Congregatie voor Geloofsleer waarschuwt voor nieuwe ketterijen

De Congregatie voor de Geloofsleer heeft vandaag donderdag in Rome een brief aan alle bisschoppen wereldwijd over het christelijke heil voorgesteld. In zijn presentatie van de brief met als titel: Placuit Deo (Het heeft God behaagd) uitte aartsbisschop Luis Ladaria Ferrer, de prefect van de congregatie, forse kritiek op het toenemende individualisme in onze samenleving. Volgens hem staan het hedendaagse individualisme en subjectivisme de redding door Christus in de weg. Aan het begin van het christen zijn staat geen ethische beslissing of een formidabel idee, maar de ontmoeting met Iemand, een Persoon die het leven een nieuwe horizon en daarmee een beslissende richting geeft.

Placuit Deo benadrukt dat redding en verlossing geen louter intern pad zijn en waarschuwt ervoor dat geloof geen excuus mag worden voor zelfverwerkelijking. Christelijke verlossing is iets heel anders dan zelfverwerkelijking uit eigen kracht. De brief verwerpt de idee dat de mens uit persoonlijke overtuiging of via een intens gevoel met God kan verenigd worden, zonder heling en vernieuwing van de relaties met anderen en met de schepping. Jezus, de zoon van God en de Verlosser, heeft ons gered omdat hij onze integrale menselijkheid heeft aangenomen.

Neopelagianisme en neognosticisme

Placuit Deo is het eerste document van de Congregatie voor de Geloofsleer sinds die door aartsbisschop Ladaria Ferrer wordt geleid. In juli vorig jaar kwam hij aan het hoofd van deze belangrijke congregatie te staan. De brief is geschreven op uitdrukkelijk verzoek van paus Franciscus, die eerder al waarschuwde tegen nieuwe vormen van ketterij, zoals het groeiende succes van het nieuwe pelagianisme, met zijn individualistische reductionisme, en het nieuwe gnosticisme, met zijn louter innerlijke bevrijding. Het pelagianisme, genoemd naar de Britse monnik Pelagius, leerde dat elke individuele mens dankzij zijn eigen inspanningen de morele volmaaktheid kan bereiken en daarmee zijn zaligheid kan veiligstellen. Gnosticisme was de religieuze opvatting dat de mens zijn redding kan bewerkstelligen door de verwerving van een bijzondere kennis (gnosis in het Grieks) over het goddelijke. Volgens de paus is het essentieel om opnieuw het belang te onderstrepen van het heil dat in Christus wordt aangeboden.

Het Pelagianisme, een ketterij die de erfzonde ontkent, en het gnosticisme dat de goddelijkheid van Christus ontkent, vormen een blijvend gevaar voor een verkeerd begrip van de Bijbel. Placuit Deo.

Zowel het neopelagiaanse individualisme als de neognostische verachting van het lichamelijke, beschadigen de belijdenis van het geloof in Christus als de ene, universele Redder. Hoe zou Christus in staat zijn om het Nieuwe Verbond met de gehele menselijke familie in te stellen als menselijke personen geïsoleerde individuen zouden zijn, die zichzelf vervullen door hun eigen inspanningen, zoals het neopelagianisme oppert? Hoe zou het evenzo mogelijk zijn dat wij verlost zouden worden door Jezus’ incarnatie, leven, dood en verrijzenis, als alleen de bevrijding van de innerlijke werkelijkheid van de menselijke persoon uit de begrenzing door het lichaam en de materie ertoe doet, zoals de neognostische visie zegt?, schrijft de congregatie in Placuit Deo.

Christus heeft ons niet alleen de weg getoond om God te ontmoeten, maar Hij is ook zelf de Weg geworden. Placuit Deo

De brief onderstreept dat Jezus Christus de mens niet alleen de weg naar God heeft getoond, die de mens dankzij zijn voorbeeld zou kunnen bewandelen, maar dat Hijzelf die weg ís. Deze weg is niet zomaar een innerlijke weg aan de rand van onze relaties met de anderen en tot de geschapen wereld. Integendeel. Jezus ‘heeft ons de nieuwe en levende weg ontsloten door zijn vlees’ (Hebreeënbrief 10,20). Christus is ook de Redder omdat hij onze gehele menselijke natuur heeft aangenomen en een werkelijk menselijk leven in gemeenschap met de Vader en met zijn broeders en zusters heeft geleid. Het heil bestaat erin dat wij ons in dit leven van Christus laten invoegen, waarin wij zijn Geest ontvangen.

Het document - tegen de achtergrond van de ingrijpende veranderingen in onze samenleving - herinnert eraan dat de hele kosmos, die door God geschapen is, goed is. Het kwaad komt voort uit het hart van de mens. Zonde ontstaat wanneer de mens zich afkeert van de liefde en zich opsluit in zichzelf. Het is een breuk met God, die leidt tot het verlies van de harmonie tussen mens en wereld. De redding die ons door Christus wordt aangeboden, heeft niet alleen betrekking op de innerlijkheid. Zij slaat op het hele menselijke wezen.

Bron: VIS/SIR/kro.nl

Lees de integrale tekst (in het Frans) van Placuit Deo.