Iraakse christenen blijven op de vlucht

Omwille van de onveiligheid, de corruptie van plaatselijke ambtenaren en de religieuze discriminatie hebben vorig jaar meer christelijke families de Ninevevlakte verlaten dan er zijn teruggekeerd. Dat stelt de pauselijke hulporganisatie Kerk in Nood (KiN) vast in een nieuw rapport over Irak: Leven na IS - Nieuwe uitdagingen voor het christendom in Irak.

Nineve is de twee millennia oude bakermat van het christendom in het Oosten. In 2014 werden christenen er samen met jezidi's door de gruwel van Islamitische Staat (IS) op de vlucht gejaagd. Na de val van IS keerden zij er mondjesmaat terug, ondanks een ambitieus plan voor de heropbouw. Volgens KiN is 36,2 procent van de ontheemde christenen inmiddels teruggekeerd. Met de hulp van de organisatie werden 2.860 beschadigde of vernietigde christelijke huizen hersteld in zes steden en dorpen in de Ninevevlakten. De hulporganisatie investeerde in onderwijs, weeshuizen, verzorgings- en ziekenhuizen, maar ook in huisvesting voor religieuzen die in onderwijs of verpleging actief zijn. Die investeringen komen alle bewoners van de regio ten goede.

Angst en geweld

Leven na IS waarschuwt ervoor dat het aantal christenen in de Ninevevlakte tegen 2024 tot 23.000 dreigt te dalen, dat is nauwelijks 20 procent van het aantal van vóór de doortocht van IS. Wij roepen de internationale gemeenschap op onmiddellijk en doortastend op te treden om het verdwijnen van de christelijke aanwezigheid in Irak te beletten.

57 procent van de ondervraagde christenen in Irak heeft emigratie overwogen; 55 procent verwacht Irak tegen 2024 te verlaten. Kerk in Nood

De christenen die naar hun huizen zijn teruggekeerd, voelen zich nog altijd onveilig en veel onzekerder dan andere groepen in de regio, getuigt pater Andrzej Halemba, verantwoordelijke van het Comité voor de Heropbouw van Nineve van KiN. Halemba wijst met een beschuldigende vinger naar de door Iran gesteunde milities, en vooral dan de Shabak-militieen de Babylon-brigade, die in de regio opereren. De bevolking is ook bang voor een mogelijke terugkeer van IS. Het is noodzakelijk om zowel in de tewerkstelling als in de bevordering van de veiligheid te investeren om de fysieke en economische onveiligheid van de christelijke bewoners te beëindigen en hun emigratie te beletten.

Een cruciale factor in het onveiligheidsgevoel is het optreden van sjiitische milities, die weigeren om zich in het Iraakse leger te integreren.

Christenen blijven op de vlucht

Door de doortocht van IS daalde het aantal christenen in de Ninevevallei van 102.000 tot 36.000. Sommige ontheemde christenen die bij de heropbouw terugkeerden, besluiten nu toch Irak te verlaten. In 2019 verlieten er in nauwelijks 3 maanden 3.000 Syrische katholieken de stad Baghdeda, 12 procent van het aantal Syrische katholieken in de stad. Door de aanhoudende exodus dreigt het Assyrisch Neo-Aramees, de moderne variant van het Aramees (de taal die Jezus sprak), te verdwijnen. Syrische christenen hebben minstens een familielid in het buitenland. Dat is een extra stimulans voor migratie. Vooral Australië is populair. Sinds 2007 zijn minstens 139.000 Syrische christenen naar dat land verhuist. De belangrijkste reden voor die emigratie is de aanhoudende bezorgdheid over de veiligheid van familieleden.

KiN verzamelde voor het rapport gedetailleerde getuigenissen over diefstal, bedreigingen met geweld, intimidatie (vaak gerelateerd aan de vraag naar geld) en verwondingen door de sjiitische milities, die in deze regio actief blijven en die weigeren om zich in het Iraakse leger te integreren. 87 procent van de christenen voelt zich onveilig en 67 procent acht het waarschijnlijk of erg waarschijnlijk dat IS of een vergelijkbare groep de komende vijf jaar zal terugkeren. Bijkomende problemen zijn de corruptie, de religieuze discriminatie en de grote vertraging bij de heropbouw van de infrastructuur door meningsverschillen tussen de centrale regering in Bagdad en de regionale regering van Koerdistan.

Desondanks zijn 2.000 gezinnen nog altijd bereid om terug te keren. Maar het is cruciaal dat de veiligheid wordt hersteld en de heropbouw wordt voortgezet. De bevindingen van 'Leven na IS' maken duidelijk dat het herstel van de stabiliteit voor de christelijke gemeenschap in dit postconflictgebied alleen mogelijk is door gezamenlijke inspanningen die zich richten op de bevordering van veiligheid, onderwijs, economische kansen op lange termijn en wederopbouw, besluit pater Halemba.

Lees het rapport 'Leven na IS' (in het Engels) van Kerk in Nood.