling voert, wil ik hoop doen herleven.
Waar duisternis het zicht beneemt, wil ik licht ontsteken.
Waar droefheid mensen neerslachtig maakt, wil ik vreugde brengen.
Heer, maak dat wij niet zozeer zoeken
om getroost te worden, als wel om te troosten;
om begrepen te worden, als wel om te begrijpen;
om bemind te worden, als wel om te beminnen.
Want door te geven ontvangen wij.
Door onszelf te verliezen vinden wij.
Door vergiffenis te schenken
verkrijgen wij vergeving.
Door te sterven
worden wij geboren tot eeuwig leven.
Heilige Franciscus van Assisi
#3 Gebeden van overgave
Neem, Heer, en aanvaard mijn vrijheid
De heilige Ignatius van Loyola (1491-1556) raakt op zijn 30ste zwaar gewond door een kanonskogel. Op zijn ziekbed maakt hij een radicale bekering door. IJdelheid en hoogmoed worden omgevormd tot nederigheid en liefde. Dit gebed is onderdeel van de Geestelijke oefeningen, nr. 234.
Neem, Heer, en aanvaard mijn vrijheid
Neem, Heer, en aanvaard
mijn vrijheid, mijn geheugen,
mijn verstand en heel mijn wil,
alles wat ik heb en bezit.
U hebt het mij gegeven,
aan U, Heer, geef ik het terug.
Alles is van U,
beschik erover geheel volgens Uw wil.
Geef dat ik U mag liefhebben,
die genade is mij genoeg.
Vader, ik verlaat mij op Jou
De Fransman Charles de Foucauld (1858-1916) was militair en ontdekkingsreiziger in Marokko. Rond zijn 30ste maakte hij een intense bekering door. Na zijn priesterwijding richt hij een fraterniteit op in de Sahara. Als kleine broeder deelt het leven van de Toearegs. Daar wordt hij in 1916 vermoord. Dit gebed is onderdeel van een meditatie die Charles de Foucauld schreef in 1896.
Vader, ik verlaat mij op Jou
Vader,
ik verlaat mij op Jou
doe met mij wat jij goedvindt
wat jij ook met mij doen wilt
ik dank je.
Tot alles ben ik bereid
alles aanvaard ik
als jouw wil maar geschiedt in mij
en in al je schepselen
niets anders verlang ik, mijn God.
Ik leg mijn leven in jouw handen
ik geef mij aan jou, mijn God
met heel de liefde van mijn hart
omdat ik je bemin
omdat het voor mij
een noodzaak van liefde is
mij te geven
mij zonder voorbehoud
op jou te verlaten
met een oneindig vertrouwen
want jij bent mijn Vader.
Ik weet niet waar ik heenga
Thomas Merton (1915-1968) was een Amerikaanse monnik, mysticus, bestselling auteur en sociaal activist. Hij was een pionier van de dialoog met oosterse religies. In zijn autobiografie Louteringsberg beschrijft hij onder andere zijn bekering op 23-jarige leeftijd en zijn latere intrede.
Ik weet niet waar ik heenga
Heer, mijn God,
Ik weet niet waar ik heen ga.
Ik ken de weg niet die voor me ligt.
Ik kan niet met zekerheid zeggen
waar hij zal eindigen.
Ook ken ik mezelf niet echt,
en als ik denk dat ik uw wil volg,
dan betekent dit nog niet
dat ik dat ook werkelijk doe.
Maar ik geloof dat het verlangen om U te behagen
U in feite ook behaagt.
En ik hoop in dat verlangen te leven
bij alles wat ik doe.
Ik hoop nooit iets te doen zonder dat verlangen.
Als ik dit doe dan weet ik
dat Gij mij zult leiden langs het rechte pad,
hoewel ik er misschien niets van begrijp.
Daarom zal ik altijd op U vertrouwen,
ook al lijk ik verloren en in de schaduw van de dood.
Ik zal niet bang zijn
want Gij zijt steeds bij mij,
en Gij zult mij nooit aan mijn lot overlaten
om mijn gevaren alleen te doorstaan.
#2 Eenvoudige gebeden voor elke dag
Kruisteken
Een van de vroegste getuigenissen over het kruisteken als gebed, vinden we bij de kerkvader Tertullianus (160 à 220 na Christus): Op al onze reizen, in al onze bewegingen, wanneer we ergens naar binnen of naar buiten gaan, wanneer we onze schoenen uittrekken, in het bad, aan tafel, wanneer we onze kaarsen aansteken, wanneer we liggen of zitten, tijdens wat ons ook bezig houdt, merken we ons voorhoofd met het kruisteken.
Later ontstond de gewoonte om het kruisteken groter te maken: van hoofd naar borst en van de linker- naar de rechterschouder. Het herinnert aan de kruisdood van Christus, maar de bijgaande tekst wijst vooral op de Drie-ene God in wiens naam we bidden. Het kruisteken wordt gebruikt als begin- en eindpunt van een gebed, maar is ook een gebed op zichzelf.
Kruisteken
In de naam van de Vader,
de Zoon
en de Heilige Geest.
Amen.
Onzevader
De oorsprong van dit meest verspreide christelijke gebed is duidelijk: in het evangelie volgens Matteüs (hoofdstuk 6, verzen 9 tot 13) is het Jezus zelf die het zijn leerlingen aanleert en wel op hun uitdrukkelijke vraag.
Onze Vader
Onze Vader, die in de hemel zijt,
uw naam worde geheiligd,
uw rijk kome,
uw wil geschiede op aarde zoals in de hemel.
Geef ons heden ons dagelijks brood
en vergeef ons onze schulden,
zoals ook wij vergeven aan onze schuldenaren,
en breng ons niet in beproeving,
maar verlos ons van het kwade.
Amen.
Weesgegroet
Ook het Weesgegroet komt gedeeltelijk uit de Bijbel. We vinden de eerste regel terug in Lucas 1,28, waar de engel Gabriël Maria begroet. De tweede regel staat verderop in vers 42: Elisabeth zegent haar nicht.
Wees gegroet
Wees gegroet, Maria, vol van genade,
de Heer is met u.
Gezegend zijt gij boven alle vrouwen
en gezegend is de vrucht van uw lichaam, Jezus.
Heilige Maria, Moeder van God,
bid voor ons, arme zondaars,
nu en in het uur van onze dood.
Amen.
Het Jezusgebed
Het Jezusgebed komt voort uit het orthodox christendom. Het bestaat uit het voortdurend innerlijk of luidop herhalen van de naam van Jezus Christus met de vraag om ontferming.
Jezusgebed
Heer Jezus Christus, ontferm u over mij.
#1 Bij Pinksteren
Geef me in, Heilige Geest
Aurelius Augustinus (354-430) was bisschop van Hippo, theoloog, filosoof en kerkvader. Van hem bleven heel wat invloedrijke geschriften bewaard, zoals zijn beroemde Confessiones (Belijdenissen) en talrijke preken en gebeden. Onder meer dit gebed tot de Heilige Geest, die Augustinus een voorschot noemt op de belofte van eeuwig leven bij God.
Geef me in, Heilige Geest
Geef me in, Heilige Geest,
aan het heilige te denken.
Drijf me ertoe, Heilige Geest,
het heilige te begeren.
Verlok me, Heilige Geest,
om het heilige na te jagen.
Geef me kracht, Heilige Geest,
het heilige vast te houden.
Bewaar me ervoor, Heilige Geest,
het ooit te verliezen.
Augustinus
Veni Sancte Spiritus
De tekst van het Veni Sancte Spiritus (Kom, Heilige Geest) wordt sinds het begin van de 13de eeuw gezongen vlak voor de evangelielezing in de Pinkstermis. De tekst somt alle gaven van de Geest op en is bijzonder beeldrijk.
Veni Sancte Spiritus
Kom, Heilige Geest,
zend voort de hemelse straal
van uw licht
Kom, vader van de armen,
kom gever van geschenken,
kom, licht van het hart.
Allerbeste trooster,
zachte gastheer van de ziel,
zoete troost.
Rust bij het werk,
verfrissing bij hitte,
vertroosting bij verdriet.
O, allerzaligst licht,
vul het binnenste van het hart
van uw gelovigen.
Zonder uw goddelijke macht,
is er niets in de mens,
is er niets onschuldigs.
Reinig wat vuil is,
maak nat wat droog is,
genees wat gewond is.
Maak soepel wat stroef is,
verwarm wat koud is,
leid wat afgeweken is.
Schenk uw gelovigen,
die vertrouwen op u,
de zevenvoudige heilige giften.
Schenk voldoening voor weldaden,
schenk het uiteindelijke heil,
schenk de eeuwige vreugde.
Amen. Halleluja.
Veni Creator Spiritus
Ook Veni Creator Spiritus is een Pinksterhymne uit de eucharistie, geschreven door de benedictijn Rabanus Maurus (9de eeuw). Ze wordt meestal in het gregoriaans gezongen maar ook deze versie voor kerkkoor is welbekend (ZJ 409).
Kom, Schepper Geest
Kom, Schepper Geest, daal tot ons neer,
houd Gij bij ons Uw intocht, Heer,
vervul het hart dat U verbeidt
met hemelse barmhartigheid.
Gij zijt de gave Gods, Gij zijt
de grote Trooster in de tijd,
de bron waaruit het leven springt,
het liefdevuur dat ons doordringt.
Gij schenkt Uw gaven zevenvoud,
o hand die God ten zegen houdt,
o taal waarin wij God verstaan,
wij heffen onze lofzang aan.
Verlicht ons duistere verstand,
geef dat ons hart van liefde brandt,
en dat ons zwakke lichaam leeft
vanuit de kracht die Gij ons geeft.
Verlos ons als de vijand woedt,
geef ons de vrede weer voorgoed.
Leid Gij ons voort, opdat geen kwaad,
geen ongeval ons leven schaadt.
Doe ons de Vader en de Zoon
aanschouwen in de hoge troon,
o Geest van Beiden uitgegaan,
wij bidden U gelovig aan.
Heer, raak mij aan met uw adem
Dit uit het Fins vertaalde lied luidt oorspronkelijk Kosketa minua, Henki. De vertaling is van Sytze de Vries. De tweede strofe klinkt als een echo van Augustinus wanneer hij schrijft: Onrustig is ons hart, tot het rust vindt in U.
Heer, raak mij aan met uw adem
Heer, raak mij aan met uw Adem, reik mij uw stralend licht,
wijs mij nieuwe wegen, geef op uw waarheid zicht.
Raak met uw Adem mijn onrust, tot ik de rust hervind.
Al mijn wonden heelt Gij: Gij ziet in mij uw Kind.
Wees ook de Geest die mij aanvuurt en al mijn twijfels bant.
Als geroepen kom ik: mijn tijd is in uw hand!
Geest, vol van hemelse klaarheid, geef mij een helder zicht
op wie vriendschap vragen, aan elkaar toegedicht.
Heer, raak mij aan met uw Adem, Geest die mij zingen doet.
Waar U mij nabij bent vind ik hier vaste voet.