Duitse jezuïet informeerde paus al in 1942 over de Holocaust

Een brief van een Duitse jezuïet aan Pius XII maakt duidelijk dat de paus al in 1942 op de hoogte was van de wreedheden van de nazi’s tegen de Joden en dat het Vaticaan over voldoende informatie beschikte dat de zogenaamde werkkampen in het bezette Polen feitelijk doodsfabrieken waren. De brief, gedateerd op 14 december 1942, werd teruggevonden in het archief van het Staatssecretariaat van het Vaticaan.

Auteur van de brief is door Lother Koenig, een jezuïet die in het verzet zat in Duitsland. Hij maakt melding van de dagelijkse vergassing van naar schatting 6.000 Joden in het concentratiekamp van Belzec (destijds Polen, vandaag Oekraïne). De jezuïet getuigt ook over het bestaan van ovens in het kamp en maakt terloops melding van de kampen Auschwitz en Dachau.

De brief is gericht aan pater Robert Leiber, destijds de persoonlijke secretaris van paus Pius XII. Hij werd teruggevonden door de Vaticaanse archivaris Giovanni Coco. Volgens de archivaris maakt de brief duidelijk dat de paus al in 1942 over gedetailleerde informatie beschikte over de poging van de nazi's om de Joden uit te roeien, terwijl de Heilige Stoel in het verleden steeds heeft volgehouden dat de paus slechts over ‘niet geverifieerde’ informatie beschikte en daardoor de Holocaust niet expliciet en publiekelijk heeft veroordeeld.

Een andere recente ontdekking had al bevestigd dat de paus zich met instructies voor de kloosters in Rome effectief in stilte heeft ingezet om Joden te redden.  

De archivaris van het Vaticaan vertelde in de zondagseditie van de krant Corriere della Sera dat de angst voor mogelijke represailles tegen katholieken in Polen mogelijk een rol heeft gespeeld bij de terughoudendheid van de paus. ‘Een rechtstreekse veroordeling kon er mogelijktoe leiden dat de betrekkingen met de bisschoppen van een gemeenschap die al door de nazi’s werd onderdrukt, zou verbroken worden’, meent Coco.

Hij sluit ook niet uit dat onderhuids antisemitisme een rol heeft gespeeld. 'Binnen het Vaticaan circuleerden er ook vooroordelen tegen Joden,’

De brief geeft alvast de aanzet voor de internationale conferentie van 9 tot 11 oktober waarin de documenten van het pontificaat van Pus Pius XII en hun betekenis voor de Joods-christelijke relaties centraal zullen staan. 

Bron: Daly Mail/Catholic Herald