Brazilië: Inheemsen behalen historische zege

Inheemse reservaten bestrijken 11,6 procent van het Braziliaanse grondgebied, met name in het Amazonegebied.
22/09/2023 - 15:32
Het regenwoud van de Amazone beslaat bijna vijf procent van de aarde en meer dan tweederde van het Zuid-Amerikaanse continent
Het regenwoud van de Amazone beslaat bijna vijf procent van de aarde en meer dan tweederde van het Zuid-Amerikaanse continent © Vatican Media

Het Braziliaanse Hooggerechtshof heeft zich uitgesproken tegen een poging om de rechten te beperken van inheemse volkeren op de gronden van hun voorouders in beschermde reservaten. De uitspraak wordt beschouwd als een belangrijke overwinning voor de voorvechters van de rechten van de inheemsen. Ook de Braziliaanse Kerk spreekt over een baanbrekend vonnis. De uitspraak is ook richtinggevend voor de 300 hangende landerkenningsclaims tegen landroof en de invasie door illegale houthakkers en goudzoekers.

Slechts twee van de twaalf rechters, die overigens nog door president Jair Bolsonaro (2019-2022) werden aangesteld, stemden tegen. Nadat de uitspraak bekend raakte brak er een feest uit bij de inheemsen en hun sympathisanten die zich voor de rechtszaal hadden verzameld. Bolsonaro was goed bevriend met grootgrondbezitters en mijnbedrijven en onder zijn beleid werden de rechten van de inheemsen systematisch uitgehold. 

Brazilië telt momenteel meer dan 700 erkende inheemse gebieden, maar daarvan wacht ca. een derde nog steeds op officiële erkenning als reservaat. De machtige boerenlobby probeert van een hiaat in de wet gebruik te maken om aanspraak te maken op gronden die toebehoorden aan de voorouders van de inheemsen. In de grondwet van 1988 krijgen inheemse volkeren hun traditionele land toegewezen. Er bestaat echter al meer dan tien jaar een juridisch geschil over de vraag of hun alleen de gebieden mogen worden toegekend die zij daadwerkelijk bezetten toen de grondwet in werking trad. Klachten van boeren die illegaal in de gebieden actief waren, vertraagden herhaaldelijk de toewijzing van land.

Klimaatactivisten reageren blij omdat zij hopen dat dit vonnis een halt kan toeroepen aan de voordturende uitbreiding van de landbouw ten koste van het Amazonewoud. ‘Dit is een enorme nederlaag voor de lobby van de landbouwindustrie”, reageert Fiona Watson, directeur van Survival International Advocacy. Desondanks is het onzeker dat de opmars van de agrarische industrie hiermee wordt gestopt, omdat er in het Congres al wetten klaar liggen om de rechten van de inheemsen aan te tasten. De oorspronkelijke bevolking van Brazilië hoopt dat de uitspraak de progressieve president Lula Da Silva zal inspireren om zijn veto te duren uitspraken tegen wetten die de grondrechten van de inheemse volkeren aantasten. 

Bron: Kathpress.at/Reuters