10 jaar geleden verdween pater Paolo Dall’Oglio: een portret

Vandaag, 29 juli, wordt de tiende verjaardag herdacht van de ontvoering van de Italiaanse jezuïet en eredoctor van de KU Leuven Paolo Dall’Oglio. De Italiaanse jezuïet, die bekendstond om zijn inzet voor de interreligieuze dialoog, verdween op 29 juli 2013 toen hij in het geheim naar Syrië reisde. Vermoedelijk wilde hij in Raqqa de vrijlating bepleiten van enkele ontvoerde gijzelaars, onder wie twee bisschoppen, de één Syrisch-orthodox en de ander Grieks-orthodox.

Volgens de Libanese inlichtingendiensten werd hij nog een tijdje gegijzeld door islamitische extremisten die nauwe banden hadden met al-Qaeda, maar dat werd nooit bevestigd. Sindsdien is er niets meer van de pater vernomen. 

Eind vorig jaar zette het Openbaar Ministerie in Rome het onderzoek naar de ontvoering stop.

Dialoog met de Arabische wereld 

De ontvoering van Paolo Dall’Oglio wordt vanavond om 19 uur in de Sint-Ignatius van Loyolakerk in Rome (Via del Caravita) herdacht, tijdens een eucharistie in aanwezigheid van de overste van zijn klooster in Deir Mar Musa, de aartsbisschop Jacques Mourad van Homs (medestichter van de communiteit van Mar Musa) en de Staatssecretaris van de Heilige Stoel Pietro Parolin, die ook de preek zal houden.

Voorafgaand wordt in de kerk het nieuwe boek Mijn Testament over pater Dall’Oglio voorgesteld, waarvoor paus Franciscus een voorwoord schreef. ‘Hij stond altijd open voor een glimlach’, schrijft paus Franciscus daarin, hem herinnerend als ‘een vrije geest met een diepgaande visie’.

Mijn testament wil nieuwe perspectieven bieden voor de oecumene, menselijke broederschap en de dialoog met de islam.

Streven naar broederschap

Pater Paolo Dall'Oglio werd in 1954 in Rome geboren en trad op 21-jarige leeftijd toe tot de Sociëteit van Jezus. Hij ontdekte in 1982 de ruïnes van het oude klooster van Deir Mar Musa al Habashi in de Syrische woestijn, op 80 kilometer ten noorden van Damascus. In 1984 werd hij tot priester gewijd in de Syro-Katholieke Kerk, die jurisdictie heeft over het klooster. Kort daarna gingen de restauraties van het klooster van start en in 1991 ging hij er met enkele geestesverwanten met een nieuwe monastieke ervaring van start. Die was gericht op gastvrijheid, oecumene, inculturatie in de Arabisch-islamitische context en dialoog met de islam. 

(vervolg na de foto)

‘Pater Paolo Dall’Oglio leerde ons dat mensen op de eerste plaats komen omdat zij beeld van God zijn’, vertelde pater Jihad Youssef (47), die aan het hoofd staat van de kloostergemeenschap van Deir Mar Musa. Vandaag bestaat zijn gemeenschap uit vier vrouwelijke religieuzen, drie monniken en een novice: vijf Syriërs, een Libanees, een Duitser en een Zwitser.

‘Volgens Paolo had de zorg voor de persoon, ongeacht zijn sociale achtergrond of religieuze overtuiging, voorrang op alles.

Iemand zoals Paolo kan niet sterven.’

De gemeenschap van Mar Musa is volgens pater Youssef ook vandaag nog steeds toegewijd aan de islamitisch-christelijke dialoog. ‘Maar het is het gemeenschapsleven op zich dat nog steeds de grootste uitdaging is, zelfs nog meer dan de interreligieuze dialoog.’

Strijd tegen onzekerheid

Sinds de verdwijning van pater Dall’Oglio is de situatie in Syrië er zeker niet op verbeterd. Het land wordt geteisterd door het blinde geweld van het regime van Bashar al-Assad, evenals door de gevolgen van de aardbeving afgelopen februari. De Verenigde Naties schatten dat meer dan 15 miljoen van de 22 miljoen inwoners zijn aangewezen op humanitaire hulp.

Pater Youssef: ‘De mensen zijn bedroefd en depressief. In het menselijk hart is er nog steeds hoop. Het blijft zich verzetten omdat wij een levend en creatief volk zijn. Maar door de onzekerheid is het leven voor velen een dagelijkse strijd geworden om te overleven.’