Aanslag Johannes Paulus II: ‘Ali Ağca handelde niet alleen’

De Turk Ali Agca, die op 13 mei 1981 paus Johannes Paulus II neerschoot op het Sint-Pietersplein in Rome, handelde niet alleen. Hij handelde in opdracht van inlichtingendiensten uit het voormalige Oostblok. Dat is een van de belangrijkste stellingen die werden geopperd tijdens de voorstelling van een boek en een congres aan de Gregoriaanse Universiteit in Rome.

Ali Ağca heeft altijd beweerd dat hij de aanslag op eigen houtje uitvoerde. Meteen werd niettemin druk gespeculeerd over mogelijke opdrachtgevers uit het toenmalige Oostblok, zoals de Bulgaarse inlichtingendienst, die wel vaker het vuile werk opknapte voor Rusland en andere communistische regimes. Toch heeft de Italiaanse justitie nooit de betrokkenheid van derden kunnen bewijzen.

Paus Johannes Paulus II noemde de aanslag ‘een van de laatste stuiptrekkingen van de communistische regimes in Oost-Europa’. Tijdens het congres werd gezegd dat documenten uit het Poolse Nationale Archief die stelling lijken te onderbouwen.

Communistische regimes, zo werd gezegd, beschouwden de Poolse paus als een ernstige bedreiging van hun macht. 

Het congres aan de prestigieuze pauselijke universiteit had plaats op initiatief van het Poolse Instituut voor Nationale Herinnering. De studiebijeenkomst moest helpen om een duidelijker beeld te krijgen van de activiteiten van de communistische geheime diensten tegen Johannes Paulus II, al van in de periode dat hij nog aartsbisschop van Krakau was. Het tweede deel van het congres stond in het teken van het boek Agca non era solo (‘Agca was niet alleen’), dat de resultaten bundelt van het gerechtelijk onderzoek naar de moordaanslag op Johannes Paulus II. Dat onderzoek werd tussen 2006 en 2014 uitgevoerd door het Poolse Instituut voor Nationale Herinnering.

Paus Johannes Paulus II overleefde de aanslag maar nipt. Ali Agca werd tot levenslang veroordeeld, maar kwam in 2000 na 18 jaar vrij op voorspraak van de paus. Enkele jaren later concludeerde een Italiaanse parlementaire onderzoekscommissie dat de Sovjet-Unie wellicht de opdracht gaf voor de aanslag, als vergelding voor de openlijke steun van de paus aan de Poolse vakbond Solidarnosc.

Bron: Gregoriana/Aleteia