Kerkleraar Petrus Canisius krijgt een nieuw reliekschrijn

Begin van de week werd in Fribourg het schrijn opgegraven van de heilige Petrus Canisius, die in deze stad de laatste 17 jaren van zijn leven doorbracht. Het lichaam van de kerkleraar en heilige wordt de komende dagen in een nieuw reliekschrijn gelegd. Dat wordt dan op 26 april ter gelegenheid van de 500ste verjaardag van zijn geboorte in de Sint-Niklaaskathedraal van Fribourg geplaatst. Het schrijn krijgt er een plaats naast relikwieën van Sint-Nicolaas van Myra en de populaire Zwitserse, nationale heilige Sint-Nicolaas van Flüe.

Delicate operatie

Bij het losdraaien van de veertien schroeven die het oude schrijn op zijn plaats hielden, verscheen van de week een vergulde houten kist. Die bevat twee dijbeenderen, twee scheenbeenderen, een fibula en waarschijnlijk een opperarmbeen van de heilige, bedekt met fijn gaas, geplaatst op een granaatfluwelen stof versierd met parels en decoratieve bloemen.

Het nieuwe reliekschrijn is ontworpen door Frédéric Aeby. De plaatsing in het nieuwe schrijn was geen sinecure omdat het erg krap was. Er moest ook over gewaakt worden dat de houten kist niet zou beschadigd worden. De komende dagen wordt onder het waakzame oog van de kanselier van het bisdom, Gilles Gay-Crosier, een nieuwe lakzegel aangebracht, om het reliekschrijn te verzegelen. Op 26 april volgt dan de plechtige plaatsing van het reliekschrijn in de Heilig Grafkapel in de kathedraal van Fribourg.

Nederige en dienstbare duizendpoot

De jezuïet Canisius was in zijn tijd een van de boegbeelden van de Contrareformatie. Volgens zijn biograaf, pater Pierre Emonet, was Canisius geen grote theoloog en geen grote geloofsverkondiger. Maar hij was wel altijd beschikbaar als er om zijn hulp werd gevraagd. Hij geeft les, schrijft en predikt en is verantwoordelijk voor de gemeenschap als provinciaal, stichter, adviseur van de machtigen en zelfs van de pausen. Ooit werd hem gevraagd om aartsbisschop te worden van Wenen, maar dat heeft hij geweigerd. Hij trok te voet of te paard door Europa, naar Duitsland, Italië, Oostenrijk, Bohemen, Zwitserland … Volgens een schatting heeft hij in zijn leven niet minder dan 100.000 kilometer afgelegd. Canisius was voor zichzelf erg streng, zowel op het vlak van vasten als ascese. Maar voor anderen was hij mild en barmhartig.

Canisius ontwikkelde een intens spiritueel leven dat nauw aanleunde bij de stroming van de moderne devotie, die hij had leren kennen tijdens zijn vorming bij de kartuizermonniken in Keulen. Zijn biograaf vestigt nog de aandacht erop dat hij actief was in een periode dat de katholieke Kerk in een diepe crisis verkeerde. De geestelijkheid was totaal corrupt en vaak samenwonend, terwijl sommige bisschoppen probeerden om zoveel mogelijk winst te vergaren. Desondanks is hij er in die tijd in geslaagd om 18 hogescholen in verschillende landen op te richten. Daarvoor moest hij telkens ook de financiering zoeken en hij heeft die ook daadwerkelijk gevonden.

Man van de dialoog

In gravures wordt Peter Canisius vaak afgebeeld met een hamer in zijn hand. Maar wie zijn geschriften een beetje bestudeert, beseft dat dit een karikatuur is. Maar dankzij zijn cultuur en zijn geschriften kon hij voldoende weerwerk bieden aan de Reformatie. Anderzijds bleef hij ook altijd gematigd en was hij een man die het gesprek zocht. Hij behoorde niet tot de groep Duitse theologen die ernaar streefde om Luther en zijn aanhang te breken. Hij was een man van dialoog, die onderhandelt, spreekt, argumenteert. In Rome heeft hij er zeer regelmatig op aangedrongen om Duitsers te sparen.

Controversiële onderwerpen, zoals de heiligenverering of de eucharistie, ging hij uit de weg om de spanningen tussen lutheranen en katholieken niet ten top te drijven. Pierre Emonet

In zijn geschriften vermeed hij agressief taalgebruik tegen andersdenkenden. Hij verweet de belangrijke kerkhervormer Carolus Borromeus (1538-1584), de aartsbisschop van Milaan, overdreven strengheid. Hij was ook een tegenstander van de Romeinse index. Bij zijn dood liet hij een indrukwekkende collectie brieven, preken, boeken, levens van heiligen, werken van vroomheid en catechismussen na.  Hij was de eerste jezuïet die zijn naam op de omslag van een boek heeft laten drukken.