Alle wegen leiden naar… Compostela, nu ook de Camino Croatia

Sinds kort kan je ook vanuit Kroatië naar Compostela wandelen. Een middeleeuwse pelgrimsweg is opnieuw toegankelijk gemaakt.
11/03/2024 - 15:29

Al sinds de 12de eeuw gaan mensen uit alle windstreken op pelgrimstocht naar Santiago de Compostela. De naam van de stad is een verbastering van San Iago oftewel Sint-Jakob, verwijzend naar Jakobus de Meerdere, een van de leerlingen van Jezus. Het lichaam van de apostel zou na zijn marteldood op wonderbaarlijke wijze, met de hulp van twee van zijn leerlingen Athanasius en Theodorus of onder begeleiding van een engel, wie zal het zeggen, in Spanje zijn beland en er begraven. 

Vandaag wandelen naar schatting een miljoen mensen per jaar het Spaanse gedeelte van de Camino naar Santiago en nog eens 30.000 anderen wandelen een aanlooproute vanuit een ander Europees land. 

Kaart met de verschillende routes van de Camino, Kroatië omcirkeld
Kaart met de verschillende routes van de Camino, Kroatië omcirkeld © Sint-Jakobsbroederschap Kroatië

Kroatië

De minst gekende aanlooproute is waarschijnlijk die in Kroatië. Hoewel bronnen voor de route teruggaan tot 1303, was ze lange tijd in onbruik geraakt. 

Een team van 42 vrijwilligers en tal van sympathisanten bracht daar recent verandering in. Ze herstelden oude paden, brachten bewegwijzering aan en organiseerden infrastructuur voor pelgrims. Lokale toerismebureaus hielpen mee om het gigantische project te financieren. Het project is nu al een succes, hoewel de helft nog moet gerealiseerd worden. Dat zegt Vedran Prazen, de secretaris van de Kroatische Sint-Jakobsbroederschap. 

'Vorig jaar liepen ruim 5.000 mensen de Camino in Kroatië. Voor het merendeel Kroaten, maar ook wandelaars uit Zuid-Afrika, Portugal, Canada, de VS, Australië en uit heel Europa.'

Pelgrim op de Camino in Kroatië
Pelgrim op de Camino in Kroatië © Sint-Jakobsbroederschap Kroatië

Fenomeen

De populariteit van de Camino is een fenomeen. Boeken en films over de pelgrimstocht maken dat elk jaar meer mensen zich op weg begeven. Niet altijd met religieuze motieven, maar ook als sportieve uitdaging, om te onthaasten of om levensgebeurtenissen te verwerken. 

De heropleving van de Jakobsweg begon eind de jaren 1970 en kreeg een boost van paus Johannes Paulus II. Die bezocht in 1982 Santiago de Compostela en organiseerde er de Wereldjongerendag in 1989. Toen liep hij zelf ook enkele kilometers naar de basiliek. 

Pelgrims op de Camino door een bos in Banovina, Kroatië
Pelgrims op de Camino door een bos in Banovina, Kroatië © Sint-Jakobsbroederschap Kroatië

Herstel van de Camino Croatia

Het herstellen van de Kroatische aanlooproute begon met het 'in kaart brengen van alle kerken en heiligdommen in Kroatië die aan Santiago zijn gewijd', zegt Prazen die projectmanager werd van de hele onderneming. 

'We wilden niet zomaar nog een weg aanleggen die slechts een paar honderd mensen zouden bewandelen. We wilden de Camino-ervaring promoten bij een veel groter publiek.' 

Kroatische pelgrims bij hun aankomst voor de kathedraal van Santiago de Compostela
Kroatische pelgrims bij hun aankomst voor de kathedraal van Santiago de Compostela © Sint-Jakobsbroederschap Kroatië

Algemeen menselijk

Voor hem als katholiek is de Sint-Jakobsweg een pelgrimstocht, maar de Camino trekt veel meer mensen aan: 'atheïsten, agnostici, moslims, boeddhisten, mensen van alle geloofsovertuigingen en mensen zonder geloof'. 

‘Op de Camino leef je de waarden van het Evangelie na, niet omdat iemand je dat heeft verteld, niet omdat je het leest, maar simpelweg omdat dit heel natuurlijk gedrag is terwijl je hier bent.’

Volgens Prazen biedt de Camino een diepe, algemeen menselijke ervaring die hij herkent in de woorden van Augustinus: 'Onze zielen zijn onrustig, Heer, tot ze rusten in U.'

Ook al maak je ontberingen mee en is de infrastructuur vaak behelpen, er is 'een interessante soort van harmonie onder pelgrims'. 'Het is gemakkelijk om verbinding met andere mensen te krijgen en zelfs diepe banden tot stand te brengen, ook met volslagen vreemden die je net vijf minuten geleden hebt ontmoet. Het is alsof iedereen op de Camino de beste versie van zichzelf is.'

Leven in het nu

Pelgrimeren helpt moderne mensen ook om in het nu te leven, zegt Prazen. 

'We hebben de neiging om geobsedeerd te zijn door het verleden, vooral door fouten uit het verleden, en om ons zorgen te maken over de toekomst. Op de Camino maken we ons geen zorgen over wat morgen brengt.'

'Je leeft heel natuurlijk, je eet wat je eet, je slaapt waar je slaapt, je loopt, je hebt heel eenvoudige taken, sta gewoon op, begin van het ene punt naar het andere te lopen punt. Dat is mentaal zo verfrissend, zo zuiverend.'

Pelgrim bij een kruisweg op de Camino in Zuid-Istrië, Medulin, Kroatië
Pelgrim bij een kruisweg op de Camino in Zuid-Istrië, Medulin, Kroatië © Sint-Jakobsbroederschap Kroatië

Godservaring

Voor enkele pelgrims blijft het niet bij een diepmenselijke ervaring. Prazen heeft getuigenissen van verschillende mensen die begonnen te wandelen als atheïst of als toerist en die onderweg een bekering doormaakten. 

De Camino de Santiago is 'één manier om mensen tot God te brengen, een manier die niet fungeert als een structuur of instructie, maar die mensen helpt om hun eigen pad te vinden en tot hun conclusies te komen'. 

Volgens hem is er een 'enorme geestelijke honger onder de pelgrims' en hij is ervan overtuigd dat 'elk individu verlangt naar de waarden van het Evangelie'. 

Daarom hoopt hij dat parochies langs de route meer en meer initiatieven zullen nemen om spirituele inhoud en vorming aan te bieden. Van eenvoudige gebaren kan een grote kracht uitgaan. 

Bron: CNA/Emma Silvestri met toestemming (bewerking en vertaling uit het Engels door Kerknet)