Internationale media over het overlijden van kardinaal Danneels

De Vaticaanse media waren er donderdag al snel bij om het overlijden te melden van kardinaal Godfried Danneels, die voor de buitenwereld drie decennia lang het symbool was van de katholieke Kerk in België. Hij gaf een stem aan de Kerk in het complexe maatschappelijke debat in België. Ze herinneren onder meer ook aan zijn rol als voorzitter van Pax Christi International, met opmerkelijke missies in Joegoslavië en vooral in Soedan. Maar zijn carrière werd ook getekend door de schandalen van seksueel misbruik van minderjarigen, waarvan ook de Kerk in België niet gespaard bleef. Op de Franstalige zender van Radio Vaticana  was er donderdag ook een opmerkelijke hommage te beluisteren van kardinaal Jozef De Kesel. Die looft zijn voorganger als een echte herder, in een tijd van grote maatschappelijke veranderingen en in een periode waarin het niet eenvoudig was om de juiste beslissingen te nemen. Hij was iemand die ons altijd confronteerde met het hart van het geloof. Hij was een zeer spirituele man. Trouwens, tijdens een van zijn laatste openbare interventies zei hij dat hij graag een monnik had willen worden. Kardinaal De Kesel huldigt kardinaal Danneels om zijn eenvoud en nederigheid en omdat hij zich nooit heeft willen gedragen als een prins van de Kerk. Na 2010 heeft hij veel geleden onder de vele aanvallen in de pers. Dat werd in 2013 deels gecompenseerd met de verkiezing van de Argentijnse kardinaal Jorge Bergoglio tot paus Franciscus. Zo lag hij mee aan de basis van de hervorming waaraan de kerk zo’n grote nood heeft. Met zijn overlijden, zo weet Vaticannews nog, daalt het aantal leden van het kardinaalscollege tot 222, waarvan er 122 kiesgerechtigd zijn.

The Tablet herinnert eraan dat kardinaal Godfried Danneels, naar kerkelijke normen, nog erg jong was toen hij in 1983 door paus Joannes Paulus II tot kardinaal werd gecreëerd. Het Britse weekblad wijst ook op zijn rol op de bisschoppensynodes over het gezin in 2014 en 2015. Volgens het persagentschap Reuters verliest de katholieke Kerk een sterke liberale stem. Duitse media wijzen vooral op de rol van kardinaal Danneels als kingmaker voor paus Franciscus.

Ook in Italiaanse media is er aandacht voor het overlijden van kardinaal Danneels. Avvenire, de krant van de de Italiaanse bisschoppenconferentie, vestigt er de aandacht op dat kardinaal Danneels ruim dertig jaar het aartsbisdom Mechelen-Brussel heeft geleid en wijst ook op het telegram waarin paus Franciscus hulde brengt aan de toewijding van de Belgische kardinaal voor de wereldkerk. Avvenire schrijft dat de kardinaal steeds een grote aandacht had voor de uitdagingen waarmee de Kerk werd geconfronteerd en wijst op zijn vooraanstaande rol op verschillende bisschoppensynodes.

Ook van elders blijven er reacties komen op het overlijden van kardinaal Danneels. De internationale vredesbeweging Pax Christi International herinnert eraan dat de kardinaal er voorzitter was van 1990 tot 1999, in een periode van ingrijpende mondiale veranderingen en politieke transitie in Midden- en Oost-Europa, vlak na de val van de Berlijnse Muur in november 1989. Maar al snel kwamen er nieuwe versies van oude problemen, onder meer armoede, etnische conflicten, racisme, de vluchtelingencrisis en nieuwe oorlogen, zoals die tussen Irak en Koeweit (1990-1991) en het gewelddadige conflict in voormalig Joegoslavië, waarbij hij als voorzitter indirect mee praktische hulp verstrekte aan vluchtelingenkampen en een impuls gaf aan interreligieuze ontmoetingen tussen religieuze leiders en uitwisselingen tussen jongeren uit Servië, Albanië, Kosovo en Noord-Ierland. Zijn persoonlijke ervaringen in Zuid-Soedan en Rwanda hebben hem diep geraakt. Op het einde van zijn voorzitterschap werd in 1999 de eerste internationale raad buiten Europa gehouden in Amman (Jordanië) en Jeruzalem. Hij werd opgevolgd door patriarch Michel Sabbah van Jeruzalem, de eerste niet-Europese voorzitter van de internationale beweging.

Sant’Egidio beschrijft hem als een zwaargewicht in de wereldkerk die niet wilde dramatiseren en ervan overtuigd bleef dat het geloof dingen ten goede zou keren. Zijn trefzekere pen maakte van zijn herderlijke brieven echte pareltjes. De uitverkiezing van paus Franciscus in 2013 was voor hem een moment van grote vreugde. Sant’Egidio is hem dankbaar voor al het goede dat hij in zijn pastorale dienstwerk heeft bewerkstelligd.