Broederlijk Delen over 60 jaar Congolese Onafhankelijkheid

Naar aanleiding van de 60ste verjaardag van de onafhankelijkheid van Congo ging Broederlijk Delen in gesprek met Clement Ilunga, jurist van de ngo CODESCI in Oost-Kasai en Pascal Mugaruka, de directeur van Afrique Reconciliée, een organisatie die jongeren in Noord-Kivu ondersteunt door middel van sensibilisering en belangenbehartiging om de vrede in de regio te consolideren. Volgens die laatste herdenken de jongeren in Noord-Kivu met deze verjaardag het moment waarop de Congolezen opstonden uit de onderdrukking door de Belgische kolonisator. Maar tegelijk herdenken wij op 30 juni ook de dag waarop Congo zijn start miste. In de nasleep van de onafhankelijkheid, begon een inter-etnische oorlog tussen verschillende groepen: Banyarwanda (Hutu en Tutsi) en Masisi aan de ene kant, en Nande, Hunde en Nyanga aan de andere kant.

Ook in de Kasai heeft de bevolking de verjaardag van de onafhankelijkheid gevierd met plechtigheden voor de martelaren van de kolonisatie en de strijd voor onafhankelijkheid. Clement Ilunga: Maar dit jaar is alles een beetje anders. De politieke actualiteit en met name de wetsvoorstellen voor een hervorming van justitie wekken veel wrevel bij de bevolking. Deze wetsvoorstellen dreigen de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht te ondermijnen. De parlementsleden die deze wetsvoorstellen indienden, Aubin Minaku Ndjalandjoko en Garry Sakata Moke Taw, hebben geen nationaal geweten, net zo min als degenen die op 24 juni hun voorstellen warm onthaalden.

Democratie op zijn Afrikaans

Voor CODESCI is het belangrijk om terug te blikken naar het verleden als men wil begrijpen wat vandaag de uitdagingen zijn voor een land als DR Congo. In de nasleep van de onafhankelijkheid, van 1960 tot 1990, was de politiek erg instabiel: burgeroorlogen, gewapende groepen zoals ex-Katangese gendarmes, de Mulelistes en andere huurlingen ... Deze politieke instabiliteit leidde tot staatsgrepen, waardoor het politieke regime meer dan drie decennia lang richting dictatuur is opgeschoven.

1990 luidt de zogenaamde periode van 'perestrojka' in. DR Congo stapt over van een dictatoriaal regime naar een democratisch regime ‘Afrikaanse stijl’. Er is een vorm van democratie, maar erg onvolmaakt. De politieke elite en zelfs sommige Congolezen vinden het moeilijk om af te stappen van de oude gewoonten van het ancien régime. Het roofregime gaat door. Congolezen, multinationals en de buurlanden vechten om de controle over Congolees kobalt, koper, diamant, goud, olie of uranium. De Congolese politiek wordt sterk beïnvloed door de economische belangen van die verschillende actoren. De economie groeit, maar het zijn externen of individuen die er de vruchten van plukken. Vandaag is de meerderheid van de bevolking in Kasai werkloos.

De zestig jaren onafhankelijkheid zijn gekenmerkt door dictatuur, slecht bestuur en corruptie. Maar CODESCI ziet wel vooruitgang. Van 1960 tot 1990 moesten studenten die hogere studies wilden aanvatten naar andere provincies. Dat is vandaag de dag niet het geval. Familiale landbouw is opnieuw in opmars geraakt dankzij de steun van internationale partners en ngo's. Een andere positieve stap voorwaarts is de verbeterde positie van de vrouw. Met Broederlijk Delen hebben we bereikt dat vrouwen niet langer worden gereduceerd tot hun reproductieve rol. Het besef is gegroeid dat vrouwen andere rollen kunnen opnemen en dat hun behoeften ook moeten gehoord worden in de familie. Op het gebied van diamantwinning is de vooruitgang niet eenduidig.

Gemengde balans

Voor Afrique Reconciliée en CODESCI zijn het vooral de politieke elite en hun familieleden die de vruchten van de onafhankelijkheid hebben geplukt. CODESCI geeft het voorbeeld van verkiezingen, maar ook van de mijnbouw. Als je kijkt naar de laatste verkiezingen dan stel je vast dat elk lid van het parlement of elke senator een of twee leden van zijn of haar familie als plaatsvervanger heeft aangeduid.Het zijn altijd dezelfde mensen die politieke en economische macht hebben. 

Voor Afrique Reconciliée is ontwikkelingshulp van westerse staten een nieuwe vorm van kolonialisme.

Buitenlandse regeringen mengen zich, gedreven door hun eigen belangen, in de binnenlandse aangelegenheden van de Democratische Republiek Congo, nochtans een soevereine staat. Deze inmenging is politiek én economisch. Bovendien hebben de Congolese machthebbers van de afgelopen 60 jaar zich deze buitenlandse hulp ook persoonlijk toegeëigend. In sommige gevallen heeft het hen geholpen aan de macht te blijven. Maar voor CODESCI is en blijft de Belgische ontwikkelingssamenwerking in Kasai een waardevolle ondersteuning. Zo werd onder meer een solide basis gelegd voor voedselsoevereiniteit in de regio.

Lees meer over 60 jaar Congolese onafhankelijkheid op de website van Broederlijk Delen .