Bevrijde Oekraïense katholieke pater getuigt over Russische gevangenschap

Na 1,5 jaar zonder nieuws werden paters Bohdan Heleta en Ivan Levytskyi eind juni vrijgelaten. Pater Bohdan spreekt over mishandelingen en hoop.
27/08/2024 - 15:41
Bohdan Heleta (links) en Ivan Levytskyi (rechts) paters redemptoristen van de Oekraïense Grieks-katholieke Kerk bij hun vrijlating op 28 juni 2024
Bohdan Heleta (links) en Ivan Levytskyi (rechts) paters redemptoristen van de Oekraïense Grieks-katholieke Kerk bij hun vrijlating op 28 juni 2024 © Universitarios Católicos via X

Pater Bohdan sprak op 22 augustus voor het eerst over zijn ervaringen in een interview van een uur voor Zhyve Television, de tv-zender van de Oekraïense Grieks-katholieke Kerk. 

Hij vertelt over de psychologische en fysieke mishandeling, maar heeft ook een boodschap van hoop. 

'Verlies de hoop niet als je je verdrietig voelt, twijfelt of tragische situaties in het leven meemaakt,' zei de pater. 

Probeer je tot de Heer te richten. Geef jezelf en je situatie over aan Hem, zodat Hij aanwezig kan zijn in je leven en in je hart kan wonen.

Pater Bohdan Heleta

Volgens pater Bohdan zijn de gewelddadige ervaringen van pater Ivan en hemzelf niet zonder zin, maar zijn ze erop gericht dat hij zou getuigen dat 'hoop wordt gegeven door God de Heer'. 

Hij handelt – Hij handelt altijd – en Hij wacht altijd op onze beslissing, tot wij ja tegen Hem zeggen, onze toestemming geven. Dus bid, bid veel, wend je tot God, verander jezelf en verander de wereld om je heen.

Pater Bohdan Heleta

De redemptoristen Bohdan Heleta en Ivan Levytskyi dienden als priesters in de kerk van de Geboorte van de Heilige Maagd Maria in Berdyansk, een kleine stad aan de Zee van Azov, ten zuidwesten van Marioepol. Toen het Russische leger in 2022 oprukte en hun stad bezette, vluchtten veel inwoners naar het westen van Oekraïne. De paters bleven ter plekke om de ontheemden te helpen die toestroomden uit plaatsen als Marioepol. 

In eerste instantie tolereerde de bezetter de activiteiten van de paters. Maar in november 2022 werden ze alsnog gearresteerd. Zonder proces werden ze anderhalf jaar opgesloten en van het ene naar het andere kamp gestuurd. De mishandelingen waren in eerste instantie vooral psychologisch. In eenzame opsluiting schalde er de hele dag Sovjetliederen uit luidsprekers. 

Toen besefte ik hoe iemand gek wordt. Toen besefte ik waarom mensen zelfmoord plegen.

Pater Bohdan Heleta

Na overplaatsing naar een gevangenis voor krijgsgevangenen werden de mishandelingen ook fysiek: klappen, elektrische schokken… Ze ondergingen dezelfde vernederingen als 'de Azovs en de marine'. 

Toch kan ook te midden van de beproeving de Heer zich doen voelen. Pater Bohdan vindt het 'moeilijk uit te leggen' hoe hij zich soms voelde. 

Soms was er 'deze immense golf van vreugde, zo immens dat het onbeschrijfelijk is. Het is oneindigheid. In die uitgestrektheid te zijn, daarin slechts een zandkorrel te zijn, en toch te weten dat de Heer God je kent en om je geeft, om deze zandkorrel, en je voor iets wil gebruiken, van ons instrumenten van liefde wil maken in de verschillende situaties die ons opwachten in het leven. We moeten hier klaar voor zijn, om iemand te helpen dit pad te bewandelen, om gered te worden, om gered te worden in de liefde van de Heer.'

De vrijlating van de paters op 28 juni 2024 was onderdeel van een gevangenenruil tussen Oekraïne en Rusland die mee werd bemiddeld door de Heilige Stoel. Aartsbisschop Sviatoslav Shevchuk, primaat van de Oekraïense Grieks-katholieke Kerk, bedankte het hele diplomatieke corps van het Vaticaan, in het bijzonder kardinaal Matteo Zuppi en de apostolische nuntius in Oekraïne, aartsbisschop Visvaldas Kulbokas.

Bronnen: Aleteia (Engels) - UGCC (Engels)

Bekijk het interview met pater Bohdan Heleta

Oekraïens, zonder ondertitels.