De prefect van het Vaticaans Apostolisch Archief, aartsbisschop Sergio Pagano, bij de originele brief uit 1530 van het Engelse House of Lords aan paus Clemens VII, het begin van de anglicaanse Kerk © BelgaImage/AP
Hoeder van Vaticaanse geheimen gaat met pensioen en schrijft boek
20/02/2024 - 14:29
Het Vaticaan probeert al jaren het idee te ontkrachten dat haar archieven geheimen bevatten, onder andere door het woordje 'geheim' te schrappen uit de naam het instituut. Wat vroeger het 'Vaticaans Geheim Archief' heette, is nu het 'Vaticaans Apostolisch Archief'.
Toch brengt de hoeder van dat archief, aartsbisschop Pagano (75), nu hij met pensioen gaat een boek uit met als titel 'Secretum'. Geheimen blijven nu eenmaal tot de populaire verbeelding spreken.
Bibliotheek
In contrast met het Dan Brown-achtige aura, werkt het archief in feite zoals een bibliotheek, net als veel andere archieven in de wereld. Onderzoekers vragen toestemming om bepaalde documenten te mogen inzien en krijgen die dan in een leeszaal bezorgd.
Het was paus Leo XIII die het archief in 1881 voor de eerste keer opende voor onderzoekers. Daarvoor diende het uitsluitend als privé-archief voor de pausen, concilies en Vaticaanse diensten. Behalve hun documentatie, bevat het archief ook stukken van ambassades van de Heilige Stoel van over de hele wereld en specifieke collecties van bijvoorbeeld religieuze ordes. 85 kilometer aan rekken! Het grootste deel daarvan bevindt zich in 'de bunker', een brandveilige betonnen kubus van twee verdiepingen onder de Cortile della Pigna, een terras net achter de ingang van de Vaticaanse Musea.
Wandeling door 12 eeuwen
In zijn boek maakt Pagano een laatste wandeling door 12 eeuwen documentatie met de hulp van de Italiaanse journalist Massimo Franco.
Zo houdt hij halt bij de originele brief uit 1530 waarin het Engelse House of Lords bij paus Clemens VII aandringt om het huwelijk van koning Henry VIII met Catharina van Aragon nietig te verklaren zodat hij kon trouwen met Anne Boleyn. De paus weigerde en de koning riep zichzelf uit tot hoofd van zijn eigen kerk, het begin van de anglicaanse Kerk.
Pagano onthult met pretoogjes hoe het document ter nauwernood de tand des tijds heeft doorstaan. Toen Napoleon Bonaparte in 1810 de Vaticaanse archieven in beslag nam en naar Parijs overbracht, rolde Pagano's voorganger als hoofdarchivaris de brief uit 1530 op en verborg die in een geheime lade in een stoel in de wachtkamer van het archief.
Bron: Crux (Engels) - Bestel Secretum als e-book bij Bol (alleen in het Italiaans)
