21 nieuwe kardinalen — Paus drukt stempel op verkiezing opvolger

Paus Franciscus creëert morgen 21 nieuwe kardinalen. Daarbij zijn er 18 nieuwe kardinalen onder de 80 jaar, die dus in aanmerking komen om deel te nemen aan een conclaaf om de paus te kiezen. Daarmee neemt het aantal stemgerechtigde kardinalen toe tot 137 van de 242 kardinalen, ruim boven het aantal van 120 dat door paus Johannes Paulus II en zijn opvolger Benedictus XVI werd nagestreefd.

Maar belangrijker nog is dat de paus met hun aanstelling wil bereiken dat het hervormingsproces dat door hem werd opgestart ook nadien wordt voortgezet. Dat wordt bevestigd door de profielen van de nieuwe kardinalen.

Buitenbeentje is de 96-jarige Argentijnse kapucijnenpater en biechtvader Luis Dri, een mooi voorbeeld van een erekardinalaat als pauselijke blijk van waardering. Maar van de bejaarde man kan bezwaarlijk worden verwacht dat hij nog naar Rome reist om er zijn kardinaalsring in ontvangst te nemen. 

Opmerkelijke benoemingen

Bij de nieuwe kardinalen zijn een aantal belangrijke en opmerkelijke figuren:

• aartsbisschop Victor Manuel Fernandez, een vertrouweling van de paus die sinds deze maand ook prefect is van het Dicasterie voor de Geloofsleer
• Jose Cobo Cano werd pas in juni aangesteld als aartsbisschop van Madrid. In de recente kerkgeschiedenis is er vrijwel niemand die al zo snel een kardinaalshoed kreeg.

Europa is al bij al nog behoorlijk vertegenwoordigd, al gaat de eer ook naar bisschoppen van minder evidente bisdommen, zoals:

• de Poolse aartsbisschop Grzegorz Rys van Łódź
• de Spaanse minderbroeder en bisschop François-Xavier Bustillo, die sinds 2021 bisschop is van Ajaccio op Corsica en 
• de Portugese bisschop Américo Manuel Alves Aguiar, die bekendstaat als een geestesverwant van Franciscus. Nauwelijks bekend is dat de Portugees ooit gemeenteraadslid was voor de socialistische partij. 

(vervolg na de foto)

De kardinaalscreatie van de Italiaanse aartsbisschop Pierbattista Pizzaballa, de Latijnse patriarch van Jeruzalem, lijkt op het eerste zicht bijzonder logisch. Toch is hij slechts de eerste patriarch van Jeruzalem die ook effectief kardinaal wordt.

Aartsbisschop Christophe Pierre is niet de eerste nuntius in de Verenigde Staten die kardinaal wordt. Maar hij is daar in de VS wel de eerste die deze hoge eer krijgt nog voordat hij met emeritaat is. Allerminst evident is dat ook de diplomaat Emil Paul Tscherrig (Zwitser en momenteel nuntius voor Italië en San Marino) kardinaal wordt.

Traditioneel worden telkens enkele prefecten van Vaticaanse dicasteries kardinaal gecreëerd. Dat is deze keer het geval voor

• Robert Francis Prevost osa (prefect van het Dicasterie voor de Bisschoppen)
• Claudio Gugerotti (prefect van het Dicasterie voor de Oosterse Kerken) en
• Víctor Manuel Fernández (prefect van het Dicasterie voor de Geloofsleer).

Van de algemene oversten van belangrijke orden en congregaties wordt deze keer enkel de salesiaan Ángel Fernández Artime kardinaal gecreëerd.

Verschuiving naar het Zuiden 

Paus Franciscus blijft trouw aan zijn gewoonte om bisschoppen uit het zuiden tot kardinaal te creëren, waardoor hij de landen uit deze regio een kans geeft om sterker hun stempel te drukken op het kardinaalscollege en het wereldepiscopaat en tegelijk ook op de verkiezing van zijn opvolger. Dat doet sommige Vaticanwatchers besluiten dat de kans nog nooit zo groot is geweest dat de volgende paus uit Afrika en zelfs meer waarschijnlijk uit Azië komt. Het verleden maakte echter al meermaals duidelijk dat het verloop van een conclaaf waarin de nieuwe paus wordt verkozen maar moeilijk te voorspellen valt.

Voor Afrika zijn er deze keer zelfs drie nieuwe kardinalen:

• aartsbisschop Stephen Brislin van Kaapstad (Zuid-Afrika)
• de Zuid-Soedanese prelaat Stephen Ameyu Martin Mulla, aartsbisschop van Juba
• de Tanzaniaan Protase Rugambwa, sinds april coadjutor-aartsbisschop van Tabor.

Latijns-Amerika en Azië krijgen elk twee kardinalen erbij. Voor Latijns-Amerika zijn dat de Argentijnse aartsbisschop Ángel Sixto Rossi sj. van Córdoba en aartsbisschop Luis José Rueda Aparicio van Bogotá.

Voor Azië de Chinese bisschop Stephen Chow Sau-yan van Hongkong en de Maleisische bisschop Sebastian Francis van Penang.

Sommige Vaticanwatchers menen dat de paus met de creatie van zoveel kardinalen uit het zuiden ook een risico neemt, omdat zij een minder uitgesproken profiel hebben en omdat het moeilijk te voorspellen valt wie zij als nieuwe paus willen. Daarbij moet opgemerkt worden dat het nieuwe kardinaalscollege na vandaag niet enkel uit 57 Europese kardinalen en 17 uit Noord-Amerika bestaat, maar ook 24 kardinalen uit Azië telt; 19 uit Afrika; 16 uit Zuid-Amerika, 5 uit Midden-Amerika en 3 uit Oceanië.

Tot slot zijn er ook nog de Italiaanse emeritus aartsbisschop Agostino Marchetto, de voormalige secretaris van de Pauselijke Raad voor Migranten en Reizigers, die groot aanzien geniet als kenner van het Tweede Vaticaans Concilie en de Venezolaanse emeritus aartsbisschop Diego Rafael Padrón Sánchez.