Geert Bourgeois vraagt aandacht voor veiligheid in onze kerken

Naar aanleiding van de brand in de Notre-Damekathedraal van Parijs vraagt ook Vlaams minister-president Geert Bourgeois bijzondere aandacht voor de brandveiligheid en -preventie in de Vlaamse kerken.

Onze kerken vertegenwoordigen niet alleen ons onroerend erfgoed, maar vaak herbergen zij waardevolle kerkschatten waaronder heel wat topstukken. Geert Bourgeois

De Vlaamse minister-president wijst in het bijzonder kerkfabrieken, gemeentebesturen en provincies, die verantwoordelijk zijn voor het beheer en dus ook voor de brandveiligheid van hun kerken, op hun rol: Vlaanderen staat hen net als het Centrum voor Religieuze Kunst en Cultuur (CRKC), dat op mijn vraag recentelijk een luik veiligheidszorg voor parochiekerken uitbouwde, graag met advies bij. Het CRKC organiseert hierover infosessies over heel Vlaanderen en heeft een uitgebreide checklist om na te gaan of een kerk bij rampen goed beveiligd is. Ik roep de eigenaars op om op korte termijn na te gaan of er voldoende veiligheidsvoorzieningen zijn en of er regelmatig controle gebeurt.

Volgens Onroerend Erfgoed zijn er geen algemene regels voor publiek toegankelijke gebouwen. Maar bijvoorbeeld de monumentale kerken in Antwerpen zijn verenigd in een vzw. Zij zorgen samen met de stad en de brandweer voor de brandveiligheid en een noodplan. Zo heeft de kathedraal stijgleidingen zodat de brandweer daar snel brandslangen op aan kan sluiten en sprinklerkoppen en is er regelmatig controle door de brandweer. De schilderijen van Rubens staan op wielen, kunnen snel weggerold worden en er is een netwerk van vrijwilligers voor het evacueren van de kunstwerken, met zelfs een plan in welke volgorde de kunstwerken moeten weggehaald worden en door wie.

Dat de aandacht voor brandveiligheid en maatregelen ter preventie van brand niet overbodig zijn, werd onder meer bewezen op 29 augustus 1972 in de Sint-Romboutskerk in Mechelen. Die avond stond de kathedraal in lichterlaaie. De gelijkenissen met het drama in Parijs zijn frappant, vertelt de Mechelse stadshistoricus en voorzitter van de historische kring Herwig De Lannoy aan de krant Het Laatste Nieuws. Wandelaars merkten toen vlammen op in het dak boven het hoofdaltaar. De brandweer was snel ter plaatse en riep de hulp in van de korpsen uit Antwerpen en Brussel en nadien nog van het nationaal hulpkorps van de Burgerbescherming. Door de felle noordoostenwind breidde het vuur snel uit en de Schellekenstoren brandde af.  Ook toen heeft een menselijke ketting van brandweerlui en vrijwilligers vele kunstwerken uit het brandende kerkgebouw gered. De brand ontstond destijds eveneens door herstellingswerken, aan het dak van de kathedraal.

Bron: Onroerend Erfgoed/HLN

Bij CRKC en FARO is een handleiding (‘Religiopocket 8 – Erediensten: Veiligheidszorg voor parochiekerken’, uitgave van Vanden Broele) beschikbaar met praktische tips, vragen en suggesties over de veiligheidszorg.