Erfenis paus Joannes Paulus II wordt politiek misbruikt

Recent klaagde een artikel in Politico aan dat de Poolse conservatief-rechtse politieke partij Prawo i Sprawiedliwoś (PiS, Recht en Rechtvaardigheid) de aanval tegen de heilig verklaarde paus Joannes Paulus II, die als aartsbisschop van Krakau tot drie keer toe klachten over seksueel misbruik zou genegeerd hebben, probeert te benutten om er voordeel bij te doen in de komende verkiezingen en voor de derde keer de macht hoopt te veroveren. Daarbij wordt zowel de katholieke Kerk als PiS ervan beschuldigd de mythe rond de Poolse paus kost wat kost in stand te houden om zo hun invloed op de samenleving te bewaren. Dat was volgens tegenstanders ook het belangrijkste motief voor zijn heiligverklaring in 2014.

De Poolse bisschoppen van hun kant lieten afgelopen weekend in alle parochies een brief voorgelezen die het politieke misbruik van de controverse om de katholieke Kerk en conservatieve tegenstanders te diskrediteren en een politieke agenda door te drukken aanklaagt. Ze benadrukken daarin de moed van de Poolse paus en zijn historische rol in de val van het communisme in Oost-Europa in 1989.

Tweedracht en polarisatie

Het echte drama, merken anderen op, is dat de erfenis van Joannes Paulus II in het vooruitzicht van de komende verkiezingen volledig gepolitiseerd wordt, ook al kreeg hij destijds ook het respect van anticommunistische en democratische krachten en zelfs van veel liberale én linkse politici, ondanks zijn traditionalistische en conservatieve opvattingen op liturgisch en ethisch vlak. Binnenkerkelijk heeft de controverse alvast één voordeel: ze dwingt de Poolse katholieke Kerk om grondig werk te maken van de strijd tegen seksueel misbruik en de verwerking van dat pijnlijke verleden. Dat had al in 2018 kunnen of moeten gebeuren toen er een controverse losbrak rond het al of niet vermeend misbruik door de Poolse priester Henryk Jankowski, een gewezen aalmoezenier van de vakbond Solidarnosc. 

Het Poolse episcopaat heeft alvast aangekondigd dat het een onafhankelijk panel van experts zal installeren om het probleem van kindermishandeling door leden van de geestelijkheid ten gronde te onderzoeken. Wat de politiek betreft dreigen de komende verkiezingen een alles-of- nietsstrijd te worden. Dat betekent een verdere polarisatie van de samenleving waarbij de standpunten almaar verder uit elkaar komen te liggen en iedereen blijft geloven in het eigen gelijk. En daarbij is telkens opnieuw de hele samenleving de grote verliezer …

Bron: Il Sismografo/Reporting Democracy